|
Arabic
Bengali
Chinese
English
French
German
Hebrew
Hindi
Italian
Japanese
Korean
Malay
Polish
Portuguese
Spanish
Turkish
Ukrainian
Vietnamese
Notatki z wykładów, ściągawki
Proces karny. Notatki z wykładu: krótko, najważniejsze
Katalog / Notatki z wykładów, ściągawki Spis treści
Akceptowane skróty Konstytucja - Konstytucja Federacji Rosyjskiej: przyjęta w głosowaniu powszechnym 12 grudnia 1993 r. GK - Kodeks Cywilny Federacji Rosyjskiej: część pierwsza z dnia 30.11.1994 listopada 51 r. Nr 26.01.1996-FZ; część druga z 14 stycznia 26.11.2001 r. nr 146-FZ; część trzecia z dnia 18.12.2006 listopada 230 r. nr 3-FZ; część czwarta z dnia XNUMX grudnia XNUMX nr XNUMX-FXNUMX. UK - Kodeks karny Federacji Rosyjskiej z dnia 13.06.1996 nr 63-F3. Kodeks postępowania karnego - Kodeks postępowania karnego Federacji Rosyjskiej z dnia 18.12.2001 grudnia 174 r. Nr XNUMX-FZ. rozdz. - głowa(y). n. - przedmiot(y). pod. - podpunkt(y). ust. - Sekcje). RF - Federacja Rosyjska. Sztuka. - artykuł(y). godziny - część (y). Temat 1 Pojęcie procesu karnego, jego istota i cel 1.1. Pojęcie, istota i znaczenie procesu karnego Proces karny to działalność organów i funkcjonariuszy państwowych właściwych do prowadzenia dochodzeń i rozpatrywania spraw karnych, oparta na zasadach postępowania karnego i uregulowana w prawie karnym procesowym. To właśnie ta działalność organów śledczych, prokuratury i sądu, mająca na celu ochronę obywateli i społeczeństwa przed kryminalnymi ingerencjami, stanowi treść procesu karnego. Właściwości czynności postępowania karnego: a) jest rodzajem działalności państwowej; b) mogą być wykonywane tylko przez określone podmioty - specjalnie upoważnione organy państwowe i urzędnicy. Obywatele i stowarzyszenia społeczne mogą w nim uczestniczyć i aktywnie wpływać na jego przebieg; c) wpływy w określonej, jasno określonej przez prawo formie; d) ma własne zadania. Celem postępowania karnego zgodnie z art. 6 kpk jest ochrona praw i słusznych interesów osób i organizacji pokrzywdzonych przestępstwem, a także ochrona jednostki przed bezprawnymi i nieuzasadnionymi oskarżeniami, skazaniami, ograniczeniami praw i wolności. Ściganie karne i wymierzenie winnemu sprawiedliwej kary odpowiada celowi postępowania karnego w takim samym stopniu, jak odmowa ścigania niewinnego, zwolnienie go od kary i rehabilitacja każdego, kto został bezpodstawnie poddany ściganiu karnemu. Tym samym proces karny jest rodzajem działalności państwa opartej na zasadach postępowania karnego i regulowanej prawem procesowym karnym, która prowadzona jest w formie określonej ustawą przez właściwe organy i funkcjonariuszy państwowych z udziałem obywateli i stowarzyszeń społecznych. i ma na celu ochronę praw i uzasadnionych interesów osób i organizacji, które ucierpiały w wyniku przestępstwa, ochronę jednostki przed bezprawnymi i bezpodstawnymi oskarżeniami i wyrokami skazującymi. Postępowanie karne jest inaczej zwane postępowaniem karnym. Pojęcie to obejmuje wszystkie czynności w sprawie, konsekwentnie realizowane przez organy śledcze, śledczego, prokuratora i sąd. 1.2. Etapy i postępowanie w systemie postępowania karnego Kryminalna czynność procesowa odbywa się w określonej kolejności, etapami. Takie etapy (części) czynności procesowej nazywane są etapami procesu karnego. Zastępują się one w ścisłej kolejności i są ściśle powiązane wspólnymi zadaniami i zasadami postępowania sądowego. Jednocześnie każdy etap ma swoje bezpośrednie zadania, własny krąg podmiotów, określoną formę czynności procesowej, specyfikę karno-procesowych stosunków prawnych oraz ostateczne rozstrzygnięcie procesowe (postanowienie o wszczęciu postępowania karnego, akt oskarżenia, wyrok skazujący). itp.), czynność końcowa na tym etapie i oznaczająca przejście sprawy do następnego etapu, etapu procesu. Każdy poprzedni etap jest warunkiem wstępnym dla następnego, a każdy kolejny zawiera mechanizmy kontrolne sprawdzające aktywność na poprzednim etapie. Etapy razem tworzą system procesu karnego. Etapowa konstrukcja postępowania karnego zapewnia dogłębne zbadanie okoliczności sprawy karnej i ustalenie prawdy na jej temat. Wyróżnia się następujące etapy rosyjskiego procesu karnego: 1) wszczęcie sprawy karnej; 2) dochodzenie wstępne; te etapy procesu stanowią postępowanie przygotowawcze (część 2 kpk); we wszystkich pozostałych etapach procesu ustawa dotyczy postępowania sądowego (art. 3 kpk): 3) czynności przygotowawcze sędziego do rozprawy; 4) postępowanie sądowe; 5) postępowanie przed sądem drugiej instancji (kontrola orzeczeń sądowych, które nie weszły w życie w postępowaniu odwoławczym i kasacyjnym); 6) wykonanie kary. Oprócz tych sześciu podstawowych, istnieją dwa wyjątkowe etapy procesu karnego. Ich wyłączność tłumaczy się tym, że można je wykonać po wejściu w życie wyroku i jego wykonaniu. Są to postępowania nadzorcze oraz wznowienie postępowania w sprawie karnej ze względu na nowe lub nowo odkryte okoliczności. 1.3. Funkcje karne procesowe Postępowania karne składają się z działalności różnych podmiotów. Każdy z nich, zgodnie ze swoimi zadaniami, działa w określonym kierunku. Takie obszary działalności procesowej karnej, ze względu na rolę i cel jej podmiotów, nazywane są funkcjami procesowymi karnymi. Kodeks postępowania karnego wyróżnia trzy główne obszary (funkcje) postępowania karnego: ściganie i ściganie karne, obrona i rozstrzygnięcie sprawy. Ściganie karne to czynność procesowa prowadzona przez prokuraturę w celu ujawnienia podejrzanego i oskarżonego o popełnienie przestępstwa (paragraf 55, art. 5 kpk). Integralną częścią funkcji ścigania karnego jest oskarżenie, czyli zarzut popełnienia przez daną osobę czynu zabronionego przez prawo karne, postawiony w sposób przewidziany w Kodeksie postępowania karnego (klauzula 22, art. 5). W zależności od charakteru i wagi popełnionego przestępstwa ściganie karne i ściganie prowadzone są w trybie publicznym, prywatno-publicznym i prywatnym (art. 20 kpk). Zdecydowana większość przestępstw ścigana jest publicznie. Czynność tę wykonuje prokurator, śledczy, organ śledczy z udziałem pokrzywdzonego (ale bez uwzględniania jego woli o konieczności prowadzenia sprawy). Sprawy o przestępstwa na podstawie części 1 art. 115 ust. 1 art. 116, część 1 art. 129, art. 130 kk dotyczą spraw z oskarżenia prywatnego. Są one wszczynane wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego (jego przedstawiciela ustawowego) i ulegają rozwiązaniu po pojednaniu się z oskarżonym. Prokuraturę w takich sprawach wspiera oskarżyciel prywatny. Sprawy o przestępstwa na podstawie części 1 art. 131 ust. 1 art. 132 ust. 1 art. 136 ust. 1 art. 137 ust. 1 art. 138 ust. 1 art. 139, art. 145 ust. 1 art. 146 ust. 1 art. 147 kk rozpatruje się sprawy karne z oskarżenia prywatnego i publicznego. Są one wszczynane tylko na wniosek pokrzywdzonego lub jego przedstawiciela ustawowego, ale nie podlegają bezwarunkowemu rozwiązaniu po pojednaniu się z oskarżonym. Sprawy takie może wszcząć śledczy bez oświadczenia pokrzywdzonego, a także za zgodą prokuratora przesłuchującego, jeżeli osoba ta ze względu na stan jej niesamodzielności lub z uwagi na nieznajomość informacji o sprawcy lub z innych powodów nie może samodzielnie bronić swoich praw. Funkcję obrony przed oskarżeniem pełni podejrzany, oskarżony, ich pełnomocnicy, obrońca, oskarżony cywilny i jego pełnomocnik i wyraża się w ich działaniach zmierzających do odparcia podejrzenia lub oskarżenia, w celu ustalenia okoliczności łagodzących ich odpowiedzialność . Funkcję rozstrzygnięcia sprawy (lub wymierzenia wymiaru sprawiedliwości) pełni wyłącznie sąd. Tylko sąd ma prawo uznać osobę winną i wymierzyć jej karę karną (art. 49, 118 Konstytucji). Główną treścią tej funkcji jest bezpośrednie badanie dowodów przedstawionych przez strony i merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Funkcje procesowe karne dzielą sfery działania podmiotów procesu karnego. Każdy podmiot procesu może pełnić tylko jedną funkcję. Przepis ten jest podstawą do skonstruowania procesu kontradyktoryjnego. 1.4. Karne procesowe stosunki prawne Formą prawną działalności karnej procesowej są określone stosunki prawne, które powstają, rozwijają się i kończą w realizacji praw i obowiązków organów państwowych oraz innych uczestników procesu. Zatem związek między czynnością karną procesową a stosunkami procesowymi karnymi można scharakteryzować jako związek między treścią (czynnością) a formą (stosunek prawny). Krąg podmiotów wchodzących w procesowe stosunki karne jest zróżnicowany: organy i urzędnicy państwowi, obywatele, przedstawiciele stowarzyszeń publicznych. Jednak jednym z uczestników procesu karnego stosunku prawnego jest zawsze organ państwowy (urzędnik) właściwy do wykonywania czynności procesowych karnych i obdarzony władzą. Stosunki procesowe karne powstają z chwilą pojawienia się przyczyny wszczęcia sprawy karnej. W całości znajdują swoje przejawy i rozwój na etapie wszczęcia sprawy karnej oraz w trakcie dalszego postępowania w jej sprawie. Centralnym elementem systemu stosunków karno-procesowych jest stosunek prawny między sądem a oskarżonym. Cechy karno-procesowych stosunków prawnych są następujące: a) stosunki te mają charakter państwowo-władczy i co do zasady rozwijają się niezależnie od woli uczestników procesu, na mocy przepisów prawa; b) są nierozerwalnie związane z czynnościami postępowania karnego, tj. z systemem prawnie uregulowanych działań uczestników procesu; c) krąg uczestników karno-procesowych stosunków prawnych jest specyficzny (jedną ze stron jest zawsze państwo reprezentowane przez odpowiednich właściwych urzędników); d) pozostają w ścisłym związku ze stosunkami karnoprawnymi. To ostatnie nie oznacza jednak, że karne procesowe stosunki prawne powstają i służą jedynie jako forma karnych stosunków prawnych. Postępowanie karne może być prowadzone również w przypadku braku karnych stosunków prawnych (w toku postępowania o zastosowanie przymusowych środków medycznych). Pochodność stosunków karnych procesowych od stosunków prawnych karnych nie oznacza, że powstają one bezpośrednio w wyniku przestępstwa. Faktem prawnym, który pociąga za sobą powstanie stosunków karno-procesowych, jest istnienie powodu do wszczęcia sprawy karnej. Tym samym czynności śledczego i śledczego w ustaleniu podstaw do wszczęcia sprawy karnej podlegają już porządkowi procesowemu. 1.5. formularz proceduralny Integralną właściwością postępowania karnego jest forma procesowa, to znaczy procedura, warunki, jakie ustawa o postępowaniu karnym określa dla działań wszystkich uczestników procesu. Innymi słowy, karna forma procesowa to przewidziana przez prawo procedura karnej czynności procesowej. Tworzy szczegółowy i ściśle obowiązujący reżim prawny postępowania we wszystkich sprawach karnych. Konieczne jest rozróżnienie pomiędzy formą procesową poszczególnych czynności, instytucji i etapów procesu karnego, a formą procesową postępowania karnego jako całości. Wartość formularza postępowania karnego jest następująca. 1. Tworzy stabilny system prowadzenia spraw karnych i zapewnia legalność działań sądu, prokuratora i organów śledztwa wstępnego. Ścisłe przestrzeganie wymogów formy postępowania karnego jest nieodzownym warunkiem sprawiedliwości orzeczeń sądowych. Jeżeli w trakcie dokonywania czynności karnych procesowych dopuszcza się odstępstwa od wymogów formy procesowej, to skutki tych czynności nie mogą być wykorzystane jako dowód (art. 75 kpk). 2. Forma procesowa ma na celu przyczynienie się do prawidłowego ustalenia okoliczności sprawy karnej, ponieważ zawiera metodykę wiedzy o postępowaniu karnym wypracowaną w nauce procesu karnego i sprawdzoną w praktyce. 3. Forma procesowa zapewnia działanie organów państwowych i funkcjonariuszy prowadzących postępowanie w sprawie, wyznaczając terminy wykonania czynności procesowych karnych. 4. Jest najważniejszą gwarancją praw i uzasadnionych interesów uczestników procesu. 5. Forma procesowa zapewnia efekt wychowawczy i prewencyjny postępowania karnego, zwiększa autorytet sądu, perswazję jego wyroku. Art. 1 kpk stanowi, że postępowanie karne jest obowiązkowe dla sądów, prokuratorów, organów śledczych i śledczych, a także innych uczestników postępowania karnego. Prawo karne procesowe określa kolejność czynności procesowych karnych, metody i warunki procesowe ich popełnienia, tryb formalizowania ich wyników. Kodeks postępowania karnego określa kolejność etapów procesu, tryb postępowania dla uczestników procesu na każdym etapie, terminy poszczególnych działań itp. Jednak jedność formy procesowej nie wyklucza pewnych cech w pewnych kategoriach spraw karnych (w sprawach o przestępstwa nieletnich, w stosowaniu środków przymusu medycznego itp.). 1.6. Akty postępowania karnego Integralną częścią formularza karnego są czynności procesowe karne. Kodeks postępowania karnego wymaga, aby wszelkie czynności i decyzje procesowe były zabezpieczone sporządzeniem odpowiednich pism procesowych. Bez tego nie ma procesu karnego, nie ma spraw karnych. Wszystkie pisma procesowe można podzielić na dwie grupy: protokoły i decyzje. Protokoły poświadczają fakt produkcji, treść i wyniki czynności śledczych i sądowych. Protokoły można podzielić na następujące rodzaje: 1) protokoły czynności śledczych i sądowych, które poświadczają okoliczności istotne dla sprawy. Są źródłem dowodów; 2) protokoły czynności procesowych organów śledczych w celu zapewnienia praw uczestników procesu (np. protokół zaznajomienia oskarżonego z materiałami sprawy karnej); 3) protokoły stwierdzające fakt naruszenia przez któregokolwiek z uczestników w toku wykonywania ich obowiązków. Decyzje to dokumenty procesowe, które zawierają odpowiedzi na pytania prawne, które pojawiają się w toku postępowania i realizują autorytatywne instrukcje właściwych urzędników dotyczące określonych czynności prawnych. Decyzje, w przeciwieństwie do protokołów, są aktami stosowania przepisów prawa i charakteryzują się szeregiem cech: a) są wydawane wyłącznie przez organy państwowe lub funkcjonariuszy dokonujących czynności procesowych karnych w zakresie ich właściwości; b) wyrażają autorytet urzędnika, który je wydał i są wyposażone w przymus władzy państwa; c) generować, zmieniać lub rozwiązywać karne proceduralne stosunki prawne; d) są akceptowane w trybie określonym przez prawo i wyrażone w określonej przez prawo formie. W swojej formie decyzje z reguły składają się z części wstępnej, opisowej i rozstrzygającej. Treść decyzji powinna odzwierciedlać cel, dla którego została podjęta, podstawę faktyczną i prawną jej wydania oraz motywy. Można wyróżnić następujące grupy rozwiązań: 1) uchwały – indywidualne (co do zasady) decyzje śledczego, śledczego, prokuratora, sędziego; 2) orzeczenia – orzeczenia kolegialne wydawane przez sąd pierwszej instancji i wyższe instancje sądowe; 3) wyrok - orzeczenie sądu pierwszej instancji lub instancji odwoławczej, wydane w sprawie winy lub niewinności oskarżonego oraz o ustanowieniu lub zwolnieniu go od kary; 4) wyrok - orzeczenie ławy przysięgłych o winie lub niewinności oskarżonego; 5) przedstawienie prokuratora - akt jego reakcji na postanowienie sądu lub postanowienie śledczego; 6) sankcja prokuratora - wyrażenie zgody na dokonanie przez funkcjonariusza śledczego określonych czynności procesowych (np. na wszczęcie do sądu pozwu o dokonanie czynności procesowej, na co zezwala postanowienie sądu) . 1.7. Gwarancje postępowania karnego Gwarancje procesowe w sprawach karnych to środki i metody ustanowione przez prawo w celu zapewnienia celów procesu karnego, które przyczyniają się do skutecznego wymierzania sprawiedliwości, ochrony praw i uzasadnionych interesów jednostki. Jednocześnie gwarancje procesowe sprawiedliwości służą jednocześnie jako gwarancje praw jednostki w postępowaniu karnym. Są one ze sobą nierozerwalnie związane i nie mogą być sobie przeciwstawiane, ponieważ ujawnienie winnych i prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy karnej odpowiada nie tylko interesom ofiary, ale także interesom całego społeczeństwa i państwa, odkąd walka przeciwko przestępczości jest jednym z najważniejszych zadań państwa. Uczestnikom czynności postępowania karnego przysługują określone prawa i obowiązki, które określają ich status prawny. Rzeczywiste i czynne korzystanie z praw przyznanych przez prawo przez osoby uczestniczące w postępowaniu karnym już samo w sobie stanowi jedną z gwarancji prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy i ochrony ich interesów przez uczestników procesu. Kodeks postępowania karnego określa środki, które dają uczestnikom procesu realną możliwość ochrony swoich praw. Sąd, prokurator i organy śledztwa, zgodnie z Konstytucją, mają obowiązek poszanowania nietykalności osoby, ochrony praw i wolności obywateli. Mają obowiązek wyjaśnić uczestnikom procesu swoje prawa i zapewnić realne możliwości realizacji tych praw. Tym samym prawa obywateli uczestniczących w sprawie odpowiadają obowiązkom funkcjonariuszy zaangażowanych w czynności postępowania karnego. Sąd, prokurator i organy śledztwa wstępnego nie tylko mają władzę nad uczestnikami procesu, ale także mają wobec nich obowiązek zapewnienia ich praw i uzasadnionych interesów. Gwarancją sprawiedliwości, praw i interesów jednostki w szeroko rozumianym procesie karnym, jest ustanowiony ustawą tryb realizacji czynności procesowych karnych (forma procesowa), a także nadzór sądów wyższych nad działalność sądów niższych instancji, nadzór prokuratorski nad działalnością organów śledczych, szerokie możliwości odwołania się przez wszystkie zainteresowane strony od decyzji organów państwowych i urzędników prowadzących proces. Temat 2 Prawo postępowania karnego 2.1. Pojęcie i znaczenie prawa procesowego karnego Prawo karne procesowe jest źródłem prawa karnego procesowego, jedyną zewnętrzną formą jego wyrazu. Ustanawia procedurę postępowania karnego, ujednoliconą i obowiązkową we wszystkich sprawach karnych, dla sądów, prokuratorów, organów śledczych i organów śledczych, a także innych uczestników postępowania karnego (art. 1 kpk). Wewnętrzną treścią prawa karnego procesowego są normy prawa karnego procesowego. Prawo procesowe karne reguluje public relations w zakresie postępowania karnego, czyli relacje organów państwowych i funkcjonariuszy prowadzących postępowanie karne między sobą oraz z innymi uczestnikami procesu, ich wzajemne zachowania polegające na określonych czynnościach lub powstrzymywaniu się od czynności zabronionych przez prawo. Tym samym prawo procesowe karne tworzy podstawę prawną dla działań procesowych karnych mających na celu ochronę praw i słusznych interesów jednostki. Główne elementy mechanizmu regulacji prawnej stworzonego przez prawo procesowe karne polegają na tym, że: 1) wyznacza określone zadania organom śledczym, prokuratorowi i sądowi; 2) formułuje zasady swojej działalności; 3) przyznać im niezbędne uprawnienia; 4) wskazuje podstawy, na jakich uprawnienia te mogą być wykonywane; 5) ustala tryb wykonywania czynności procesowych; 6) określa prawa i obowiązki uczestników postępowania. Poddając działalność procesową starannej regulacji prawnej, prawo procesowe karne pozostawia jednocześnie pole do wyboru najwłaściwszych środków prawnych dla rozwiązywania pojawiających się problemów, do stosowania różnych taktyk wykonywania określonych czynności. 2.2. System obecnego ustawodawstwa postępowania karnego Podstawą ustawodawstwa karnego, podobnie jak każdej innej gałęzi ustawodawstwa rosyjskiego, jest Konstytucja. Ma najwyższą moc prawną i bezpośrednie działanie w regulacji stosunków społecznych. Konstytucja formułuje podstawy organizacji i działania sądu, prokuratury oraz ustala najważniejsze zasady realizacji czynności postępowania karnego. Szczególną skodyfikowaną ustawą o postępowaniu karnym jest Kodeks postępowania karnego Federacji Rosyjskiej, który został przyjęty przez Dumę Państwową Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej 22 listopada 2001 r. Kodeks postępowania karnego wszedł w życie głównie 1 lipca , 2002, a wreszcie 1 stycznia 2004r. postępowanie karne na terytorium Federacji Rosyjskiej. System ustawodawstwa postępowania karnego obejmuje również szereg innych ustaw federalnych, które regulują strukturę i kompetencje sądów, status sędziów, uprawnienia i zasady prokuratury, zadania i uprawnienia policji, zasady organizacyjne, prawa i obowiązki prawników itp. Integralną częścią systemu prawnego Federacji Rosyjskiej są powszechnie uznane zasady i normy prawa międzynarodowego oraz umów międzynarodowych zawartych przez Federację Rosyjską, w tym regulujących prawa człowieka w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych. W związku z tym należą one również do systemu obowiązującego prawa postępowania karnego. Jeżeli umowa międzynarodowa Federacji Rosyjskiej ustanawia inne zasady niż przewidziane w Kodeksie postępowania karnego, zastosowanie mają przepisy umowy międzynarodowej (art. 1 Kodeksu postępowania karnego). Uchwały Plenum Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej mają ogromne znaczenie dla zapewnienia jednolitego i prawidłowego stosowania wszystkich tych przepisów. Wyjaśniają niektóre przepisy prawa karnego procesowego, zawierają szczegółową analizę praktyki stosowania prawa, ujawniają najbardziej typowe błędy w działaniach organów śledczych i sądów, zwracają uwagę na uchybienia w stosowaniu prawa i wyjaśniają jego dokładne znaczenie. Uchwały Plenum Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej nie mogą być uznane za źródła prawa karnego procesowego, gdyż nie tworzą nowych reguł proceduralnych, a są jedynie aktami ich interpretacji. Jednocześnie mają one charakter obligatoryjny, pouczający dla wszystkich organów i funkcjonariuszy prowadzących postępowanie karne. Tym samym decyzje Plenum Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej przyczyniają się do pełnej i prawidłowej realizacji wymogów prawa, ustanowienia jednolitej praktyki jego stosowania. Szczególne miejsce w postępowaniu karnym zajmują orzeczenia Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej. Wprawdzie nie tworzą one nowych norm proceduralnych, ale jeśli Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej uznał prawo zastosowane w konkretnej sprawie za niezgodne z Konstytucją Federacji Rosyjskiej, to wyłącza to prawo z podstawy prawnej rozstrzygania wszystkich innych spraw , czyli uniemożliwia kontynuację jego stosowania . 2.3. Funkcjonowanie prawa procesowego karnego w czasie, przestrzeni i kręgu osób” Funkcjonowanie prawa karnego procesowego w czasie: w postępowaniu karnym stosuje się prawo procesowe karne, które obowiązuje w chwili przedstawienia stosownej czynności procesowej lub wydania decyzji procesowej, chyba że kodeks karny stanowi inaczej Procedura (art. 4). Funkcjonowanie prawa postępowania karnego w kosmosie: postępowanie karne na terytorium Federacji Rosyjskiej, bez względu na miejsce popełnienia przestępstwa, prowadzone jest zgodnie z Kodeksem postępowania karnego, chyba że umowa międzynarodowa Rosji stanowi inaczej. Federacja. Zasady wykonywania czynności procesowych karnych przewidziane w Kodeksie postępowania karnego mają zastosowanie również w postępowaniu karnym w sprawie przestępstwa popełnionego na statku powietrznym, morskim lub rzecznym znajdującym się poza Federacją Rosyjską pod jej banderą, jeżeli określony statek jest przydzielony do portu Federacji Rosyjskiej (art. 2 kpk). Wpływ prawa procesowego karnego na krąg osób: postępowanie karne w sprawie przestępstw popełnionych przez cudzoziemców lub bezpaństwowców toczy się na terytorium Federacji Rosyjskiej zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego. Czynności procesowe przewidziane w Kodeksie postępowania karnego w stosunku do osób korzystających z immunitetu dyplomatycznego są przeprowadzane wyłącznie na wniosek tych osób lub za ich zgodą, o którą zwraca się za pośrednictwem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej ( art. 3 Kodeksu postępowania karnego). Temat 3 Zasady wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych 3.1. Pojęcie i znaczenie zasad wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych Działalność procesowa karna opiera się na pewnych przepisach wyjściowych, które wyrażają jej najważniejsze cechy i właściwości oraz określają podstawy jej realizacji. Takie przepisy nazywane są zasadami postępowania karnego. Zasady postępowania karnego są w swej treści obiektywne. Są one zdeterminowane realiami gospodarczymi i społecznymi istniejącymi w społeczeństwie i odzwierciedlają poziom demokracji w samym społeczeństwie. Zasady mają charakter normatywny, to znaczy są zapisane w przepisach prawa. Zdecydowana większość zasad postępowania karnego jest zapisana w Konstytucji. W swej istocie zasady proceduralne mają charakter imperatywny, tj. dominujący charakter. Zawierają obowiązkowe przepisy, których wykonanie zapewnia cały arsenał środków prawnych. To właśnie zasady determinują system budowy postępowania karnego, jego najważniejsze instytucje, a jednocześnie stanowią najważniejsze gwarancje zapewnienia praw uczestników procesu i rozwiązywania problemów stojących przed postępowaniem karnym. Tym samym zasady procesu karnego są podstawowymi przepisami prawnymi zawartymi w Konstytucji i prawodawstwie karnym procesowym, które określają tryb realizacji czynności procesowych karnych, wyrażając jej najistotniejsze cechy i właściwości, gwarantujące prawa i słuszne interesy uczestników procesu i zapewnienie osiągnięcia celów postępowania karnego. 3.2. System podstawowych zasad postępowania karnego Zasady procesu karnego nie funkcjonują w izolacji, ale w ramach integralnego systemu, w którym o znaczeniu każdej zasady decyduje nie tylko jej własna treść, ale także funkcjonowanie całego systemu. Naruszenie którejkolwiek zasady procesu prowadzi co do zasady do naruszenia innych zasad, a tym samym do naruszenia prawa przy realizacji czynności procesowych karnych. Dopiero w systemie zasady procesu karnego nabierają realnego znaczenia prawnego i społecznego. W Kodeksie postępowania karnego zasadom postępowania karnego poświęcony jest osobny rozdział. 2, w którym zasady obejmują: legalność w postępowaniu karnym; wymierzanie sprawiedliwości tylko przez sąd; szacunek dla honoru i godności jednostki; integralność osobista; ochrona praw i wolności człowieka i obywatela; nienaruszalność domu; tajemnicy korespondencji, rozmów telefonicznych i innych, wiadomości pocztowych, telegraficznych i innych; domniemanie niewinności; konkurencyjność stron; zapewnienie oskarżonemu i podejrzanemu prawa do obrony; swoboda oceny dowodów, język postępowania karnego; prawo do postępowania odwoławczego i decyzji. Klasyfikacji zasad postępowania karnego dokonuje się na różnych podstawach. W zależności od konsolidacji legislacyjnej zasady procesu karnego można podzielić na dwie grupy: konstytucyjne, czyli zapisane w Konstytucji oraz inne, czyli zapisane w obowiązującym prawodawstwie. Z kolei zasady konstytucyjne można podzielić na ogólne zasady prawne, które mają znaczenie nie tylko w dziedzinie sądownictwa karnego, ale także we wszystkich innych gałęziach działalności państwa, oraz faktyczne sektorowe zasady postępowania karnego. Ogólne zasady prawne obejmują zasadę legalności oraz złożoną zasadę poszanowania praw i interesów jednostki. W zakresie postępowania karnego te przepisy prawne są wypełnione konkretną treścią. Zasada legalności w postępowaniu karnym oznacza, że sąd, prokurator, śledczy, organ śledczy i pytający nie są uprawnieni do stosowania prawa sprzecznego z Kodeksem postępowania karnego. Naruszenie Kodeksu postępowania karnego w toku postępowania pociąga za sobą uznanie uzyskanych dowodów za niedopuszczalne. Wszystkie decyzje sądu, prokuratora, śledczego, organu śledczego muszą być umotywowane (art. 7 kpk). Zasada legalności obejmuje wszystkie inne zasady postępowania karnego, jest wspólna w stosunku do wszystkich pozostałych zasad, które są różnymi wyrazami zasady legalności. Zasada poszanowania praw i uzasadnionych interesów jednostki jest zasadą złożoną, obejmującą szereg względnie niezależnych postanowień: poszanowanie honoru i godności jednostki, nienaruszalność jednostki, ochrona praw i wolności człowieka oraz obywatela, nienaruszalności mieszkania, prywatności obywateli oraz prawa do odwołania się od postępowań i decyzji. Kodeks postępowania karnego i wielu naukowców uważa każdy z tych przepisów za niezależną zasadę postępowania karnego. Poszanowanie honoru i godności jednostki (art. 9 k.p.k.) oznacza, że w toku postępowania karnego działania i decyzje umniejszają honor człowieka i godność człowieka lub zagrażają życiu i zdrowiu uczestników proces jest zabroniony. Nikt nie może być poddany przemocy, torturom ani innemu okrutnemu i poniżającemu traktowaniu. Zgodnie z zasadą nietykalności osoby (art. 10 kpk) nikt nie może być zatrzymany pod zarzutem popełnienia przestępstwa lub aresztowany bez podstaw prawnych przewidzianych w k.k. Procedura. Bez decyzji sądu osoba nie może zostać zatrzymana na dłużej niż 48 godzin. Sąd, prokurator, śledczy, organ śledczy oraz funkcjonariusz przesłuchujący są zobowiązani do natychmiastowego zwolnienia każdej osoby bezprawnie zatrzymanej lub pozbawionej wolności, umieszczonej w szpitalu lekarskim lub psychiatrycznym lub przetrzymywanej w areszcie na okres dłuższy niż ustalony przez kodeks postępowania karnego. Zatrzymanie osób zatrzymanych lub zatrzymanych musi odbywać się w warunkach wykluczających zagrożenie ich życia i zdrowia. Ochronę praw i wolności jednostki w postępowaniu karnym (art. 11 kpk) powierza się sądowi, prokuratorowi, śledczemu, organowi śledczemu i pytającemu, którzy są zobowiązani do wyjaśnienia uczestnikom procesu ich prawa i obowiązki oraz zapewnić możliwość realizacji tych praw. Osoby posiadające immunitet świadka, jeśli zgodzą się zeznawać, są ostrzegane, że ich zeznania mogą być wykorzystane jako dowód. Jeżeli istnieją wystarczające dowody na to, że uczestnikom procesu, ich bliskim krewnym lub innym bliskim osobom grożono użyciem przemocy lub innymi niebezpiecznymi bezprawnymi działaniami, sąd, prokurator, śledczy, organ śledczy i śledczy podejmują środki bezpieczeństwa przewidziane prawem w stosunku do tych osób. Szkoda wyrządzona osobie wskutek naruszenia jej praw przez sąd i funkcjonariuszy prowadzących postępowanie karne podlega zadośćuczynieniu w trybie i na zasadach określonych w Kodeksie postępowania karnego. Nietykalność mieszkania (art. 12 kpk) oznacza, że jego oględziny dokonuje się wyłącznie za zgodą osób w nim mieszkających lub na podstawie orzeczenia sądu, z wyjątkiem przypadków przeszukania, zajęcia i oględziny mieszkania i osobiste przeszukanie nie mogą być opóźnione. Przeszukanie i zajęcie mieszkania może zostać przeprowadzone na podstawie orzeczenia sądu, z wyjątkiem nagłych przypadków. Tajemnicą życia prywatnego obywateli jest tajemnica korespondencji, telegrafu i innych negocjacji, wiadomości pocztowych, telegraficznych i innych (art. 13 kpk). Ograniczenie tego prawa jest dopuszczalne wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu. Przeszukanie, zajęcie przedmiotów telegraficznych, ich zajęcie, kontrola i nagrywanie rozmów może nastąpić tylko na podstawie orzeczenia sądu, z wyjątkiem przypadków nie znoszących zwłoki. Prawo do odwołania się od czynności i decyzji procesowych (art. 19 kpk) oznacza, że każdy uczestnik procesu może odwołać się od wszelkich czynności i decyzji śledczego, śledczego, prokuratora i sądu, które uzna za niezgodne z prawem i nieuzasadnione. Reklamacje są wnoszone i rozpatrywane w sposób przewidziany prawem. Zasady sektorowe obejmują następujące przepisy: sprawowanie wymiaru sprawiedliwości tylko przez sąd, swoboda oceny dowodów, język postępowania, zapewnienie oskarżonemu i podejrzanemu prawa do obrony, domniemanie niewinności, kontradyktoryjny charakter partie. Zasada sprawowania wymiaru sprawiedliwości tylko przez sąd przewiduje wyłączne prawo sądu do rozpatrywania i rozstrzygania spraw karnych. Zasada ta jest sformułowana w art. 118 i ujawnione w art. 49 Konstytucji: nikt nie może być uznany za winnego przestępstwa i skazany na karę karną inaczej niż wyrokiem sądu iw trybie określonym w Kodeksie postępowania karnego. Oskarżony nie może być pozbawiony prawa do rozpoznania jego sprawy karnej w sądzie i przez sędziego, do którego jurysdykcji został skierowany zgodnie z Kodeksem postępowania karnego. Zasada ta tworzy taki reżim prawny, w którym uchylenie lub zmiana orzeczenia sądu jest możliwa tylko przez sąd wyższej instancji w określonej przez prawo kolejności. Orzeczenia sądowe, które weszły w życie, nabierają powszechnie wiążącego znaczenia dla wszystkich organów państwowych, stowarzyszeń społecznych i obywateli. Zasada języka postępowania karnego (art. 18 kpk) oznacza, że postępowanie sądowe toczy się w języku rosyjskim, a także w języku państwowym republik wchodzących w skład Federacji Rosyjskiej. W sądach wojskowych postępowanie prowadzone jest w języku rosyjskim. Osoby uczestniczące w sprawie, które nie mówią lub nie znają dostatecznie języka, w którym prowadzone jest postępowanie, muszą zostać wyjaśnione i zapewnione prawo do składania oświadczeń, zeznań, składania wniosków i skarg, zapoznania się z materiałami sprawy, zabierania głosu w sądzie w ich ojczystym języku lub w innym języku, którego są właścicielami; do bezpłatnego korzystania z usług tłumacza w sposób przewidziany w Kodeksie postępowania karnego. W przypadkach przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego dokumenty śledcze i sądowe podlegają obowiązkowemu doręczeniu podejrzanemu, oskarżonemu i innym uczestnikom procesu w języku, którym się posługują. Zasada domniemania niewinności zawarta w art. 49 Konstytucji (art. 14 kpk) oznacza, że oskarżonego uważa się za niewinnego do czasu udowodnienia jego winy w popełnieniu przestępstwa w sposób przewidziany prawem i stwierdzenia uprawomocnionym wyrokiem sądu. Domniemanie niewinności jest obiektywnym przepisem prawnym wyrażającym stosunek państwa do osoby oskarżonej (podejrzanej) o popełnienie przestępstwa. Zasada ta określa status prawny oskarżonego i podejrzanego w toku postępowania karnego i pociąga za sobą szereg istotnych konsekwencji prawnych: 1) podejrzany lub oskarżony nie ma obowiązku udowodnienia swojej niewinności. Ciężar udowodnienia oskarżenia i obalenia argumentów wysuniętych w obronie podejrzanego lub oskarżonego spoczywa na prokuraturze; 2) wyrok skazujący może być wydany tylko wtedy, gdy istnieją wystarczające i wiarygodne dowody i nie mogą być oparte na przypuszczeniach; 3) wszelkie wątpliwości co do winy, których zgodnie z Kodeksem postępowania karnego nie można usunąć, tłumaczy się na korzyść oskarżonego; 4) nieudowodniona wina oskarżonego w jej skutkach prawnych oznacza udowodnioną niewinność. Zasada swobody oceny dowodów (art. 17 kpk) oznacza, że śledczy, śledczy, prokurator i sąd oceniają dowód w całości zgodnie ze swoim wewnętrznym przekonaniem, kierując się prawem i sumieniem. Nie są jednak związani oceną dowodów, która została przedłożona wcześniej w sprawie, ponieważ żaden dowód nie ma z góry określonej mocy. Zasada zapewnienia podejrzanemu i oskarżonemu prawa do obrony (art. 16 kpk) obejmuje następujące przepisy: - prawo przyznaje oskarżonemu i podejrzanemu szeroki zakres praw procesowych, pozwalając im zakwestionować wniesione przeciwko nim oskarżenie lub podejrzenie, aby udowodnić, że nie są zaangażowani w przestępstwo; - może wykonywać te prawa osobiście lub przy pomocy obrońcy i przedstawiciela ustawowego. Obrońca i pełnomocnik są niezależnymi uczestnikami postępowania karnego i posiadają szereg własnych uprawnień, które pozwalają im pomóc oskarżonemu (podejrzanemu) w ochronie jego praw. Naruszenie praw obrońcy i przedstawiciela ustawowego zawsze narusza prawa oskarżonych. W przypadkach przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego obowiązkowy udział obrońcy oraz pełnomocnika prawnego podejrzanego i oskarżonego zapewniają funkcjonariusze prowadzący postępowanie. W przypadkach określonych w ustawie podejrzany i oskarżony mogą bezpłatnie skorzystać z pomocy obrońcy; - prawo do ochrony jest nierozerwalnie związane z gwarancjami jego realizacji. Takimi gwarancjami jest obowiązek sądu, prokuratora, śledczego i śledczego wyjaśnienia podejrzanemu i oskarżonemu ich praw oraz zapewnienia możliwości obrony wszelkimi metodami i środkami nie zabronionymi przez Kodeks postępowania karnego. Zasada konkurencyjności stron zawarta w art. 123 Konstytucji (art. 15 kpk) charakteryzuje taką konstrukcję procesu, w której funkcje oskarżenia, obrony i rozstrzygnięcia sprawy są rozgraniczone między różnymi, oddzielonymi od siebie podmiotami procesu. Nie mogą być przypisane do tego samego organu lub tego samego urzędnika. Sąd nie jest organem ścigania karnego, nie występuje po stronie prokuratury ani obrony. Sąd stwarza stronom oskarżenia warunki niezbędne do obrony ich obowiązków procesowych oraz wykonywania przyznanych im praw. Strony mają równe szanse procesowe obrony swoich interesów i są równe przed sądem. Temat 4 Uczestnicy postępowania karnego 4.1. Pojęcie i klasyfikacja uczestników postępowania karnego W sferę postępowania karnego zaangażowana jest znaczna liczba organów państwowych, urzędników, stowarzyszeń publicznych i obywateli. Uczestniczą w procesie karnym, mają określone prawa i obowiązki. Kodeks postępowania karnego dla ich oznaczenia posługuje się pojęciem „uczestników” (art. 58, art. 5), a dla ich kwalifikacji pojęciem „strony” oraz takim kryterium, jak funkcja pełniona przez uczestnika procesu. W sztuce. 5 iw ust. II Kodeksu postępowania karnego wszyscy uczestnicy procesu dzielą się na następujące grupy: 1) sąd (pełni funkcję rozstrzygającą sprawę); 2) uczestników procesu ze strony prokuratury (są to osoby, które pełnią lub uczestniczą w realizacji funkcji ścigania karnego); 3) uczestnicy procesu ze strony obrony (pełniący funkcję o tej samej nazwie) oraz 4) inni uczestnicy postępowania karnego (biorą udział w dowodzie lub pełnią rolę pomocniczą). 4.2. Sąd w systemie podmiotów procesu karnego Wyłączną jurysdykcją sądu jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości. Jedynie sąd jest uprawniony do uznania osoby winnej popełnienia przestępstwa i wymierzenia jej kary, do zastosowania wobec niej przymusowych środków medycznych (art. 29 kpk). Wszystkie dotychczasowe czynności przygotowawcze są przeprowadzane w celu zapewnienia rozpatrzenia sprawy przez sąd. Materiały postępowania przygotowawczego oraz wnioski śledczego i śledczego mają dla sądu jedynie wstępne znaczenie. Działalność sądu nie ogranicza się do sprawdzania materiałów śledztwa wstępnego, jest niezależna. Wnioski śledczego i śledczego oraz wyniki ich oceny dowodów nie są wiążące dla sądu. Do uzasadnienia wyroku można wykorzystać tylko dowody, które były rozpatrywane na posiedzeniu sądu. Kodeks postępowania karnego przyznaje sądowi szereg uprawnień w postępowaniu przygotowawczym (część 2, art. 29). W szczególności sąd orzeka: - w sprawie zastosowania środka przymusu w postaci aresztu, aresztu domowego, kaucji; - przedłużenie okresu zatrzymania; - umieszczenie podejrzanego i oskarżonego w szpitalu lekarskim lub psychiatrycznym w celu wykonania badania; - oględziny mieszkania bez zgody osób w nim mieszkających; - przeszukanie i zajęcie mieszkania; - przeprowadzenie przeszukania osobistego, z wyjątkiem przypadków przeszukania osobistego podczas zatrzymania podejrzanego; - produkcja konfiskaty przedmiotów i dokumentów zawierających tajemnice państwowe lub inne chronione prawem federalnym, a także przedmiotów i dokumentów zawierających informacje o depozytach i rachunkach obywateli w bankach i innych organizacjach kredytowych; - zajęcie korespondencji i jej zajęcie; - zajęcie mienia; - czasowe zawieszenie podejrzanego lub oskarżonego w sprawowaniu urzędu; - kontrola i nagrywanie rozmów telefonicznych i innych. 4.3. Uczestnicy postępowania karnego z ramienia prokuratury Ta grupa uczestników procesu karnego kpk obejmuje następujące osoby i organy: prokurator, śledczy, kierownik organu śledczego, organ śledczy, kierownik komórki śledczej, oficer śledczy, oskarżyciela prywatnego, pokrzywdzonego, powoda cywilnego, ich przedstawicieli prawnych i przedstawicieli. Ze strony prokuratury uczestnicy postępowania karnego są albo zobowiązani do pełnienia funkcji oskarżyciela karnego, albo mają prawo brać udział w postępowaniu karnym. Tym samym cele i zadania ich działań są takie same. Nie oznacza to jednak, że metody i warunki realizacji tego działania są takie same. Każdy z uczestników tej grupy posługuje się szczególnymi środkami proceduralnymi, posiada inny zakres praw i obowiązków proceduralnych. Prokurator (art. 37 kpk) pełni w procesie karnym dwie powiązane ze sobą funkcje: prowadzi postępowanie karne oraz nadzoruje czynności procesowe organów śledczych. Prokurator zachował jednak uprawnienia i uprawnienia administracyjne w realizacji czynności nadzorczych tylko w stosunku do funkcjonariusza śledczego. W stosunku do śledczego takie uprawnienia prokuratora przeszły na kierownika organu śledczego. Ponadto Kodeks postępowania karnego znacznie ograniczył uprawnienia prokuratora do udziału w postępowaniu karnym w postępowaniu przygotowawczym. W trakcie postępowania przygotowawczego prokurator jest uprawniony do: 1) weryfikuje przestrzeganie prawa przy przyjmowaniu, rejestrowaniu i rozstrzyganiu zawiadomień o przestępstwach; 2) podjąć decyzję o przesłaniu do organu śledczego lub organu śledczego materiałów do ścigania karnego dotyczących stwierdzonych przez prokuratora faktów naruszeń; 3) żądania od organów śledczych i śledczych usunięcia naruszeń prawa popełnionych w toku śledztwa lub dochodzenia wstępnego; 4) wydawania pisemnych instrukcji przesłuchującemu co do kierunku śledztwa, wykonywania czynności procesowych; 5) wyrazić zgodę na wszczęcie przez funkcjonariusza śledczego przed sądem wniosku o wybór, uchylenie lub zmianę środka przymusu albo dokonanie innej czynności procesowej dozwolonej na podstawie orzeczenia sądu; 6) uchyla niezgodne z prawem lub nieuzasadnione decyzje prokuratora niższego stopnia i funkcjonariusza śledczego; 7) rozpatruje przedłożone przez kierownika organu śledczego informacje śledczego o niezgodności z wymaganiami prokuratora i podejmuje w tej sprawie decyzję; 8) uczestniczyć w rozprawach sądowych przy rozpatrywaniu w toku postępowania przygotowawczego kwestii wyboru środka przymusu w postaci pozbawienia wolności, przedłużenia okresu pozbawienia wolności lub zniesienia lub zmiany tego środka przymusu, jako a także przy rozpatrywaniu wniosków o dokonanie innych czynności procesowych dopuszczonych na podstawie orzeczenia sądu oraz przy rozpatrywaniu skarg; 9) dopuszczanie do przesłuchania pozwów wnoszonych do funkcjonariusza przesłuchującego, a także jego samodzielnego wycofania się; 10) wyłączyć przesłuchującego z dalszego dochodzenia, jeżeli naruszył on wymagania Kodeksu postępowania karnego; 11) wycofać sprawę karną z organu śledczego i przekazać ją śledczemu z obowiązkowym wskazaniem podstaw przekazania; 12) przekazywać sprawy karne z jednego organu wstępnego dochodzenia do drugiego, wycofywać każdą sprawę karną z organu wstępnego dochodzenia federalnego organu wykonawczego i przekazać ją śledczemu Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; 13) zatwierdza decyzję przesłuchującego o umorzeniu postępowania w sprawie karnej; 14) zatwierdza akt oskarżenia lub akt oskarżenia w sprawie karnej; 15) zwrócić sprawę karną wnioskodawcy, śledczemu wraz z pisemnymi pouczeniami o przeprowadzeniu dodatkowego śledztwa, o zmianie zakresu oskarżenia lub zakwalifikowaniu czynności oskarżonego albo o przeredagowaniu aktu oskarżenia lub oskarżenia i usunięciu stwierdzonych uchybień. W sądzie prokurator wspiera prokuraturę. Śledczy (art. 38 kpk) jest urzędnikiem uprawnionym, w granicach swoich kompetencji, do prowadzenia postępowania przygotowawczego w sprawie karnej. Naczelną zasadą w działaniach śledczego jest kompleksowe, kompletne i obiektywne badanie okoliczności sprawy karnej. Kodeks postępowania karnego zobowiązuje śledczego do szybkiego, aktywnego, celowego przeprowadzenia śledztwa. Przebieg i wyniki procesu w dużej mierze zależą od jakości śledztwa wstępnego, ponieważ błędy popełnione przez śledczego często prowadzą do nieodwracalnej utraty materiału dowodowego. Śledczy samodzielnie podejmuje decyzje o wszczęciu sprawy karnej, przyjęciu sprawy karnej do własnego postępowania lub przekazaniu jej kierownikowi organu śledczego w celu uzyskania wskazówek według jurysdykcji; w sprawie wykonywania czynności śledczych i innych czynności procesowych, z wyjątkiem przypadków, w których zgodnie z Kodeksem postępowania karnego wymagane jest uzyskanie orzeczenia sądu lub zgody kierownika organu śledczego. Pisemne polecenia śledczego dotyczące przeprowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych, wykonania określonych czynności śledczych, wykonania postanowień o zatrzymaniu, wniesieniu, aresztowaniu, wykonaniu innych czynności procesowych są obowiązkowe dla ich wykonania przez ciało zapytania. Śledczy ma prawo odwołać się, za zgodą kierownika organu śledczego, od decyzji prokuratora o zwrocie sprawy karnej do dodatkowego rozpoznania, o zmianie zakresu zarzutu lub kwalifikacji czynu oskarżonego lub przeredagowaniu akt oskarżenia i wyeliminować stwierdzone braki. W przypadku niezgodności z wymaganiami prokuratora dotyczącymi wyeliminowania naruszeń ustawodawstwa federalnego popełnionych w toku postępowania przygotowawczego, śledczy jest zobowiązany do przedstawienia swoich pisemnych zastrzeżeń kierownikowi organu śledczego, który informuje o tym prokuratora. Kierownikiem organu dochodzeniowego jest oficjalny kierownik właściwej jednostki dochodzeniowej oraz jego zastępca. Sprawuje kontrolę nad terminowością działań śledczego w śledztwie w sprawie przestępstw, podejmuje działania mające na celu zwiększenie skuteczności śledztwa, zapobieganie biurokracji. Zgodnie z art. 39 kpk kierownikowi organu śledczego przysługują następujące uprawnienia: 1) powierzyć prowadzenie śledztwa śledczemu lub kilku śledczym, a także cofnąć śledczemu sprawę karną i przekazać ją innemu śledczemu lub przyjąć sprawę karną do własnego postępowania; 2) sprawdzić materiały sprawy karnej, unieważnić niezgodne z prawem lub bezpodstawne decyzje śledczego; 3) wydawać śledczemu polecenia dotyczące kierunku śledztwa, wykonania określonych czynności śledczych, udziału osoby w charakterze oskarżonego, wyboru środka zapobiegawczego wobec podejrzanego, oskarżonego, kwalifikacji przestępstwa oraz wysokość opłaty; 4) wyrazić zgodę śledczego na wszczęcie przed sądem wniosku o wybór, przedłużenie, uchylenie lub zmianę środka przymusu; 5) dopuszczanie wyzwań, zadeklarowanych badaczowi, a także jego samodzielnego wycofania się; 6) usunąć badacza z dalszego dochodzenia; 7) uchyla niezgodne z prawem lub nieuzasadnione decyzje niższego kierownika organu dochodzeniowego; 8) przedłużyć termin dochodzenia wstępnego; 9) zatwierdza decyzję śledczego o umorzeniu postępowania w sprawie karnej; 10) wyrazić zgodę na wniesienie przez śledczego prowadzącego postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej zażalenia na postanowienie prokuratora; 11) zwrócić śledczemu sprawę karną wraz z jego poleceniem przeprowadzenia dodatkowego śledztwa; Polecenia kierownika organu śledczego w sprawie karnej są wiążące dla śledczego, z wyjątkiem przypadków, w których kierownik organu śledczego lub śledczy nie zgadza się z żądaniami prokuratora dotyczącymi wyeliminowania naruszeń prawa federalnego popełnionych podczas wstępnego śledztwa . Jednocześnie prokurator ma prawo wystąpić z żądaniem usunięcia tych naruszeń do kierownika wyższego organu śledczego. Organ śledczy, kierownik jednostki śledczej, oficer śledczy (art. 40, 40.1, 41 kpk). Organami dochodzeniowymi są: 1) organy spraw wewnętrznych i inne organy władzy wykonawczej uprawnione do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych; 2) naczelny komornik Federacji Rosyjskiej, naczelny komornik wojskowy, naczelny komornik podmiotu Federacji Rosyjskiej, ich zastępcy, starsi komornicy Sądu Konstytucyjnego, Naczelnego i Najwyższego Sądu Arbitrażowego; 3) dowódcy jednostek wojskowych, formacji, szefowie zakładów wojskowych lub garnizonów; 4) organy państwowego nadzoru przeciwpożarowego federalnej straży pożarnej. Organom śledczym powierza się realizację czynności operacyjno-rozpoznawczych, podejmowanie działań mających na celu wykrywanie przestępstw, identyfikację osób, które je popełniły, zwalczanie i zapobieganie przestępstwom. Ponadto ustawa przyznaje organom śledczym prawo prowadzenia śledztwa w formie śledztwa. Jednocześnie właściwość organów śledczych do prowadzenia dochodzenia w sprawie karnej zależy od tego, czy dochodzenie wstępne jest obowiązkowe. Jeżeli wstępne dochodzenie w sprawie nie jest konieczne, organ śledczy przeprowadza w sprawie postępowanie przygotowawcze w całości i przesyła sprawę do sądu. Jeżeli zgodnie z Kodeksem postępowania karnego dochodzenie wstępne jest w sprawie obowiązkowe, wówczas organ śledczy ma prawo wykonać na nim tylko pilne czynności śledcze, a następnie jest zobowiązany przekazać sprawę śledczemu. W tym ostatnim przypadku z uprawnień organu śledczego korzystają również: - kapitanowie statków morskich i rzecznych w długim rejsie, jeżeli przestępstwo zostało popełnione na statku; - kierowników zgrupowań poszukiwawczych i kwater zimowych oddalonych od miejsca organu śledczego, jeżeli przestępstwo zostało popełnione w miejscu zgrupowania i kwater zimowych; - szefowie instytucji dyplomatycznych i konsularnych Federacji Rosyjskiej, jeżeli przestępstwo zostało popełnione w tych instytucjach. Ustawa wyznacza instytucję lub osobę stojącą na czele instytucji uprawnionej do prowadzenia dochodzenia jako organ dochodzeniowy. Bezpośrednio sporządzenie zapytania w konkretnej sprawie jest powierzone przez kierownika korpusu zapytania pytającemu. Śledczy jest upoważniony do samodzielnego prowadzenia czynności śledczych i innych czynności procesowych oraz podejmowania decyzji, z wyjątkiem sytuacji, gdy wymagana jest zgoda kierownika organu śledczego, zgoda prokuratora i (lub) decyzja sądu (część 3 artykułu 41). kodeksu postępowania karnego). Pytającego obowiązują instrukcje prokuratora i kierownika organu śledczego. Ich odwołanie nigdy nie wstrzymuje ich egzekucji. Kierownik komórki śledczej organizuje pracę komórki poznawczej, zleca podległym mu śledczym sprawdzanie zawiadomień o przestępstwie, rozstrzyganie kwestii wszczynania spraw karnych i prowadzenia na nich pilnych czynności śledczych lub prowadzenia śledztwa w całości. Kierownik wydziału śledczego ma prawo sprawdzać materiały spraw karnych rozpatrywanych przez podległych mu śledczych, wydawać polecenia dotyczące kierunku śledztwa, wykonywania czynności procesowych, wyboru środka przymusu w stosunku do podejrzanego o kwalifikację przestępstwa i wysokość zarzutu, przejęcie sprawy karnej od jednego śledczego i przekazanie jej drugiemu, uchylenie nieuzasadnionych decyzji funkcjonariusza śledczego o zawieszeniu postępowania w sprawie i doręczenie wnioski do prokuratora o uchylenie bezprawnych decyzji funkcjonariusza śledczego o wszczęciu postępowania karnego. Kierownik wydziału dochodzeniowego ma prawo wszcząć sprawę karną, przyjąć ją do swojego postępowania i przeprowadzić śledztwo w całości. Ofiarą (art. 42 kpk) jest osoba fizyczna, której przestępstwem doznała krzywdy fizycznej, majątkowej, moralnej, a także osoba prawna w przypadku naruszenia przez przestępstwo jej majątku i reputacji gospodarczej. Decyzję o uznaniu za ofiarę formalizuje decyzja funkcjonariusza śledczego, śledczego lub sądu. Ofiara ma prawo: - mieć świadomość zarzutów postawionych oskarżonemu; - składać zeznania; - odmówić składania zeznań przeciwko sobie, swoim bliskim krewnym; - przedstawiać dowody, składać wnioski i sprzeciwy; - skorzystać z bezpłatnej pomocy tłumacza; - mieć przedstawiciela; - uczestniczyć za zgodą śledczego (pytającego) w czynnościach dochodzeniowych prowadzonych na jego wniosek; - zapoznać się z protokołami czynności śledczych przeprowadzonych z jego udziałem; - zapoznać się z decyzją o powołaniu egzaminu i wnioskiem biegłego; - po zakończeniu dochodzenia wstępnego zapoznać się ze wszystkimi materiałami sprawy, wypisać z niej wszelkie informacje w dowolnym tomie, wykonać kopie materiałów sprawy. Przy udziale kilku pokrzywdzonych w sprawie, każdy zapoznaje się ze sprawą tylko w części związanej z wyrządzeniem mu krzywdy; - otrzymywać odpisy uchwał o wszczęciu sprawy, o uznaniu jej za pokrzywdzonego, o umorzeniu i zawieszeniu postępowania w sprawie, odpisy wyroku i orzeczeń sądów wyższych instancji; - uczestniczyć w postępowaniach sądowych przed sądami pierwszej, drugiej i nadzorczej instancji; - zabierać głos w debatach sądowych; - wspierać prokuraturę; - zapoznać się z protokołem posiedzenia sądu i wnieść do niego uwagi; - wnoszenia skarg na działania i decyzje śledczego, śledczego, prokuratora i sądu; - odwołać się od orzeczeń sądowych; - znać skargi i wystąpienia wniesione w sprawie oraz zgłaszać do nich sprzeciwy; - ubiegać się o zastosowanie środków bezpieczeństwa w stosunku do siebie i swoich bliskich; - wykonywać inne uprawnienia przewidziane w Kodeksie postępowania karnego. Ofiara otrzymuje zadośćuczynienie za wyrządzoną przestępstwem szkodę oraz koszty poniesione w związku z jego udziałem w toku postępowania przygotowawczego i procesu, w tym koszty pełnomocnika. Ofiara nie jest uprawniona do: - unikać pojawiania się na wezwanie funkcjonariusza śledczego, śledczego lub w sądzie; - składać świadomie fałszywe zeznania lub unikać składania zeznań; - ujawnić dane z dochodzenia wstępnego. Jeżeli ofiara nie stawi się bez uzasadnionego powodu, może zostać poddana przymusowemu sprowadzeniu. Za odmowę składania zeznań oraz za świadome składanie fałszywych zeznań pokrzywdzony odpowiada na podstawie art. 307, 308 Kodeksu karnego; o udostępnienie danych ze wstępnego dochodzenia – na podstawie art. 310 Kodeksu karnego. W przypadku przestępstw, których konsekwencją była śmierć ofiary, jego prawa przechodzą na jednego z jego bliskich krewnych. Jeżeli osoba prawna zostanie uznana za ofiarę, jej prawa są wykonywane przez przedstawiciela. Udział przedstawiciela ustawowego i przedstawiciela pokrzywdzonego nie pozbawia go uprawnień przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego. Oskarżyciel prywatny (art. 43 kpk) to osoba, która złożyła wniosek (zażalenie) do sądu w sprawie karnej z oskarżenia prywatnego i która wspiera oskarżenie w sądzie. Oskarżyciel prywatny ma następujące prawa: - zapoznać się z materiałami sprawy i przygotować się do udziału w rozprawie; - przedstawiać dowody i uczestniczyć w ich badaniach; - przedstawianie sądowi opinii co do meritum zarzutów i innych kwestii powstałych w toku procesu, przedstawianie propozycji dotyczących zastosowania prawa karnego i wymierzenia kary oskarżonemu; - przedstawić i poprzeć roszczenie cywilne; - Zrezygnuj z zarzutów i pogodź się z oskarżonym. Powód cywilny (art. 44 kpk) to osoba fizyczna lub prawna, która wystąpiła z roszczeniem o odszkodowanie za szkodę majątkową, jeżeli istnieją podstawy, by sądzić, że szkoda ta została wyrządzona jej bezpośrednio w wyniku przestępstwa. Postanowienie o uznaniu za powoda cywilnego formalizuje wyrok sądu lub postanowienie sędziego, śledczego, funkcjonariusza śledczego. Powód cywilny może również wytoczyć powództwo cywilne o odszkodowanie majątkowe za szkodę moralną. Powództwo cywilne składane jest po wszczęciu postępowania karnego do czasu zakończenia dochodzenia sądowego. Powód jest zwolniony z uiszczania opłaty państwowej. Powództwo cywilne w obronie interesów małoletniego lub innych osób, które nie mogą bronić swoich interesów lub interesów państwa, mogą wytoczyć pełnomocnicy tych osób lub prokurator. Powód cywilny ma prawo: - poprzeć roszczenie cywilne; - obecny dowód; - złożyć wyjaśnienia w sprawie wniesionego roszczenia; - składać petycje i wyzwania; - udzielanie wyjaśnień w języku, którym się posługuje oraz bezpłatne korzystanie z pomocy tłumacza; - odmówić składania zeznań przeciwko sobie i jego bliskim krewnym; - mieć przedstawiciela; - zapoznać się z protokołami czynności śledczych przeprowadzonych z jego udziałem; - uczestniczyć za zgodą śledczego (pytającego) w czynnościach dochodzeniowych prowadzonych na jego wniosek; - odrzucić wniesione przez nich powództwo cywilne. Przed przyjęciem zrzeczenia się roszczenia cywilnego, śledczy, śledczy, sąd wyjaśnia powodowi cywilnemu konsekwencje zrzeczenia się roszczenia cywilnego; - po zakończeniu śledztwa zapoznać się z materiałami sprawy związanymi ze stwierdzonym roszczeniem i wypisać wszelkie informacje ze sprawy w dowolnej objętości; - wiedzieć o podjętych decyzjach mających wpływ na jego interesy i otrzymywać kopie decyzji proceduralnych dotyczących kota; - uczestniczyć w postępowaniach sądowych przed sądami pierwszej, drugiej i nadzorczej instancji; - zabierać głos w obradach sądowych, zapoznawać się z protokołem posiedzenia sądu i wnosić do niego uwagi; - wnoszenia skarg na działania i decyzje śledczego, śledczego, prokuratora i sądu; - odwołać się od orzeczeń sądowych w zakresie powództwa cywilnego; - poznania skarg i oświadczeń wniesionych w sprawie oraz wniesienia do nich sprzeciwu. Zrzeczenie się roszczenia może zostać orzeczone w dowolnym momencie postępowania przed przeniesieniem sądu do sali obrad. Powód cywilny nie jest uprawniony do ujawnienia danych wstępnego dochodzenia, jeżeli został o tym uprzedzony. Za ujawnienie tych danych powód cywilny odpowiada na podstawie art. 310 Kodeksu Karnego. Pełnomocnikami pokrzywdzonego, powoda cywilnego i oskarżyciela prywatnego (art. 45 kpk) mogą być prawnicy, a pełnomocnikami powoda cywilnego będącego osobą prawną – inne osoby uprawnione do reprezentowania jego interesów. Decyzją sędziego pokoju jako pełnomocnika pokrzywdzonego i powoda cywilnego może zostać dopuszczony także jeden z bliskich krewnych lub inna osoba. Jeżeli pokrzywdzony jest małoletni lub ze względu na swój stan fizyczny lub psychiczny nie może samodzielnie bronić swoich praw i interesów, udział w sprawie jego przedstawiciela ustawowego lub przedstawiciela jest obowiązkowy. Przedstawiciele prawni i przedstawiciele pokrzywdzonego, powoda cywilnego i oskarżyciela prywatnego mają takie same prawa procesowe jak osoby, które reprezentują. Osobiste uczestnictwo w sprawie pokrzywdzonego, powoda cywilnego i oskarżyciela prywatnego nie pozbawia ich prawa do posiadania pełnomocnika w tej sprawie. 4.4. Uczestnicy postępowania karnego w imieniu obrońcy Zgodnie z Kodeksem postępowania karnego do tej grupy uczestników procesu zalicza się podejrzanego, oskarżonego, jego przedstawiciela ustawowego, obrońcę, oskarżonego cywilnego i jego przedstawiciela. Wszyscy pełnią funkcję ochronną, broniąc albo swoich praw, albo praw osób, które reprezentują. W tym celu ustawa przyznaje im szeroki zakres praw procesowych. Podejrzanym (art. 46 kpk) jest osoba: 1) albo przeciwko któremu wszczęto sprawę karną; 2) albo zatrzymany pod zarzutem popełnienia przestępstwa; 3) lub wobec którego zastosowano środek przymusu przed wniesieniem oskarżenia. Jeżeli śledztwo prowadzone jest w formie dochodzenia, podejrzany może stawić się w sprawie w związku z zawiadomieniem go o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Główną cechą pozycji procesowej podejrzanego jest to, że jest on tymczasowym uczestnikiem postępowania przygotowawczego. Co do zasady osoba może znajdować się w pozycji podejrzanego przez krótki czas: w przypadku zatrzymania w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa – do 48 godzin, a w przypadku zastosowania środka zapobiegawczego przed postawieniem zarzutów – do do 10 dni. Wtedy osoba albo zostaje postawiona w stan oskarżenia, albo zastosowane wobec niej środki przymusu procesowego zostają uchylone. Podejrzany ma prawo: - wiedzieć, o co jest podejrzany i otrzymać odpis postanowienia o wszczęciu postępowania karnego lub odpis protokołu zatrzymania lub postanowienie o zatrzymaniu; - udzielić wyjaśnień dotyczących istniejącego podejrzenia lub odmówić składania zeznań; - korzystać z pomocy obrońcy i spotykać się z nim sam i poufnie od momentu poprzedzającego pierwsze przesłuchanie; - obecny dowód; - składać petycje i wyzwania; - zeznawać w języku, którym się posługuje oraz korzystać z bezpłatnej pomocy tłumacza; - zapoznać się z protokołami czynności śledczych przeprowadzonych z jego udziałem; - uczestniczyć za zgodą śledczego (funkcjonariusza śledczego) w czynnościach dochodzeniowych prowadzonych na jego wniosek lub na wniosek jego obrońcy i przedstawiciela ustawowego; - wnoszenia skarg na działania i decyzje śledczego, śledczego, prokuratora i sądu; - bronić się innymi środkami i metodami nie zabronionymi przez Kodeks postępowania karnego. Oskarżony (art. 47 k.p.k.) to osoba, przeciwko której zapadła decyzja o postawieniu go jako oskarżonego lub oskarżeniu. Oskarżony ma prawo bronić swoich praw i interesów wszelkimi sposobami nie zabronionymi przez prawo i mieć wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się do obrony. W szczególności oskarżony ma prawo: - wiedzieć, kim jest oskarżony; - otrzymać odpis postanowienia o postawieniu go w charakterze oskarżonego, postanowienia o zastosowaniu środka przymusu, aktu oskarżenia lub aktu oskarżenia; - sprzeciwić się oskarżeniu, zeznawać lub odmawiać składania zeznań; - obecny dowód; - składać petycje i wyzwania; - zeznawać w języku, którym się posługuje oraz korzystać z bezpłatnej pomocy tłumacza; - korzystania z usług obrońcy, w tym nieodpłatnie w przypadkach przewidzianych prawem; - spotykać się z obrońcą na osobności od momentu poprzedzającego pierwsze przesłuchanie, bez ograniczenia liczby i czasu trwania; - zapoznać się z protokołami czynności śledczych przeprowadzonych z jego udziałem; - uczestniczyć za zgodą śledczego (funkcjonariusza śledczego) w czynnościach dochodzeniowych prowadzonych na jego wniosek lub na wniosek jego obrońcy i przedstawiciela ustawowego; - zapoznać się z uchwałą o powołaniu egzaminu, zadać biegłemu pytania i zapoznać się z opinią biegłego; - zapoznać się na koniec śledztwa ze wszystkimi materiałami sprawy i wypisać z niej wszelkie informacje w dowolnej objętości; - sporządzać na własny koszt kopie materiałów sprawy, w tym za pomocą środków technicznych; - składać zażalenia na czynności i decyzje śledczego, śledczego, prokuratora i sądu oraz brać udział w ich rozpatrywaniu przez sąd; - sprzeciwu wobec zakończenia sprawy karnej z przyczyn innych niż rehabilitacja; - uczestniczyć w postępowaniach sądowych przed sądami pierwszej, drugiej i nadzorczej instancji; - zapoznać się z protokołem posiedzenia sądu i wnieść do niego uwagi; - odwołać się od orzeczeń sądowych; - otrzymywać kopie skarg i wystąpień wniesionych w sprawie oraz wnosić do nich sprzeciwy; - uczestniczyć w rozpatrywaniu spraw związanych z wykonaniem kary. W sprawach karnych o przestępstwa nieletnich pełnomocnicy prawni oskarżonego i podejrzanego uczestniczą w obowiązkowym udziale w sprawie (art. 48 kpk). Obrońca (art. 49 kpk) to osoba, która chroni prawa i interesy podejrzanych i oskarżonych oraz zapewnia im pomoc prawną w postępowaniu. Adwokaci mogą występować jako obrońcy. Na wniosek oskarżonego sąd może dopuścić obok adwokata i sędziego pokoju - zamiast adwokata - inną osobę. Obrońca może brać udział w sprawie: 1) od chwili wydania postanowienia o sprowadzeniu go w charakterze oskarżonego; 2) od chwili wszczęcia sprawy karnej, w której śledztwo prowadzone jest w formie śledztwa, oraz spraw z oskarżenia prywatnego; 3) od chwili faktycznego zatrzymania osoby w charakterze podejrzanego lub jej zatrzymania; 4) od chwili ogłoszenia podejrzanemu postanowienia o wyznaczeniu sądowo-psychiatrycznego badania; 5) od chwili zastosowania innych środków przymusu procesowego lub innych czynności procesowych naruszających prawa i wolności osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa; 6) od chwili doręczenia zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Jedna i ta sama osoba nie może być obrońcą dwóch podejrzanych lub oskarżonych, których interesy są sprzeczne. Adwokat nie ma prawa odmówić obrony, którą podjął. Obrońcę zapraszają w ich imieniu podejrzany, oskarżony, ich przedstawiciel ustawowy oraz inne osoby. Na wniosek oskarżonego i podejrzanego udział obrońcy zapewnia funkcjonariusz śledczy, śledczy lub sąd. Jeżeli wezwany obrońca nie stawi się w ciągu pięciu dni, funkcjonariusze ci proponują oskarżonemu (podejrzanemu) zaproszenie innego obrońcy, aw przypadku odmowy podejmują czynności w celu wyznaczenia obrońcy. W razie odmowy ustanowionego obrońcy czynność dochodzeniową przeprowadza się bez udziału obrońcy, z wyjątkiem przypadków, gdy udział obrońcy jest obowiązkowy. Jeżeli w ciągu 24 godzin od chwili zatrzymania podejrzanego lub aresztowania podejrzanego lub oskarżonego nie ma możliwości stawienia się zaproszonego przez niego obrońcy, śledczy lub śledczy podejmują kroki w celu wyznaczenia obrońcy. Jeżeli podejrzany, oskarżony odmawia wyznaczenia obrońcy, czynności śledcze z udziałem podejrzanego, oskarżony można przeprowadzić bez udziału obrońcy, z wyjątkiem przypadków, gdy udział obrońcy jest obowiązkowy. Jeżeli prawnik bierze udział w sprawie, wyznaczając śledczego, śledczego, prokuratora i sądu bez zawarcia umowy z klientem, koszty wynagrodzenia za jego pracę obciążają budżet federalny. Przypadki obowiązkowego udziału obrońcy (art. 51 kpk): 1) jeżeli oskarżony i podejrzany nie odmówili obrońcy; 2) w sprawach o przestępstwa nieletnich; 3) w przypadku osób z niepełnosprawnością fizyczną i psychiczną, z powodu której nie mogą samodzielnie korzystać z prawa do ochrony; 4) jeżeli rozprawa w sprawie karnej jest prowadzona z obowiązkowym udziałem oskarżonego; 5) w przypadku osób nieznających języka, w którym prowadzone jest postępowanie; 6) w sprawach osób oskarżonych o popełnienie przestępstw, za które grozi kara pozbawienia wolności powyżej 15 lat, dożywocie albo kara śmierci; 7) w sprawach rozpatrywanych przez ławę przysięgłych; 8) jeżeli oskarżony złożył wniosek o zastosowanie specjalnego trybu wydania mu kary. Podejrzany i oskarżony mogą w dowolnym momencie postępowania odmówić obrońcy. Odmowa jest dozwolona tylko z ich inicjatywy na piśmie i jest odnotowywana w protokole odpowiedniego postępowania dochodzeniowego. Odmowa obrońcy nie jest obowiązkowa dla funkcjonariusza śledczego, śledczego i sądu. Od momentu dopuszczenia do udziału w sprawie obrońcy przysługuje prawo (art. 53 kpk): - prywatnych widzeń z pozwanym bez ograniczania liczby i czasu trwania; - zebrać i przedstawić dowody niezbędne do świadczenia pomocy prawnej w sposób przewidziany prawem oraz zaangażować specjalistę; - być obecnym przy przedstawieniu zarzutów; - uczestniczyć w przesłuchaniu podejrzanego, oskarżonego oraz w innych czynnościach śledczych prowadzonych z udziałem podejrzanego, oskarżonego lub na jego wniosek; - zapoznać się z protokołami czynności śledczych przeprowadzonych z udziałem klienta, a na zakończenie śledztwa - ze wszystkimi materiałami sprawy, spisać z nich wszelkie informacje w dowolnym tomie, wykonać kopie na własny koszt ; - składać petycje i wyzwania; - brać udział w rozprawie pierwszej, drugiej i nadzorczej instancji oraz w rozpatrywaniu spraw związanych z wykonaniem kary; - składać reklamacje; - stosować inne, nie zakazane przez Kodeks postępowania karnego, środki i metody ochrony. Osoba fizyczna lub prawna jest zaangażowana jako oskarżony w sprawach cywilnych decyzją śledczego, śledczego, prokuratora lub sądu, który zgodnie z Kodeksem cywilnym ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przestępstwem (art. 54 Kodeksu karnego). Procedura). Pozwany cywilny ma prawo: - znać istotę roszczeń i podstawy ich stosowania; - sprzeciwić się wniesionemu roszczeniu cywilnemu; - zeznawać co do zasadności roszczenia w języku, którym się posługuje oraz korzystać z bezpłatnej pomocy tłumacza; - odmówić składania zeznań przeciwko sobie i jego bliskim krewnym; - mieć przedstawiciela; - zebrać i przedstawić dowody; - składać petycje i wyzwania; - po zakończeniu śledztwa zapoznać się z materiałami sprawy karnej dotyczącymi wniesionego powództwa cywilnego oraz na własny koszt sporządzić odpowiednie wyciągi i kopie tych materiałów; - uczestniczenia w postępowaniach sądowych w sądach pierwszej instancji i apelacji oraz zabierania głosu w obradach sądowych; - wnoszenia skarg na czynności i postanowienia organów śledczych, prokuratora i sądu w zakresie powództwa cywilnego oraz udziału w ich rozpatrywaniu przez sąd; - zapoznać się z protokołem posiedzenia sądu; - odwołać się od orzeczenia sądu w zakresie powództwa cywilnego i uczestniczyć w rozpoznaniu skargi przez sąd wyższej instancji; - poznania skarg i wystąpień wniesionych w sprawie, mających wpływ na jego interesy, oraz wniesienia do nich sprzeciwu. Pozwany cywilny nie może: - unikaj pojawiania się na wezwanie funkcjonariusza śledczego, śledczego, prokuratora i sądu. W przeciwnym razie może być napędzany; - ujawnić dane z dochodzenia wstępnego, jeśli został wcześniej o tym uprzedzony. W przeciwnym razie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie art. 310 Kodeksu Karnego. W charakterze pełnomocnika pozwanego cywilnego mogą występować prawnicy, a na jego wniosek, decyzją organów śledczych i sądu, w charakterze pełnomocników mogą być dopuszczone również inne osoby. Jeżeli osoba prawna występuje jako pozwany cywilny, to jej interesy mogą być reprezentowane przez osoby upoważnione do tego przez Kodeks cywilny. Przedstawiciel pozwanego cywilnym ma takie same prawa jak osoba, którą reprezentuje. Temat 5 Dowody i dowody w postępowaniu karnym 5.1. Ogólne przepisy doktryny dowodów i dowodu Charakterystyka procesu dowodowego jako rodzaju procesu poznania. Wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych to złożone i wieloaspektowe działanie, na które składają się różne systemy działania. Polega na czynności wyjaśniania faktycznych okoliczności zdarzenia przestępczego, gromadzeniu i utrwalaniu faktów potwierdzających to zdarzenie. Czynność ta zawsze wiąże się ze znajomością okoliczności z przeszłości, czyli takich, których nie był świadkiem ani śledczy, ani sąd. Okoliczności zbrodni mogą poznać jedynie pośrednio, na podstawie faktów o wydarzeniu, które pozostały w świecie obiektywnym. Zatem sednem działalności procesowej karnej jest proces poznania okoliczności popełnionego przestępstwa, z zastrzeżeniem celu postępowania karnego. Odbywa się zgodnie z ogólnymi zasadami aktywności poznawczej. Cechą jednak wiedzy przekazywanej przez organy śledztwa wstępnego i sąd jest to, że ma ona charakter autentyczny: fakty i okoliczności ustalone w trakcie śledztwa i procesu muszą być potwierdzone informacjami ustalonymi w formie procesowej ustalonej przez prawo w materiały sprawy karnej. Z tego powodu wiedza w postępowaniu karnym nazywana jest dowodem. Normy prawa karnego procesowego regulujące tę działalność tworzą prawo dowodowe. Stanowi organiczną część prawa karnego procesowego i może być jedynie warunkowo oddzielona od całego jego systemu. W nauce o procesie karnym oraz w toku dyscypliny akademickiej zwyczajowo wyróżnia się doktrynę dowodową i dowodową (teorię dowodową) jako ich integralną część. Doktryna dowodowo-dowodowa, będąca teoretyczną podstawą prawa dowodowego, bada normy prawne określające proceduralny porządek dowodowy; bada pojęcie dowodu, pojęcie podmiotu dowodu, strukturę procesu dowodowego; bada rolę postępu naukowego i technologicznego w dowodzeniu itp. Wiedza w procesie karnym opiera się na głównych przepisach epistemologii, które stanowią uniwersalny klucz metodologiczny do zrozumienia okoliczności popełnionego przestępstwa. Wiedza w procesie karnym posiada szereg cech ze względu na postępowanie karne jako specyficzny rodzaj działalności państwa. Są to: 1) w toku poznania prowadzonego w postępowaniu karnym nie mogą być stosowane arbitralne środki i metody poznania. Znajomość okoliczności popełnionego przestępstwa może być dokonana tylko przy pomocy środków wskazanych w ustawie i zwanych dowodami i tylko przy pomocy metod przewidzianych w formularzu procesowym; 2) wiedza w postępowaniu karnym ma na celu ustalenie kręgu okoliczności określonych w prawie, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy karnej. Zatem przedmiot wiedzy jest z góry określony i ograniczony prawnie; 3) wiedza może być prowadzona tylko przez niektóre przedmioty określone w ustawie. Pojęcie i właściwości dowodu. Arbitralne środki i metody nie mogą być wykorzystywane do wiedzy o postępowaniu karnym. Środkami poznania w postępowaniu karnym są dowody. Kodeks postępowania karnego definiuje dowód jako każdą informację, na podstawie której organy śledztwa wstępnego, prokurator i sąd, w sposób przewidziany w ustawie o postępowaniu karnym, stwierdzają istnienie lub brak okoliczności, które należy udowodnić w postępowaniu karnym. sprawy i inne okoliczności istotne dla sprawy karnej.74). Takie dane faktyczne można uzyskać tylko od niektórych określonych w części 2 art. 74 Źródła kodeksu postępowania karnego: - zeznania oskarżonego i podejrzanego; - zeznania ofiary i świadka; - wnioski i zeznania biegłego; - wnioski i zeznania specjalisty; - dowód rzeczowy; - protokoły czynności śledczych i sądowych; - inne dokumenty. Oznacza to, że pojęcie dowodu jest nierozłączną jednością treści (informacje o rzeczywistych danych) i formy proceduralnej (źródło, w którym te dane są zawarte). Aby dane faktyczne mogły być wykorzystane jako dowody kryminalistyczne, muszą mieć właściwości adekwatności i dopuszczalności. Trafność dowodu oznacza jego zdolność do ustalenia w swojej treści okoliczności dla dowodu, którego został on wykorzystany. Dopuszczalność dowodu w szerokim znaczeniu oznacza jego legalność, czyli jego otrzymanie i wykorzystanie w ścisłej zgodności z zasadami ustanowionymi przez prawo. Tej właściwości dowodowej poświęcony jest w szczególności art. 75 kpk. Zgodnie z tą zasadą niedopuszczalne dowody nie mają mocy prawnej i nie mogą być podstawą oskarżenia, jak również służyć do wykazania okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy karnej. Niedopuszczalne dowody obejmują: 1) zeznania podejrzanego i oskarżonego, złożone w toku postępowania przygotowawczego pod nieobecność obrońcy i niepotwierdzone przez niego w postępowaniu sądowym; 2) zeznania pokrzywdzonego i świadka, oparte na przypuszczeniach, przypuszczeniach i pogłoskach oraz tych, których źródło nie jest znane; 3) inne dowody uzyskane z naruszeniem wymagań Kodeksu postępowania karnego. Przedmiot i granice dowodu. Dowody w postępowaniu karnym mają na celu ustalenie pewnych okoliczności wymienionych w ustawie. Oznacza to, że jego przedmiot jest z góry określony i ograniczony przez prawo. Dowodowi podlegają tylko te okoliczności, które są istotne dla przestępstwa i pozwalają na prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy karnej. Okoliczności te, które należy ustalić w każdej sprawie karnej, nazywane są przedmiotem dowodu. Wykaz tych okoliczności znajduje się w art. 73 Kodeks postępowania karnego: 1) zdarzenie popełnienia przestępstwa (czas, miejsce, sposób i inne okoliczności popełnienia przestępstwa); 2) winę osoby za popełnienie przestępstwa, formę jej winy i motywy; 3) okoliczności charakteryzujące osobowość oskarżonego; 4) rodzaj i zakres szkód wyrządzonych przestępstwem; 5) okoliczności wyłączające przestępczość i karalność czynu; 6) okoliczności łagodzące i zaostrzające karę; 7) okoliczności mogące prowadzić do zwolnienia od odpowiedzialności karnej i kary. 8) okoliczności potwierdzające, że mienie podlegające konfiskacie zostało uzyskane w wyniku popełnienia przestępstwa lub jest dochodem z tego mienia lub służyło lub miało służyć jako narzędzie przestępstwa lub do finansowania terroryzmu, zorganizowana grupa , nielegalna grupa zbrojna, społeczność przestępcza (organizacja przestępcza ). Pojęcie granic dowodu jest ściśle związane z pojęciem przedmiotu dowodu. Jeżeli przedmiotem dowodu jest zespół okoliczności, których ustalenie umożliwia prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy karnej, to granicami dowodu jest koło, ilość konkretnych dowodów niezbędnych do ustalenia pożądanych okoliczności. Właściwym określeniem granic dowodu jest dostarczenie takiego materiału dowodowego, który prowadzi do przekonania o rzeczywistym istnieniu okoliczności stanowiących przedmiot dowodu. Granice dowodu wskazują na wystarczającą ilość dowodów do podjęcia decyzji. Granice dowodu - kategoria oceny. Są one ustalane dla każdej konkretnej sprawy karnej, w zależności od dostępnych dowodów, zgodnie z wewnętrznym przekonaniem śledczego i sądu. Struktura procesu dowodowego. Dowód jest czynnością procesową organów i urzędników państwowych upoważnionych na mocy prawa do gromadzenia, weryfikacji i oceny dowodów (art. 85 kpk). Gromadzenie dowodów zgodnie z art. 86 kpk jest wykonywany przez śledczego, śledczego, prokuratora i sąd poprzez prowadzenie czynności śledczych i innych czynności procesowych przewidzianych w kpk. Ponadto podejrzany, oskarżony, a także pokrzywdzony, powód cywilny, oskarżony cywilny i ich pełnomocnicy mają prawo do zbierania i składania pisemnych dokumentów i przedmiotów, które mają być dołączone do sprawy jako dowód. Wreszcie obrońca może zebrać dowody poprzez: 1) przyjmowanie przedmiotów, dokumentów i innych informacji; 2) przesłuchiwanie osób za ich zgodą; 3) żądania zaświadczeń, cech charakterystycznych, innych dokumentów od organizacji obowiązanych do dostarczenia żądanych dokumentów lub ich kopii. Weryfikacja dowodów odbywa się poprzez porównanie ich z innymi dowodami dostępnymi w sprawie karnej, a także ustalenie ich źródeł, uzyskanie innych dowodów potwierdzających lub odrzucających weryfikowane dowody (art. 87 kpk). Oznacza to, że weryfikacja dowodów może mieć charakter czynności umysłowych, logicznych (analiza dowodów, warunki ich uzyskania; porównanie dowodów z innymi danymi faktycznymi), a także może być przeprowadzana poprzez czynności praktyczne (poprzez wykonywanie takich czynności śledczych działania jako eksperyment śledczy, sprawdzenie zeznań na miejscu, konfrontacja, ponowne przesłuchanie itp.). Zgodnie z art. 90 kpk okoliczności ustalone wyrokiem, który wszedł w życie, rozpoznaje sąd, prokurator, śledczy, funkcjonariusz śledczy bez dodatkowej weryfikacji, jeżeli okoliczności te nie budzą wątpliwości sądowych. Jednocześnie wyrok taki nie może przesądzać winy osób, które wcześniej nie brały udziału w rozpatrywanej sprawie karnej. Ocena dowodów towarzyszy zbieraniu i weryfikacji dowodów i jednocześnie logicznie dopełnia proces dowodzenia. Ocena materiału dowodowego jest logiczną, umysłową czynnością przesłuchującego, śledczego, prokuratora i sądu, prowadzącą do przekonania o zasadności, dopuszczalności, wiarygodności, znaczeniu każdego poszczególnego dowodu oraz o wystarczalności całości dla rozstrzygnięcia sprawy karnej (art. Art. 88 kpk). Pytający, śledczy, prokurator i sąd mają swobodę oceny dowodów. Żaden dowód nie ma dla nich z góry określonej ważności. Ocena dokonywana jest na podstawie wewnętrznego przekonania, w oparciu o całość materiału dowodowego zebranego i zweryfikowanego zgodnie z wymogami prawa. Podmioty i obowiązek dowodu procesowego karnego. Dowód karny procesowy może być przeprowadzony tylko przez określony krąg podmiotów określonych w ustawie. Wśród podmiotów, które zgodnie z k.p.k. mogą przeprowadzać dowód, należy wyróżnić: a) tych, na których ciąży obowiązek dowodu, b) tych, którzy mogą brać udział w dowodzie. Obowiązek dowodu spoczywa na funkcjonariuszach pełniących funkcję ścigania karnego: śledczym, śledczym i prokuratorze. Muszą, jeśli istnieje powód i podstawa, wszcząć sprawę karną, zebrać dowody potwierdzające zdarzenie przestępstwa, winę oskarżonego oraz wszelkie inne okoliczności istotne dla sprawy i sposoby. Duże znaczenie w rozłożeniu ciężaru dowodu ma zasada domniemania niewinności, zgodnie z którą oskarżony nie musi udowadniać swojej niewinności. Jeżeli oskarżony zajmuje bierne stanowisko w sprawie i odmawia składania zeznań, to nie może to służyć do uzasadnienia wniosku, że jest winny. Prawo do udziału w udowadnianiu przysługuje szerokiemu gronu osób. Są to tacy uczestnicy procesu, jak oskarżony, podejrzany, pokrzywdzony, powód cywilny, oskarżony cywilny i ich pełnomocnicy, którzy mają prawo do zbierania i przedstawiania dowodów, w celu złożenia wniosku o ich rekultywację. Szczególne miejsce w stosunku do obowiązku dowodowego zajmuje obrońca. Prawo nie wymienia go wśród podmiotów, na których spoczywa ciężar dowodu. Ale obrońca nie ma prawa uchylać się od udziału w dowodzeniu. Nie może zajmować biernego stanowiska w toku postępowania i musi użyć wszelkich środków i metod, które nie są sprzeczne z prawem, w celu wyjaśnienia okoliczności usprawiedliwiających oskarżonego lub złagodzenia jego odpowiedzialności. Ciężar dowodu nie spoczywa na sądzie. Zgodnie z zasadą konkurencyjności procesu karnego, sąd bada i ocenia jedynie dowody przedstawione przez strony. 5.2. Rodzaje źródeł dowodowych w postępowaniu karnym Zeznania świadka to informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania prowadzonego w toku postępowania przygotowawczego w sprawie karnej lub w sądzie. Świadka można przesłuchać w sprawie wszelkich okoliczności istotnych dla sprawy karnej, w tym tożsamości oskarżonego, pokrzywdzonego oraz jego relacji z nimi i innymi świadkami (art. 79 kpk). Świadek to osoba, która może być świadoma wszelkich okoliczności istotnych dla dochodzenia i rozstrzygnięcia sprawy karnej, wezwana do składania zeznań. Świadka tworzy fakt popełnienia przestępstwa, jest więc niezastąpiony. Nie podlega przesłuchaniu w charakterze świadka (art. 56 kpk): 1) sędzia, ławnik – o okolicznościach sprawy karnej, które poznali w związku z ich udziałem w postępowaniu w tej sprawie karnej; 2) obrońcy, obrońcy podejrzanego, oskarżonego - o okolicznościach, o których dowiedział się w związku ze zwróceniem się do niego o pomoc prawną lub w związku z jej udzieleniem; 3) prawnikowi - o okolicznościach, o których dowiedział się w związku ze świadczeniem pomocy prawnej, z wyjątkiem przypadków, gdy dowiedział się o grożącym mu przestępstwie; 4) duchowny - o okolicznościach, o których dowiedział się ze spowiedzi; 5) członek Rady Federacji, deputowany do Dumy Państwowej bez jego zgody - o okolicznościach, o których dowiedział się w związku z wykonywaniem swoich uprawnień. Świadek ma prawo: 1) odmówić składania zeznań przeciwko sobie, współmałżonkowi i bliskim krewnym. Jeżeli świadek zgadza się na składanie zeznań, należy go ostrzec, że jego zeznania mogą być wykorzystane jako dowód w sprawie karnej, także w przypadku późniejszej odmowy składania zeznań; 2) zeznawać w swoim ojczystym języku lub w języku, którym posługuje się; 3) nieodpłatnego korzystania z pomocy tłumacza; 4) zakwestionować tłumacza uczestniczącego w jego przesłuchaniu; 5) składać wnioski i zażalenia na czynności śledczego, śledczego, prokuratora i sądu; 6) stawić się na przesłuchanie u adwokata zaproszonego przez niego do udzielenia pomocy prawnej; 7) wnioskować o zastosowanie w stosunku do niego środków bezpieczeństwa. Świadka nie można zmuszać do poddania się badaniu kryminalistycznemu lub badaniu, z wyjątkiem przypadków, gdy badanie jest niezbędne do oceny wiarygodności jego zeznań. Świadek nie może: 1) unikać stawiania się na wezwanie funkcjonariusza śledczego, śledczego lub w sądzie; 2) świadomie składać fałszywe zeznania lub odmawiać składania zeznań; 3) ujawnić dane z dochodzenia wstępnego, o których dowiedział się w związku z udziałem w sprawie karnej, jeżeli został o tym wcześniej uprzedzony. W przypadku uchylania się od stawienia się bez ważnych powodów, świadek może zostać doprowadzony do sądu. Za świadome złożenie fałszywych zeznań lub odmowę złożenia zeznań świadek ponosi odpowiedzialność na podstawie art. 307 i 308, o udostępnienie danych ze wstępnego dochodzenia – na podstawie art. 310 Kodeksu karnego. Przy ocenie zeznań świadka należy brać pod uwagę fakt jego ewentualnego zainteresowania sprawą. Domysły i przypuszczenia świadka nie mogą być dowodem. Zeznania pokrzywdzonego stanowią informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania prowadzonego w toku postępowania przygotowawczego lub w sądzie. Ofiara może być przesłuchiwana w sprawie wszelkich okoliczności, które mają zostać udowodnione w sprawie karnej, w tym jego związku z podejrzanym, oskarżonym (art. 78 kpk). Pod względem przedmiotu przesłuchania, pod względem merytorycznym i proceduralnym, zeznania pokrzywdzonego mają wiele wspólnego z zeznaniami świadka. Ale w przeciwieństwie do świadka ofiara jest aktywnym uczestnikiem postępowania karnego. Jest po stronie oskarżenia. Złożenie zeznań pokrzywdzonemu jest nie tylko obowiązkiem, ale także prawem, dzięki któremu może on chronić swoje interesy. Ocena zeznań ofiary odbywa się na zasadach ogólnych. Należy jednak mieć na uwadze, że ofiara może mylić się i przeinaczać fakty pod wpływem stresu emocjonalnego wywołanego popełnieniem przeciwko niemu przestępstwa. Należy również wziąć pod uwagę czynnik zainteresowania ofiary rozstrzygnięciem sprawy. Sąd ponadto, oceniając zeznania pokrzywdzonego, musi wziąć pod uwagę, że pod koniec śledztwa ten uczestnik procesu był zaznajomiony ze wszystkimi materiałami sprawy i mógł zgodnie z nimi skorygować swoje zeznania. Zeznania oskarżonego to informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania prowadzonego w toku postępowania przygotowawczego w sprawie karnej lub w sądzie. Specyfika zeznań oskarżonych polega na tym, że mają one dwojaki charakter proceduralny: są najważniejszym źródłem informacji o okolicznościach popełnionego przestępstwa i jednocześnie stanowią środek obrony przed oskarżeniem. Nie jest obowiązkiem oskarżonego składanie zeznań. Nie ponosi żadnej odpowiedzialności ani za odmowę, ani za świadome złożenie fałszywych zeznań. Oskarżony jest przesłuchiwany o okoliczności popełnionego przestępstwa, o wszystkie inne znane mu okoliczności sprawy, a także o dostępne w sprawie dowody. W zależności od stosunku oskarżonego do wniesionego zarzutu wyróżnia się następujące rodzaje jego zeznań: przyznanie się oskarżonego do winy, zaprzeczenie jego winy oraz zeznania przeciwko innym osobom. Wszelkie zeznania oskarżonego podlegają dokładnej weryfikacji i ogólnej ocenie. Uznanie przez oskarżonego winy za popełnienie przestępstwa może być podstawą ścigania tylko wtedy, gdy jego wina zostanie potwierdzona całokształtem dowodów dostępnych w sprawie karnej (art. 77 kpk). Zeznania podejrzanego to informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania prowadzonego w toku postępowania przygotowawczego w sprawie. Podobnie jak zeznania oskarżonego, mają one dwojaki charakter, stanowiąc nie tylko źródło dowodu, ale także środek ochrony tego uczestnika procesu. Zeznania zarówno oskarżonego, jak i podejrzanego są zawsze związane z okolicznościami skazującymi te osoby za popełnienie przestępstwa. Oskarżony i podejrzany nie mają zatem obowiązku składania zeznań i nie odpowiadają za odmowę składania zeznań i świadome składanie fałszywych zeznań. Ale temat zeznań podejrzanego jest inny. Do czasu przesłuchania osoby jako podejrzanego zarzuty nie zostały jeszcze sformułowane. Przed przesłuchaniem podejrzanemu należy wyjaśnić, o popełnienie jakiego przestępstwa jest podejrzany. W związku z tym zeznaje o okolicznościach, które posłużyły za podstawę do wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego, jego zatrzymania lub zastosowania wobec niego środka przymusu. Podejrzany z reguły przebywa w sprawie przez ograniczony czas. Następnie, jeśli zostanie oskarżony, musi zostać przesłuchany już jako oskarżony. Ale zeznania złożone przez tę osobę jako podejrzanego pozostają w sprawie i mają wartość niezależnego źródła dowodowego. Śledczy i sąd oceniają je według ogólnych zasad i mają prawo do ich wykorzystania przy uzasadnianiu swoich wniosków w sprawie. Jeżeli jednak podejrzany lub oskarżony zeznawał w postępowaniu przygotowawczym pod nieobecność obrońcy i nie potwierdził ich w postępowaniu sądowym, zeznania te tracą dopuszczalność i nie mogą być wykorzystane jako dowód (klauzula 1, ust. 2, art. 75). kodeksu postępowania karnego). Wnioski i zeznania biegłego. Opinia biegłego – pisemne wnioski w sprawach przedstawionych mu przez prowadzącego postępowanie w sprawie karnej lub przez strony. Zeznania biegłego to informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania przeprowadzonego po otrzymaniu jego wniosku, w celu wyjaśnienia lub wyjaśnienia tego wniosku. Organy śledztwa wstępnego i sąd wyznaczają ekspertyzę w sprawach, w których do rozstrzygnięcia istotnych dla sprawy zagadnień wymagają one szczególnej wiedzy. Przedłożenie badania kryminalistycznego jest obowiązkowe w celu ustalenia: 1) przyczyny zgonu; 2) rodzaj i stopień uszczerbków na zdrowiu; 3) stan psychiczny lub fizyczny podejrzanego, oskarżonego, gdy zachodzi wątpliwość co do jego poczytalności lub zdolności do samodzielnej obrony swoich praw i słusznych interesów w postępowaniu karnym; 4) stan psychiczny lub fizyczny pokrzywdzonego w przypadku wątpliwości co do jego zdolności do prawidłowego postrzegania okoliczności istotnych dla sprawy karnej i składania zeznań; 5) wiek podejrzanego, oskarżonego, pokrzywdzonego, gdy ma to znaczenie dla sprawy karnej oraz brak lub wątpliwość dokumentów dotyczących wieku (art. 196 kpk). Badania kryminalistyczne są przeprowadzane przez państwowych biegłych sądowych oraz innych biegłych spośród osób posiadających specjalistyczną wiedzę. Prawa i obowiązki biegłego określa art. 57 Kodeks postępowania karnego. Ekspert ma prawo: 1) zapoznać się z materiałami sprawy karnej związanymi z przedmiotem badania kryminalistycznego; 2) wystąpić o dostarczenie dodatkowych materiałów niezbędnych do wydania opinii lub o udział w badaniu kryminalistycznym innych biegłych; 3) uczestniczyć za zgodą śledczego, śledczego i sądu w czynnościach procesowych oraz zadawać pytania związane z przedmiotem badania kryminalistycznego; 4) wypowiadać się w zakresie swoich kompetencji, w tym w sprawach, wprawdzie nie określonych w postanowieniu o powołaniu egzaminu, ale związanych z przedmiotem studiów; 5) składa zażalenia na ograniczające jego prawa działania śledczego, śledczego, prokuratora i sądu; 6) odmówić wydania opinii w sprawach przekraczających zakres wiedzy specjalnej, a także w przypadkach, gdy przekazane mu materiały są niewystarczające do wydania opinii. Ekspert nie może: 1) bez wiedzy śledczego i sądu negocjuje z uczestnikami postępowania karnego kwestie związane z przeprowadzeniem ekspertyzy; 2) samodzielnie gromadzić materiały do badań; 3) prowadzenia bez zgody śledczego, śledczego, sądu badań mogących doprowadzić do całkowitego lub częściowego zniszczenia przedmiotów lub zmiany ich wyglądu lub podstawowych właściwości; 4) podać celowo fałszywy wniosek; 5) ujawnić dane z dochodzenia wstępnego, o których dowiedział się w związku z udziałem w sprawie w charakterze biegłego, jeżeli został o tym uprzedzony; 6) uchylania się od stawiennictwa na wezwanie śledczego, śledczego lub w sądzie. Ekspertyza może być wstępna, dodatkowa i powtórzona (art. 207 kpk), jak również komisyjna i złożona (art. 200, 201 kpk). Dodatkowa ekspertyza jest powoływana w przypadku niewystarczającej jasności lub kompletności wniosku, a także pojawienia się nowych pytań dotyczących wcześniej zbadanych okoliczności. Powierza się to temu samemu lub innemu ekspertowi. Ponowne badanie jest wyznaczane w przypadku wątpliwości co do słuszności wniosku biegłego lub w przypadku sprzeczności w jego wnioskach. Te same pytania są stawiane do jego rozwiązania, ale powierza się je innemu ekspertowi. Komisyjne badanie kryminalistyczne przeprowadza co najmniej dwóch biegłych tej samej specjalności. O komisyjnym charakterze badania decyduje śledczy lub kierownik instytucji rzeczoznawczej, której powierzono wykonanie badania kryminalistycznego. Kompleksowe badanie kryminalistyczne wykonywane jest przez zespół ekspertów różnych specjalności. Źródłem dowodu są również zeznania biegłego, czyli informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania prowadzonego po otrzymaniu jego wniosku, w celu wyjaśnienia lub wyjaśnienia tego wniosku. Przesłuchanie biegłego przed złożeniem przez niego opinii jest niedozwolone. Biegłego nie można przesłuchać w sprawie informacji, które stały się mu znane w związku z badaniem kryminalistycznym, które nie są związane z przedmiotem tego badania. Ekspertyzę ocenia się pod kątem jej aktualności, dopuszczalności i rzetelności. O dopuszczalności opinii biegłego decyduje przestrzeganie proceduralnej procedury powołania i przeprowadzenia egzaminu. Ekspertyzie mogą podlegać jedynie przedmioty, które zostały odpowiednio sformalizowane proceduralnie. Śledczy i sąd muszą również sprawdzić prawidłowość wykonania opinii biegłego, obecność w niej wszystkich niezbędnych szczegółów. Oceniając wiarygodność wniosku, należy wziąć pod uwagę następujące okoliczności: rzetelność zastosowanej metodologii (zwłaszcza jeśli badanie zostało przeprowadzone poza instytucją ekspercką), wystarczalność i dobrą jakość materiałów przekazanych do badania, kompletność badania. Konkluzją specjalisty jest jego pisemna opinia w kwestiach przedstawionych mu przez strony. Zeznania specjalisty to informacje przekazane przez niego podczas przesłuchania o okolicznościach wymagających szczególnej wiedzy, a także wyjaśnienie jego opinii. Specjalista to osoba posiadająca szczególną wiedzę i zaangażowana w czynności procesowe mające na celu pomoc w wykryciu, utrwaleniu i zajęciu materiału dowodowego, wykorzystaniu środków technicznych, zadaniu biegłemu pytań oraz wyjaśnieniu kwestii leżących w jego kompetencjach. Może być zaangażowany w sprawę nie tylko przez śledczego lub innych funkcjonariuszy ze strony prokuratury (art. 168 kpk), ale także ze strony obrony (art. 53 kpk) . Status procesowy specjalisty określa art. 58 kpk: specjalista ma prawo odmówić udziału w sprawie, jeśli nie posiada niezbędnej wiedzy, za zgodą śledczego, śledczego i sądu, do zadawania pytań uczestnikom czynności śledczej , zapoznania się z protokołem czynności śledczej, w której brał udział, wniesienia zażalenia na czynności śledczego oraz sądu ograniczającego jego prawa. Specjalista nie jest uprawniony do unikania stawienia się na wezwanie śledczego, śledczego lub do sądu i ujawnienia danych wstępnego śledztwa, o których dowiedział się, jeśli został o tym uprzedzony. W przeciwieństwie do opinii biegłego, która może być wydana wyłącznie na podstawie opracowania, opinia specjalisty nie wymaga obowiązkowych badań i może być wydana wyłącznie na podstawie oceny biegłego. Dowody rzeczowe w ujęciu ogólnym można zdefiniować jako materialne konsekwencje przestępstwa. Zgodnie z art. 81 kpk za dowody rzeczowe uznaje się wszelkie przedmioty, które służyły jako narzędzia przestępstwa lub zachowane ślady przestępstwa; do którego skierowane były czyny przestępcze; pieniądze, kosztowności i inne mienie uzyskane w wyniku przestępstwa; inne przedmioty i dokumenty, które mogą służyć do wykrycia przestępstwa i ustalenia faktycznych okoliczności sprawy karnej. Materiał dowodowy jest niezbędny, gdyż jest tworzony przez okoliczności popełnionego przestępstwa i ma znaczenie w przypadku jego indywidualnych cech i właściwości. Aby przedmiot nabrał wartości dowodu rzeczowego, musi zostać sformalizowany proceduralnie: 1) fakt pojawienia się przedmiotu w sprawie ustala się poprzez sporządzenie protokołu czynności śledczej, w wyniku której został zajęty; 2) w celu określenia istotnych w tym przypadku właściwości przedmiotu należy go zbadać, szczegółowo opisać w protokole oględzin, w miarę możliwości sfotografować; 3) postanowienie o uznaniu przedmiotu za dowód i załączeniu go do akt sprawy sporządza stosowną uchwałą. Dowód rzeczowy musi być przechowywany w sprawie karnej do czasu uprawomocnienia się wyroku lub do upływu terminu do wniesienia apelacji od orzeczenia lub postanowienia o umorzeniu sprawy karnej i wraz z nią przekazany. W przypadku, gdy spór o prawo własności stanowiącej dowód rzeczowy podlega rozstrzygnięciu w postępowaniu cywilnym, dowód rzeczowy przechowuje się do czasu uprawomocnienia się orzeczenia sądu. Fizyczne dowody w postaci: 1) rzeczy, których ze względu na wielkość lub z innych przyczyn nie można przechowywać w toku postępowania karnego, w tym duże przesyłki towarów, których przechowywanie jest utrudnione lub koszty zapewnienia specjalnych warunków przechowywania są współmierne do ich wartości: a) sfotografowany lub nakręcony na wideo lub film, w miarę możliwości zapieczętowany i przechowywany w miejscu wskazanym przez funkcjonariusza przesłuchującego, śledczego. Do sprawy karnej dołącza się dokument dotyczący lokalizacji takiego materiału dowodowego, a także próbkę materiału dowodowego wystarczającą do przeprowadzenia badania porównawczego; b) zwrócone właścicielowi, w miarę możliwości bez uszczerbku dla dowodu; c) są przekazywane do sprzedaży w sposób określony przez Rząd Federacji Rosyjskiej. Do sprawy karnej można dołączyć wzór dowodu rzeczowego wystarczający do badania porównawczego; 2) towarami i produktami łatwo psującymi się, a także mieniem ulegającym szybkiemu moralnemu starzeniu się, których przechowywanie jest utrudnione lub kosztami zapewnienia specjalnych warunków przechowywania współmiernych do ich wartości, mogą być: a) zwrócone ich właścicielom; b) w przypadku braku możliwości zwrotu są przekazywane do sprzedaży w sposób ustalony przez Rząd Federacji Rosyjskiej. Do sprawy karnej można dołączyć wzór dowodu rzeczowego wystarczający do badania porównawczego; c) zniszczone, jeśli łatwo psujące się towary i produkty staną się bezużyteczne; 3) alkohol etylowy, wyroby alkoholowe i zawierające alkohol zajęte z nielegalnego obrotu, a także przedmioty, których długotrwałe przechowywanie zagraża życiu i zdrowiu ludzi lub środowisku, po wykonaniu niezbędnych badań są przekazywane na ich technologiczne przetworzenie lub zniszczenie; 4) pieniądze i kosztowności zajęte w toku czynności dochodzeniowych, po ich zbadaniu i innych niezbędnych czynnościach dochodzeniowych: a) muszą być zdeponowane w banku lub innej instytucji kredytowej; b) mogą być przechowywane w toku postępowania karnego, jeżeli indywidualne cechy banknotów są istotne dla dowodu. Inne warunki przechowywania, księgowania i przekazywania niektórych kategorii dowodów materialnych ustala Rząd Federacji Rosyjskiej. Gdy sprawa karna jest przekazywana przez organ śledczy śledczemu lub z jednego organu śledczego do drugiego, lub od jednego śledczego do drugiego, a także gdy sprawa karna zostaje skierowana do prokuratora lub sądu, lub gdy sprawa karna jest przekazywana z jednego sądu do drugiego, dowody rzeczowe przekazywane są wraz ze sprawą karną. Wydając wyrok lub kończąc sprawę karną, należy rozstrzygnąć kwestię dowodów rzeczowych. W którym: 1) narzędzia przestępstwa podlegają konfiskacie lub są przekazywane odpowiednim instytucjom lub niszczone; 2) przedmioty zakazane do obrotu podlegają przekazaniu właściwym instytucjom lub zniszczeniu; 3) przedmioty bez wartości, których strona nie zgłosiła, podlegają zniszczeniu, a na wniosek zainteresowanych osób lub instytucji mogą być im wydane; 4) pieniądze, kosztowności i inne mienie otrzymane w wyniku popełnienia przestępstwa oraz dochód z tego majątku zostaną zwrócone prawowitemu właścicielowi; 4.1) przepadkowi podlegają pieniądze, kosztowności i inne mienie uzyskane w wyniku popełnienia przestępstwa, wykorzystywane lub przeznaczone na finansowanie terroryzmu, zorganizowanej grupy, nielegalnej grupy zbrojnej, społeczności przestępczej (organizacji przestępczej); 5) dokumenty będące dowodami rzeczowymi pozostają w sprawie karnej przez cały okres jej przechowywania lub są przekazywane osobom zainteresowanym na ich wniosek; 6) pozostałe przedmioty są wydawane prawowitym właścicielom, a w przypadku niezidentyfikowania stają się własnością państwa. Spory o własność dowodów rzeczowych rozstrzyga się w postępowaniu cywilnym. Przedmioty zajęte w postępowaniu przygotowawczym, a nie uznane za dowód rzeczowy, zwraca się osobom, od których zostały zajęte. Jako dowód dopuszcza się protokoły z czynności śledczych i rozpraw sądowych, jeżeli spełniają wymogi określone w Kodeksie postępowania karnego (art. 83). Wymagania dotyczące protokołu czynności dochodzeniowej określa art. 166 kpk: protokół może być spisany odręcznie lub sporządzony przy użyciu środków technicznych. Podczas prowadzenia czynności śledczych można również wykorzystać stenografię, filmowanie, nagrywanie audio i wideo. W sprawie karnej przechowuje się zapisy odpisów i stenogramów, nagrania audio i wideo. Protokół określa: 1) miejsce i datę czynności śledczej, czas jej rozpoczęcia i zakończenia z dokładnością do minuty; 2) stanowisko i nazwisko osoby sporządzającej protokół; 3) nazwisko, imię i patronimikę każdej osoby biorącej udział w czynności dochodzeniowej oraz, w razie potrzeby, jej adres i inne informacje dotyczące jej osobowości. Protokół określa czynności procesowe w kolejności ich przeprowadzenia, okoliczności istotne dla danej sprawy karnej ujawnione podczas ich przedstawienia, a także zeznania osób uczestniczących w przedstawieniu czynności śledczej. W protokole należy również wskazać środki techniczne użyte do wykonania odpowiednich czynności dochodzeniowych, warunki i tryb ich użycia, przedmioty, do których te środki zostały zastosowane oraz uzyskane wyniki. Ponadto w protokole należy odnotować, że przed użyciem środków technicznych osoby biorące udział w czynnościach dochodzeniowych zostały o tym powiadomione. Protokół przedstawia się do zapoznania wszystkim osobom, które brały udział w przygotowaniu czynności dochodzeniowej. Wyjaśniono im prawo do wnoszenia uwag do protokołu. Wszelkie uwagi, uzupełnienia i poprawki wprowadzone do protokołu muszą być określone i poświadczone podpisami tych osób. Protokół podpisują śledczy oraz osoby, które brały udział w przedstawieniu czynności śledczej. Do protokołu dołącza się negatywy fotograficzne oraz fotografie, filmy, klisze, ścieżki dźwiękowe przesłuchań, kasety wideo, komputerowe nośniki informacji, rysunki, plany, schematy, odlewy i odbitki śladów wykonane podczas czynności śledczej. Jeżeli konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa pokrzywdzonemu, jego przedstawicielowi, świadkowi, ich bliskim krewnym, krewnym i osobom bliskim, śledczy ma prawo do protokołu czynności śledczej, w której uczestniczy pokrzywdzony, jego przedstawiciel lub świadek, nie podawać informacji o swojej tożsamości. W takim przypadku śledczy, za zgodą kierownika organu dochodzeniowego, wydaje postanowienie, w którym podaje uzasadnienie decyzji o zachowaniu tych danych w tajemnicy, wskazuje pseudonim uczestnika czynności dochodzeniowej oraz podaje próbkę jego podpisu, którym posłuży się w protokołach czynności śledczych przeprowadzonych z jego udziałem. Orzeczenie umieszcza się w zapieczętowanej kopercie i dołącza do sprawy karnej. Protokół musi również zawierać poświadczony podpisami protokół wyjaśniający uczestnikom czynności śledczej ich prawa, obowiązki, obowiązki oraz tryb prowadzenia czynności śledczej. Jako dowód dopuszcza się inne dokumenty, jeżeli zawarte w nich informacje mają znaczenie dla ustalenia okoliczności objętych przedmiotem dowodu w sprawie karnej (art. 84 kpk). Dokumenty mogą zawierać informacje zapisane zarówno w formie pisemnej, jak iw innej formie. Mogą to być m.in.: materiały fotograficzne i filmowe, nagrania audio i wideo oraz inne nośniki informacji otrzymane, zażądane lub przedstawione w sprawie zgodnie z wymogami Kodeksu postępowania karnego. Dokumenty są dołączone do walizki i przechowywane przez cały okres jej przechowywania. Na żądanie ich prawnego właściciela zajęte i dołączone do sprawy dokumenty lub ich kopie mogą zostać mu przekazane. Dokumenty, które mają oznaki dowodów materialnych, są uznawane za takie. Temat 6 Środki przymusu w systemie środków przymusu procesowego 6.1. Pojęcie i rodzaje środków przymusu procesowego Przymus procesowy karny rozumiany jest jako zespół środków przymusu przewidzianych prawem, mających na celu zapewnienie wypełnienia przez uczestników procesu ich obowiązków w toku postępowania karnego. Środki przymusu proceduralnego nie są środkami odpowiedzialności. Są one wykorzystywane nie tylko w wyniku naruszenia przez uczestników procesu ich zobowiązań, ale także aby temu zapobiec. Niektóre środki przymusu procesowego można zastosować nie tylko wobec podejrzanego lub oskarżonego, ale także wobec innych uczestników procesu (ofiary, świadka itp.). Do pewnego stopnia wszystkie te środki charakteryzują się przymusem, który przejawia się w ograniczaniu praw i wolności człowieka. Takie ograniczenia są dopuszczalne wyłącznie w interesie rozwiązania przestępstwa, ujawnienia winnego i rozstrzygnięcia sprawy karnej przez sąd. Tym samym środki przymusu procesowego są środkami procesowymi o charakterze przymusu, przewidzianymi przez prawo karne procesowe, stosowanymi w sposób ściśle określony prawem przez śledczego, śledczego, prokuratora i sąd w stosunku do podejrzanego, oskarżonego, pokrzywdzonego, świadka i innych uczestników procesu, aby zapobiegać i eliminować ewentualne przeszkody w procesie dochodzenia i rozpatrywania spraw karnych w celu zapewnienia pomyślnej realizacji zadań postępowania karnego. Kodeks postępowania karnego przewiduje następujące rodzaje środków przymusu procesowego: zatrzymanie podejrzanego, środki zapobiegawcze, obowiązek stawienia się, zawieszenie w czynnościach, zajęcie mienia (te środki przymusu można zastosować tylko wobec podejrzanego lub oskarżonego), popęd, obowiązek stawienia się, kara pieniężna (Te środki przymusu można zastosować wobec innych uczestników procesu). 6.2. Środki przymusu: istota, rodzaje, podstawy i warunki stosowania Środki przymusu są to środki przymusu procesowego stosowane wobec oskarżonego, a w wyjątkowych wypadkach wobec podejrzanego, jeżeli istnieją ku temu podstawy do zapewnienia jego stawiennictwa w organach przygotowawczych i przed sądem oraz należytego zachowania się w trakcie postępowania, a także w w celu zapewnienia wykonania kary. Podstawą wyboru środka zapobiegawczego są dane wskazujące, że oskarżony (podejrzany): 1) ukryje się przed dochodzeniem, dochodzeniem lub sądem; 2) może kontynuować działalność przestępczą; 3) może grozić uczestnikom postępowania, niszczyć dowody lub w inny sposób ingerować w postępowanie. Ponadto konieczność zapewnienia wykonania wyroku sądowego (art. 97 kpk) może być podstawą wyboru środka zapobiegawczego. Prawo postępowania karnego przewiduje następujące rodzaje środków zapobiegawczych (art. 98): 1) zobowiązanie do niewyjeżdżania z kraju; 2) poręczenie osobiste; 3) nadzór nad dowództwem jednostki wojskowej; 4) sprawowanie opieki nad małoletnim; 5) zastaw; 6) areszt domowy; 7) zatrzymanie. Jeżeli istnieją podstawy do wyboru środka zapobiegawczego, ustalenia jego rodzaju, śledczy, śledczy, prokurator i sąd muszą wziąć pod uwagę wagę zarzutu, informacje o tożsamości oskarżonego, jego wieku, stanie zdrowia, stanie cywilnym, zawód i inne okoliczności (art. 99 kpk) . Środek zapobiegawczy wobec oskarżonego wybiera się na okres wstępnego dochodzenia i procesu przed wejściem w życie wyroku. W przypadku przedłużenia okresu dochodzenia, jednocześnie przedłuża się okres stosowania środka przymusu. I tylko taki środek zapobiegawczy, jak zatrzymanie, ma swój własny termin obliczania, który należy niezależnie przedłużać. W stosunku do podejrzanego środek przymusu jest ważny przez 10 dni. Jeżeli w tym terminie nie zostanie oskarżony, środek zapobiegawczy zostaje uchylony (art. 100 kpk). Środek przymusu stosowany wobec osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa z art. 205, 205.1, 206, 208, 209, 277-279, 281 i 360 Kodeksu Karnego, są ważne przez 30 dni (w tym okresie należy je obciążyć). 6.3. Tryb stosowania aresztu jako środka zapobiegawczego Zatrzymanie jest najsurowszym środkiem przymusu. Wiąże się on z największymi ograniczeniami praw jednostki, dlatego powinien być stosowany tylko wtedy, gdy inny środek powściągliwości nie może zagwarantować osiągnięcia niezbędnych celów. Kodeks postępowania karnego (art. 108) dopuszcza stosowanie aresztu jako środka przymusu wyłącznie wobec oskarżonych (podejrzanych) o popełnienie przestępstw, za które prawo karne przewiduje karę pozbawienia wolności powyżej dwóch lat. W wyjątkowych przypadkach ten środek przymusu może być zastosowany do popełnienia przestępstwa zagrożonego karą pozbawienia wolności do dwóch lat, w przypadku zaistnienia jednej z następujących okoliczności: 1) oskarżony (podejrzany) nie mieć stałe miejsce zamieszkania na terytorium Federacji Rosyjskiej; 2) jego tożsamość nie została ustalona; 3) naruszył wcześniej wybrany środek zapobiegawczy; 4) uciekł przed organami dochodzenia wstępnego lub przed sądem. Zatrzymanie jako środek przymusu może być zastosowane wobec małoletniego oskarżonego (podejrzanego), jeżeli jest oskarżony (podejrzany) o popełnienie ciężkiego lub szczególnie ciężkiego przestępstwa. W wyjątkowych przypadkach ten środek przymusu może być zastosowany w stosunku do małoletniego oskarżonego (podejrzanego) o popełnienie przestępstwa średniej wagi. Jeżeli konieczne jest wybranie aresztu jako środka zapobiegawczego, śledczy za zgodą kierownika organu śledczego, a także funkcjonariusz śledczy za zgodą prokuratora składają odpowiedni wniosek do sądu. Postanowienie o wszczęciu wniosku określa motywy i podstawy, z powodu których zaistniała potrzeba zatrzymania i nie można wybrać innego środka przymusu. Do decyzji dołącza się materiały potwierdzające ważność wniosku. W przypadku wniesienia skargi przeciwko osobie zatrzymanej z podejrzeniem popełnienia przestępstwa, orzeczenie i wskazane materiały należy przekazać sędziemu nie później niż na osiem godzin przed upływem okresu aresztowania. Postanowienie o wszczęciu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania jako środka przymusu podlega rozpoznaniu przez jednego sędziego sądu rejonowego z udziałem oskarżonego (podejrzanego), prokuratora, obrońcy, jeżeli jest zamieszany w sprawę karną, w miejscu postępowania przygotowawczego lub w miejscu zatrzymania w ciągu 8 godzin od dnia otrzymania materiałów w sądzie. W posiedzeniu sądu może również brać udział przedstawiciel ustawowy małoletniego oskarżonego (podejrzanego), śledczy, śledczy. Nieobecność bez ważnych powodów stron, należycie zawiadomionych o terminie posiedzenia sądu, nie stanowi przeszkody do rozpatrzenia wniosku. Sędzia na początku rozprawy ogłasza, który wniosek podlega rozpatrzeniu, wyjaśnia osobom przychodzącym na rozprawę o ich prawach i obowiązkach. Następnie prokurator lub na jego polecenie składający wniosek uzasadnia to, po czym przesłuchuje się inne osoby, które stawiły się na posiedzeniu sądu. Po rozpatrzeniu wniosku sędzia wydaje jedno z następujących orzeczeń: 1) o wyborze środka zapobiegawczego w postaci aresztu wobec oskarżonego (podejrzanego); 2) o odmowie uwzględnienia wniosku; 3) w sprawie przedłużenia tymczasowego aresztowania na okres nie dłuższy niż 72 godziny na przedstawienie przez strony dodatkowego dowodu zasadności zastosowania aresztu jako środka zapobiegawczego. W takim przypadku sędzia wskazuje w postanowieniu datę i godzinę, do której przedłuża okres aresztowania. Orzeczenie sędziego przesyłane jest osobie, która złożyła wniosek, prokuratorowi, oskarżonemu (podejrzanemu) i podlega natychmiastowemu wykonaniu. Ponowne zażalenie do sądu z wnioskiem o zatrzymanie tej samej osoby w tej samej sprawie po wydaniu przez sędziego postanowienia o odmowie zastosowania tego środka przymusu jest możliwe tylko w przypadku zaistnienia nowych okoliczności uzasadniających konieczność przyjęcia tej osoby opieka. Na postanowienie sędziego o wyborze aresztu jako środka przymusu lub o jego odmowie przysługuje odwołanie do sądu wyższej instancji w postępowaniu kasacyjnym w terminie trzech dni od dnia jego wydania. Sędzia instancji kasacyjnej orzeka w sprawie skargi lub wniesienia nie później niż w ciągu trzech dni od dnia ich otrzymania. Prowadzący sprawę karną zawiadamia niezwłocznie krewnych oskarżonego (podejrzanego), a w razie zatrzymania wojskowego także dowództwo jednostki wojskowej, o miejscu jego zmiana miejsca zatrzymania. Zgodnie z art. 109 kpk okres aresztowania w trakcie ścigania przestępstw nie może przekroczyć dwóch miesięcy. W przypadku braku możliwości zakończenia postępowania przygotowawczego w terminie do dwóch miesięcy i braku podstaw do zmiany lub uchylenia środka zapobiegawczego, termin ten może zostać przedłużony przez sędziego sądu rejonowego lub sądu wojskowego na okres do sześciu miesięcy. Dalsze przedłużenie terminu może nastąpić w stosunku do osób oskarżonych o popełnienie ciężkich, a zwłaszcza ciężkich przestępstw, tylko w przypadkach szczególnej zawiłości sprawy karnej przez sędziego tego samego sądu na wniosek śledczego, złożony do urzędu śledczego. zgoda szefa właściwego organu śledczego w podmiocie Federacji Rosyjskiej, równoważna z kierownikiem specjalisty wydziału śledczego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej, w tym wojskowego wydziału śledczego komisję przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej lub na wniosek oficera śledczego, za zgodą prokuratora podmiotu Federacji Rosyjskiej lub równorzędnego prokuratora wojskowego, do 12 miesięcy. Przedłużenie aresztu na okres dłuższy niż 12 miesięcy może być przedłużone tylko w wyjątkowych przypadkach w stosunku do osób oskarżonych o popełnienie szczególnie ciężkich przestępstw przez sędziego sądu okręgowego i równorzędnego albo sądu wojskowego odpowiedniej instancji na wniosek śledczego , złożony za zgodą zgodnie z właściwością Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej lub kierownika organu śledczego właściwego federalnego organu wykonawczego (w ramach właściwego federalnego organu wykonawczego), do 18 miesiące. Dalsze przedłużenie terminu jest niedozwolone. Oskarżonego, który przebywa w areszcie, podlega natychmiastowemu zwolnieniu. Materiał sprawy karnej zakończonej śledztwem należy przedstawić oskarżonemu w areszcie i jego obrońcy nie później niż na miesiąc przed upływem terminu do zatrzymania. Jeżeli materiały zakończonego śledztwa w sprawie karnej przedstawiono oskarżonemu i jego obrońcy później niż na miesiąc przed upływem terminu do zatrzymania, po jego upływie oskarżony podlega natychmiastowemu uwolnieniu. Jednocześnie oskarżony i jego obrońca zachowują prawo do zapoznania się z materiałami sprawy. Jeżeli po zakończeniu postępowania przygotowawczego zostały zachowane terminy na przedstawienie oskarżonemu i jego obrońcy materiałów tej sprawy, ale 30 dni nie wystarczyło im na zapoznanie się z materiałami sprawy karnej, śledczy , za zgodą kierownika organu śledczego podmiotu Federacji Rosyjskiej lub kierownika innego zrównanego z nim organu śledczego, ma prawo nie później niż na siedem dni przed upływem terminu zatrzymania do złożenia wniosku o przedłużenie tego terminu przed sądem. Sędzia wydaje jedno z następujących postanowień nie później niż pięć dni od dnia otrzymania wniosku: 1) w sprawie przedłużenia aresztu do czasu zaznajomienia się oskarżonego i jego obrońcy z materiałami sprawy oraz skierowania przez prokuratora sprawy karnej do sądu; 2) o odmowie zaspokojenia wniosku śledczego oraz o zwolnieniu osoby z aresztu. Okres tymczasowego aresztowania w trakcie postępowania przygotowawczego liczony jest od momentu zatrzymania podejrzanego lub oskarżonego do momentu skierowania sprawy karnej przez prokuratora do sądu. Okres zatrzymania obejmuje również czas: 1) za które osoba została zatrzymana jako podejrzany; 2) areszt domowy; 3) przymusowy pobyt w szpitalu lekarskim lub psychiatrycznym na podstawie orzeczenia sądu; 4) w którym osoba przebywała w areszcie na terytorium obcego państwa na wniosek o pomoc prawną lub ekstradycję do Federacji Rosyjskiej. W przypadku powtórnego zatrzymania podejrzanego, oskarżonego w tej samej sprawie karnej, a także w sprawie karnej z nim związanej lub oddzielonej od niego, okres zatrzymania oblicza się z uwzględnieniem wcześniejszego pobytu w areszcie. Temat 7 Postępowanie karne 7.1. Pojęcie i znaczenie etapu wszczęcia sprawy karnej Pierwszym etapem rosyjskiego procesu karnego jest wszczęcie sprawy karnej. Zgodnie z art. 144 kpk, śledczy, organ śledczy, śledczy są obowiązani przyjąć, sprawdzić zawiadomienie o popełnionym lub grożącym przestępstwie i wydać w nim orzeczenie nie później niż w ciągu trzech dni od dnia doręczenia zawiadomienia. określony komunikat. Powodzenie dalszego śledztwa w dużej mierze zależy od terminowości wszczęcia sprawy karnej. Biurokracja i błędy popełniane na tym etapie procesu często prowadzą do nieodwracalnej utraty dowodów w przyszłości. Prawne i terminowe wszczęcie sprawy zapewnia ochronę interesów społeczeństwa i państwa oraz praw i słusznych interesów ofiar przestępstwa. Z drugiej strony uprawniona i uzasadniona odmowa wszczęcia sprawy karnej jest także gwarancją praw jednostki, chroniącą ją przed nieuzasadnioną odpowiedzialnością karną. Szybka i prawidłowa reakcja organów ścigania na oświadczenia i doniesienia o popełnionych i zbliżających się przestępstwach oraz podejmowanie terminowych i prawnych decyzji w ich sprawie ma ogromne znaczenie edukacyjne i prewencyjne. Wszczęcie sprawy karnej ma również istotne znaczenie proceduralne, gdyż dopiero po tym możliwe staje się prowadzenie czynności śledczych i zastosowanie środków przymusu procesowego. Istotą etapu wszczęcia sprawy karnej jest przyjmowanie przez właściwych funkcjonariuszy oświadczeń i zawiadomień o przestępstwach oraz wszczęcie lub odmowa wszczęcia w ich sprawie spraw karnych. Oznacza to, że istotą pierwszego etapu procesu jest szybkie i rozsądne reagowanie środkami postępowania karnego na wszystkie przypadki wykrycia przestępstw. Treść tego etapu czynności procesowej karnej tkwi w układzie stosunków, czynności i decyzji procesowych od momentu otrzymania informacji o przestępstwie do momentu podjęcia decyzji o wszczęciu sprawy karnej lub odmowie jej podjęcia. Tym samym treść etapu wszczęcia sprawy karnej nie ogranicza się do wydania stosownego orzeczenia; obejmuje działania zmierzające do rozwiązania szeregu spraw przed podjęciem ostatecznej decyzji w sprawie wniosku lub zawiadomienia o przestępstwie. Prawo do wszczęcia sprawy karnej zgodnie z Kodeksem postępowania karnego przysługuje organowi śledczemu, funkcjonariuszowi śledczemu lub śledczemu (część 1 art. 146 Kodeksu postępowania karnego). 7.2. Przyczyny i podstawy wszczęcia sprawy karnej. Okoliczności uniemożliwiające postępowanie karne Do wszczęcia sprawy karnej konieczne jest: a) posiadanie podstawy prawnej; b) istnienie wystarczających podstaw; c) brak okoliczności wyłączających postępowanie w sprawie. Pod motywem wszczęcia sprawy karnej przyjęte jest rozumienie źródeł przewidzianych prawem, z których właściwi urzędnicy otrzymują informacje o popełnionym lub przygotowywanym przestępstwie. Art. 140 kpk odnosi się do podstaw wszczęcia postępowania karnego: 1) oświadczenie o popełnieniu przestępstwa; 2) poddanie się; 3) wiadomość o popełnionym lub przygotowywanym przestępstwie, otrzymaną z innych źródeł. Zgłoszenie przestępstwa zgodnie z art. 141 kpk można dokonać ustnie lub pisemnie. Pisemny wniosek musi być podpisany przez wnioskodawcę. Oświadczenie ustne odnotowuje się w protokole, który podpisują wnioskodawca i osoba, która je przyjęła. Protokół zawiera również informacje o wnioskodawcy oraz dokumenty potwierdzające jego tożsamość. Anonimowe oświadczenie nie może być powodem wszczęcia postępowania karnego. Wnioskodawcę ostrzega się o odpowiedzialności karnej za świadome fałszywe doniesienie zgodnie z art. 306 Kodeksu Karnego. Frekwencja ze spowiedzią zgodnie z art. 142 kpk jest dobrowolnym zawiadomieniem osoby o popełnionym przez nią przestępstwie. Oświadczenie o zrzeczeniu się może zostać złożone na piśmie lub ustnie. Oświadczenie ustne jest przyjmowane i odnotowywane w protokole. Wiadomość o popełnionym lub przygotowywanym przestępstwie, otrzymaną z innych źródeł, sporządza się w formie protokołu o stwierdzeniu śladów przestępstwa przez funkcjonariusza, który otrzymał tę wiadomość (art. 143 kpk). Jak wynika z krążącego w mediach doniesienia o przestępstwie, oględziny w imieniu prokuratora przeprowadza organ śledczy, a w imieniu kierownika organu śledczego – śledczego. Redakcja, redaktor naczelny właściwych środków masowego przekazu ma obowiązek przekazać na żądanie prokuratora, śledczego lub organu śledczego dokumenty i materiały będące w dyspozycji właściwych środków masowego przekazu potwierdzające zawiadomienie o przestępstwie , a także dane osoby, która udzieliła określonych informacji, z wyjątkiem sytuacji, gdy osoba ta postawiła warunek zachowania w tajemnicy źródła informacji (art. 144 kpk). Wnioskodawcy wydaje się dokument potwierdzający otrzymanie zawiadomienia o przestępstwie z podaniem danych osoby, która je otrzymała, a także daty i godziny jego otrzymania. Odmowa przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie może być zaskarżona do prokuratora lub sądu (art. 144 kpk). Sprawy karne o charakterze prywatnym (art. 6, art. 144 kpk) i prywatno-publicznym (art. 147 kpk) wszczyna się wyłącznie na wniosek pokrzywdzonego. Śledczy, a także za zgodą prokuratora, śledczy wszczyna postępowanie karne w sprawie każdego przestępstwa, w sprawach z oskarżenia prywatnego i prywatno-publicznego, a w przypadku braku oświadczenia pokrzywdzonego lub jego przedstawiciela ustawowego, jeżeli przestępstwo to zostało popełnione przeciwko osobie, która ze względu na państwo zależne lub bezradne lub z innych powodów nie może bronić swoich praw i uzasadnionych interesów. Inne przyczyny to również przypadek przestępstwa popełnionego przez osobę, której dane są nieznane. Oprócz uzasadnionego powodu wszczęcia sprawy karnej wymagane są wystarczające podstawy. Zgodnie z częścią 2 art. 140 kpk podstawą wszczęcia postępowania karnego jest posiadanie wystarczających danych wskazujących na znamiona przestępstwa. Podstawą wszczęcia postępowania karnego są zatem dane faktyczne świadczące o popełnieniu przestępstwa. Do podjęcia decyzji o wszczęciu postępowania karnego nie jest konieczne ustalenie wszystkich znamion przestępstwa. Wystarczy ustalić dostępność danych o obiektywnej stronie przestępstwa, danych potwierdzających zaistnienie zdarzenia przestępczego. Brak informacji o przedmiocie przestępstwa nie może stanowić przeszkody we wszczęciu postępowania karnego. Sprawa nie może być wszczęta, jeżeli zachodzą okoliczności wyłączające postępowanie w sprawie. Zgodnie z art. 24 kpk, do takich okoliczności należą: 1) brak zdarzenia o popełnieniu przestępstwa; 2) brak corpus delicti w ustawie; 3) upływ przedawnienia ścigania karnego; 4) śmierć podejrzanego lub oskarżonego, z wyjątkiem przypadków, gdy postępowanie jest niezbędne do rehabilitacji zmarłego; 5) brak wniosku pokrzywdzonego, jeżeli sprawa może być wszczęta tylko na jego wniosek; 6) brak opinii sądu o stwierdzeniu znamion przestępstwa w czynnościach członka Rady Federacji i deputowanego do Dumy Państwowej, sędziów Konstytucyjnego, Najwyższego i Najwyższego Sądu Polubownego Federacji Rosyjskiej i innych sędziów, zastępcy organu ustawodawczego władzy państwowej podmiotu Federacji Rosyjskiej, śledczego, adwokata lub braku zgody Rady Federacji, Dumy Państwowej, Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, komisja kwalifikacyjna sędziów do wszczęcia postępowania karnego przeciwko członkowi Rady Federacji, deputowanemu Dumy Państwowej, sędziom odpowiednio Konstytucyjnego, Najwyższego i Najwyższego Sądu Arbitrażowego Federacji Rosyjskiej oraz innym sędziom. 7.3. Decyzje podjęte na etapie wszczęcia postępowania karnego Na podstawie wyników rozpatrzenia zawiadomienia o przestępstwie, organ śledczy, pytający, śledczy podejmuje jedną z następujących decyzji: 1) o wszczęciu postępowania karnego; 2) o odmowie wszczęcia sprawy karnej; 3) o przekazaniu wiadomości według jurysdykcji lub jurysdykcji. Wszczęcie sprawy karnej odbywa się w obecności powodu i podstaw. Decyzję tę podejmuje w zakresie określonym ustawą organ śledczy, funkcjonariusza śledczego lub śledczego, co do którego wydaje stosowną decyzję (art. 146 k.p.k.). Odpis postanowienia śledczego, oficera śledczego o wszczęciu sprawy karnej przesyła się niezwłocznie prokuratorowi. W postanowieniu o wszczęciu sprawy karnej określa się: 1) datę, godzinę i miejsce jej wystawienia; 2) przez kogo został wydany; 3) przyczynę i podstawy wszczęcia sprawy karnej; 4) paragraf, część i artykuł prawa karnego, na podstawie którego wszczyna się sprawę karną. Jeżeli prokurator uzna decyzję o wszczęciu postępowania karnego za niezgodną z prawem lub nieuzasadnioną, ma prawo anulować decyzję o wszczęciu postępowania karnego w ciągu 24 godzin od otrzymania materiałów i wydaje w tej sprawie uzasadnioną decyzję. O podjętym postanowieniu śledczy i śledczy niezwłocznie zawiadamiają wnioskodawcę, a także osobę, przeciwko której wszczęto postępowanie karne. Jeżeli nie ma podstaw do wszczęcia sprawy karnej, śledczy, organ śledczy lub pytający wydają postanowienie o odmowie wszczęcia sprawy karnej. Odmowa wszczęcia sprawy karnej z przyczyn przewidzianych w ust. 2 części 1 art. 24 kpk, jest dozwolone tylko w stosunku do określonej osoby. W przypadku podjęcia decyzji o odmowie wszczęcia postępowania karnego na podstawie wyników sprawdzenia zawiadomienia o przestępstwie związanym z podejrzeniem określonej osoby lub osób, które je popełniły, śledczy, organ śledczy są obowiązane rozpatrzyć kwestię wszczęcie sprawy karnej za świadomie fałszywe doniesienie w stosunku do osoby, która zgłosiła lub rozpowszechniła fałszywe zgłoszenie przestępstwa. Przekazanie wiadomości według jurysdykcji odbywa się w tych przypadkach, gdy przestępstwo, o którym poinformowany jest właściwy urzędnik, jest przedmiotem dochodzenia innego śledczego lub organu śledczego. Wnioski o popełnienie przestępstwa z oskarżenia prywatnego kierowane są do sędziego pokoju (klauzula 3, ust. 1, art. 145 kpk). Temat 8 wstępne śledztwo 8.1. Pojęcie, zadania i znaczenie etapu dochodzenia wstępnego Dochodzenie wstępne to prawnie uregulowana działalność śledczego i funkcjonariusza przesłuchującego w zakresie zbierania, weryfikacji i oceny dowodów, na podstawie których ustalane są okoliczności niezbędne dla sprawy, w celu ochrony praw i słusznych interesów osób i organizacji pokrzywdzonych przestępstwo. Przed wstępnym dochodzeniem ustalane są następujące zadania: rozwiązanie przestępstwa, ustalenie winnego i przeprowadzenie jego postępowania karnego; kompleksowo, w pełni i obiektywnie zbadać wszystkie okoliczności sprawy karnej; wykrywać i zabezpieczać proceduralnie dowody w celu ich późniejszego wykorzystania w trakcie procesu; zapewnić zgodne z prawem i uzasadnione ściganie osób, które jako oskarżone popełniły przestępstwo, oraz zapobiegać ściganiu niewinnych; zapewnić udział oskarżonego w postępowaniu karnym i zapobiec dalszej działalności przestępczej z jego strony; zidentyfikować przyczyny i warunki, które przyczyniły się do popełnienia przestępstwa, oraz podjąć działania w celu ich wyeliminowania; ustalić charakter i zakres szkód wyrządzonych przez przestępstwo oraz podjąć środki w celu zapewnienia jej zadośćuczynienia. Znaczenie śledztwa wstępnego polega na tym, że organ śledczy ustala dane dotyczące przestępstwa, osoby, która je popełniła oraz zapewnia wykonanie przewidzianej prawem odpowiedzialności karnej. Przeprowadzenie śledztwa wstępnego zatrzymuje działalność przestępczą osoby zamieszanej jako oskarżonego i przyczynia się do zapobiegania przestępstwom popełnianym przez inne osoby. Gwarancją legalności prowadzonego śledztwa jest nadzór prokuratorski i kontrola sądowa nad działaniami i decyzjami śledczego oraz funkcjonariusza przesłuchującego. 8.2. Formy dochodzenia wstępnego Dochodzenie wstępne prowadzone jest w formie dochodzenia wstępnego lub w formie śledztwa (art. 150 kpk). Dochodzenie wstępne jest główną formą dochodzenia wstępnego w sprawie karnej. W tej formie badane są wszystkie sprawy ciężkich, a zwłaszcza ciężkich przestępstw, a także najbardziej złożone sprawy o przestępstwa o małej i średniej wadze. Dochodzenie wstępne może zastąpić dochodzenie iw tej formie dochodzenie w sprawie każdego przestępstwa może zostać zakończone. Dochodzenie wstępne prowadzi śledczy, dla którego jest to jedyna kompetencja. Dochodzenie w formie dochodzenia prowadzi śledczy. Dla organów śledczych badanie sprawy karnej nie jest jedyną, a nawet główną kompetencją. Głównym celem organów śledczych jest realizacja czynności operacyjno-rozpoznawczych. Zapytanie jest zwykle traktowane jako pomocnicza i uproszczona forma dochodzenia wstępnego. Przeprowadza się ją w odniesieniu do szeregu przestępstw o małej i średniej wadze, których wstępne dochodzenie jest opcjonalne, a ich wykaz znajduje się w części 3 art. 150 Kodeksu postępowania karnego. 8.3. Ogólne warunki dochodzenia wstępnego Ogólnymi warunkami postępowania przygotowawczego są wymogi prawne przewidziane w prawie procesowym karnym (rozdział 21 kpk), oparte na ogólnych zasadach procesu karnego, które wyrażają charakterystyczne cechy działalności śledczej oraz określić ogólne wymagania dotyczące procedury prowadzenia czynności dochodzeniowych i podejmowania decyzji. Przestrzeganie ogólnych warunków przyczynia się do kompletności, kompleksowości i obiektywności dochodzenia wstępnego oraz realizacji praw i uzasadnionych interesów uczestników procesu karnego. Zgodnie z Ch. 21 kpk można wyróżnić następujące ogólne warunki wstępnego dochodzenia: zasady jurysdykcji; zasady łączenia i rozdzielania spraw karnych; przeprowadzenie pilnych czynności dochodzeniowych przez organ śledczy w sprawach, w których dochodzenie wstępne jest obowiązkowe; formy zakończenia dochodzenia wstępnego; obowiązkowe rozpatrzenie wniosków uczestników wstępnego dochodzenia; środki opieki nad dziećmi, osobami pozostającymi na utrzymaniu podejrzanego lub oskarżonego oraz środki zapewniające bezpieczeństwo jego mienia; niedopuszczalność ujawnienia danych z dochodzenia wstępnego; warunki dochodzenia wstępnego; zbadanie sprawy przez grupę śledczych. Zasady jurysdykcji w sprawie karnej. Dochodzenie w sprawie karnej to zbiór zasad umocowanych w prawie, zgodnie z którymi ustala się organ właściwy i zobowiązany do zbadania tej sprawy. Wyróżnia się następujące rodzaje jurysdykcji: a) przedmiotowa (ogólna); b) terytorialny (lokalny); c) osobisty (osobisty); d) alternatywa; e) w związku ze sprawami. Jurysdykcja przedmiotowa (ogólna) ustalana jest w zależności od charakteru i stopnia zagrożenia społecznego popełnionego przestępstwa. Artykuł 151 Kodeksu postępowania karnego określa listę przestępstw, których dochodzenie należy do właściwości tego lub innego organu śledczego i śledczego. Jurysdykcja terytorialna (lokalna) określa kompetencje poszczególnych organów dochodzeniowo-śledczych na terytorium, które obsługują. Zgodnie z art. 152 kpk postępowanie przygotowawcze przeprowadza się w miejscu popełnienia przestępstwa. Jeżeli przestępstwo rozpoczęło się w jednym miejscu, a zakończyło w innym, wówczas sprawa karna jest rozpoznawana w miejscu, w którym przestępstwo się zakończyło. W celu zapewnienia kompletności i obiektywności śledztwa oraz dochowania terminów procesowych, śledztwo wstępne może być prowadzone w miejscu pobytu oskarżonego lub większości świadków. Jurysdykcja personalna (osobista) ustalana jest w zależności od przedmiotu przestępstwa. Tak więc sprawa karna w sprawie wszystkich przestępstw popełnionych przez sędziów, prokuratorów, śledczych, prawników i inne osoby określone w pkt "b" i "c" część 2 art. 151 kpk, są prowadzone przez prokuratorów. W przypadku szeregu przestępstw popełnionych w sferze gospodarczej, których wykaz znajduje się w części 5 art. 151 kpk ustanawia się jurysdykcję alternatywną, tzn. wstępne dochodzenie w ich sprawie może przeprowadzić śledczy organu, który ujawnił to przestępstwo. Jurysdykcja dla łączenia spraw ustalonych h. zakład. 151 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z nim, dochodzenie niektórych spraw karnych (na przykład niektórych przestępstw przeciwko sprawiedliwości) prowadzi śledczy organu, którego jurysdykcja obejmuje przestępstwo, w związku z którym wszczęto odpowiednią sprawę karną. Zasady łączenia i rozdzielania spraw karnych. W jednym postępowaniu sprawy karne mogą być połączone w stosunku do: 1) kilku osób, które popełniły jedno lub więcej przestępstw przy współudziale; 2) jedną osobę, która popełniła kilka przestępstw; 3) ściganie w tych sprawach karnych osoby oskarżonej o ukrywanie przestępstw, które nie zostały z góry przyrzeczone (art. 153 kpk). Łączenie spraw karnych jest również dozwolone w przypadkach, w których nie ustalono osoby, która ma być postawiona w charakterze oskarżonego, ale istnieją wystarczające podstawy, aby sądzić, że jedna osoba lub grupa osób popełniła kilka przestępstw. Łączenie spraw karnych odbywa się na podstawie decyzji kierownika organu śledczego. Łącząc się ze sprawami karnymi, okres postępowania w ich sprawie określa sprawa karna, która ma najdłuższy okres wstępnego dochodzenia. Jednocześnie czas trwania postępowania w innych sprawach karnych pochłania najdłuższy okres i nie jest dodatkowo uwzględniany. Rozdzielenie sprawy karnej na odrębne postępowanie jest dopuszczalne w związku z: 1) oskarżonych indywidualnych w sprawie karnej o przestępstwa popełnione przy współudziale, w sprawach, w których oskarżony uciekł lub z innych przyczyn nie ustalono jego miejsca pobytu, lub w przypadkach przejściowego ciężkiego zachorowania oskarżonego; 2) oskarżonego małoletniego pociągniętego do odpowiedzialności karnej wraz z oskarżonym pełnoletnim; 3) inne osoby oskarżone o popełnienie przestępstwa niezwiązanego z czynem zarzucanym w sprawie karnej objętej dochodzeniem, gdy zostanie to stwierdzone w toku postępowania przygotowawczego. Wydzielenie sprawy karnej na odrębne postępowanie w celu zakończenia śledztwa wstępnego jest dopuszczalne, jeżeli nie wpływa to na kompleksowość i obiektywność śledztwa wstępnego i rozstrzygnięcia sprawy karnej, w przypadkach, gdy jest to spowodowane dużą objętością przypadku lub wielu jego odcinków. Wyodrębnienie sprawy karnej następuje na podstawie decyzji śledczego lub funkcjonariusza śledczego. Sprawa karna wyodrębniona na odrębne postępowanie musi zawierać oryginały lub kopie dokumentów procesowych poświadczonych przez śledczego lub funkcjonariusza śledczego, które mają znaczenie dla danej sprawy karnej. Jako dowód w tej sprawie karnej dopuszcza się materiał sprawy wyodrębnionej w odrębnym postępowaniu. Okres postępowania przygotowawczego w sprawie karnej wyodrębnionej na odrębne postępowanie liczy się od dnia wydania stosownej decyzji, gdy sprawa karna została wyodrębniona na nowe przestępstwo lub w stosunku do nowej osoby. W pozostałych przypadkach termin liczony jest od momentu wszczęcia sprawy karnej, z której została wydzielona do odrębnego postępowania (art. 154 kpk). Wykonywanie pilnych czynności śledczych (art. 157 kpk). Jeżeli śledczy z jakiegoś powodu nie może osobiście wszcząć sprawy karnej w sprawie przestępstwa, dla którego wstępne śledztwo jest obowiązkowe i kontynuować śledztwo, wówczas prawo przyznaje organowi śledczemu prawo do wszczęcia takiej sprawy i przeprowadzenia pilnego śledztwa działania na nim w ciągu 10 dni. Kodeks postępowania karnego nie zawiera wykazu pilnych czynności śledczych. Wśród nich, zgodnie z ust. 19 art. 5 kpk mogą obejmować czynności prowadzone przez organ śledczy po wszczęciu sprawy karnej, w której postępowanie przygotowawcze jest obowiązkowe, w celu wykrycia i ustalenia śladów przestępstwa, a także dowodów wymagających natychmiastowa konsolidacja, konfiskata i badania. Podany termin 10 dni nie podlega przedłużeniu. Po wykonaniu pilnych czynności śledczych i nie później niż 10 dni od dnia wszczęcia sprawy karnej, organ śledczy przekazuje sprawę karną kierownikowi organu śledczego. Następnie organ śledczy może wykonywać na nim czynności śledcze i czynności operacyjno-rozpoznawcze wyłącznie w imieniu śledczego. W przypadku skierowania do kierownika organu śledczego sprawy karnej, w której nie znaleziono sprawcy przestępstwa, organ śledczy jest obowiązany podjąć czynności poszukiwawcze i operacyjno-rozpoznawcze w celu ustalenia sprawcy przestępstwa, zawiadamiając o tym badacz ich wyników. Formularze zakończenia postępowania przygotowawczego (art. 158 kpk). Postępowanie dochodzenia wstępnego można zakończyć w następujących formach: 1) sporządzenie aktu oskarżenia (oskarżenia) i skierowanie sprawy karnej za pośrednictwem prokuratora do sądu; 2) zakończenie sprawy karnej; 3) sporządzenie uchwały o skierowaniu sprawy karnej do sądu w celu zastosowania wobec osoby przymusowych środków medycznych. Śledczy i pytający, po ustaleniu w toku wstępnego śledztwa okoliczności, które przyczyniły się do popełnienia przestępstwa, mają prawo złożyć odpowiedniej organizacji lub właściwemu urzędnikowi wniosek o podjęcie działań w celu wyeliminowania tych okoliczności i innych naruszenia prawa. Zgłoszenie to podlega obowiązkowi rozpatrzenia z powiadomieniem prowadzącego badanie o podjętych działaniach nie później niż w ciągu miesiąca od daty jego wydania. Środki opieki nad dziećmi, osobami pozostającymi na utrzymaniu podejrzanego lub oskarżonego oraz środki zapewniające bezpieczeństwo jego mienia. Zgodnie z art. 160 kpk w przypadku pozostawienia podejrzanego lub oskarżonego bez opieki i w asyście małoletnich dzieci, innych osób pozostających na utrzymaniu, a także starszych rodziców wymagających opieki z zewnątrz, śledczy, funkcjonariusz śledczy podejmuje kroki w celu przekazania ich do opieki nad krewnymi lub innymi osobami lub umieszczania ich w instytucjach dziecięcych lub społecznych. Prowadzący dochodzenie, pytający podejmują środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa mienia i mieszkania podejrzanego lub oskarżonego, który został zatrzymany lub aresztowany. Niedopuszczalność ujawnienia danych z dochodzenia wstępnego. Dane z dochodzenia wstępnego nie podlegają ujawnieniu. Śledczy lub funkcjonariusz śledczy ostrzega uczestników postępowania w sprawie karnej o niedopuszczalności ujawnienia danych z postępowania przygotowawczego, które się im znane, co do których składają podpis z ostrzeżeniem o odpowiedzialności zgodnie z art. 310 Kodeksu Karnego. Dane z dochodzenia wstępnego mogą być upublicznione tylko za zgodą śledczego, pytającego i tylko w takim zakresie, w jakim uznają to za dopuszczalne, jeżeli ujawnienie nie stoi w sprzeczności z interesami dochodzenia wstępnego i nie jest z tym związane do naruszenia praw i uzasadnionych interesów uczestników postępowania karnego. W każdym razie ujawnienie dostępnych danych dotyczących życia prywatnego uczestników postępowania karnego bez ich zgody jest niedozwolone. Obowiązkowe rozpatrywanie wniosków (art. 159 kpk). Badacz i pytający są zobowiązani do przyjęcia i rozpatrzenia każdego wniosku złożonego przez uczestników procesu. Jednocześnie podejrzanemu, oskarżonemu, obrońcy, pokrzywdzonemu, powodowi cywilnemu, oskarżonemu w sprawach cywilnych lub ich pełnomocnikom nie można odmówić przesłuchania świadków, przeprowadzenia śledztwa i innych czynności śledczych, jeżeli okoliczności, o ustalenie których wnioskują, są istotne dla danej sprawy karnej. W przypadku odmowy zaspokojenia wniosku, śledczy (pytający) wydaje w tej sprawie uzasadnioną decyzję. Ponadto wśród ogólnych warunków wstępnego dochodzenia zwyczajowo włącza się przepisy dotyczące terminu wstępnego dochodzenia oraz prowadzenia dochodzenia w sprawie przez grupę śledczych. Termin dochodzenia wstępnego. Czas rozpoczęcia śledztwa wstępnego związany jest z etapem wszczęcia sprawy karnej i charakteryzuje się trzema zasadami: śledztwo prowadzone jest dopiero po wszczęciu sprawy karnej; odbywa się w ściśle określonej kolejności; śledczy i pytający są zobowiązani do wszczęcia śledztwa niezwłocznie po przyjęciu sprawy do postępowania. Postępowanie przygotowawcze w sprawie karnej musi zostać zakończone w terminie nieprzekraczającym dwóch miesięcy od dnia wszczęcia sprawy karnej (art. 162 kpk). Termin postępowania przygotowawczego obejmuje czas od dnia wszczęcia sprawy do dnia skierowania jej do prokuratora z aktem oskarżenia lub postanowieniem o przekazaniu sprawy do sądu w celu rozpatrzenia kwestii zastosowania środków przymusu medycznego lub do czasu w dniu podjęcia decyzji o zakończeniu sprawy karnej. Czas trwania postępowania przygotowawczego może zostać przedłużony do trzech miesięcy przez kierownika powiatowego organu śledczego lub równorzędnego kierownika wyspecjalizowanego organu śledczego, w tym wojskowego. W sprawie karnej, której dochodzenie jest szczególnie trudne, okres wstępnego dochodzenia może przedłużyć kierownik organu dochodzeniowego podmiotu Federacji Rosyjskiej oraz kierownik innego zrównanego z nim wyspecjalizowanego organu dochodzeniowego, w tym: wojskowych, a także ich zastępców do 12 miesięcy. Dalszego przedłużenia okresu śledztwa wstępnego może dokonać tylko w wyjątkowych przypadkach Przewodniczący Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej, szef organu śledczego właściwego federalnego organu wykonawczego (pod władzą federalnej władzy wykonawczej). organ) i ich zastępców. Jeżeli prokurator zwróci śledczemu sprawę karną, termin wykonania polecenia prokuratora lub zażalenia na postanowienie prokuratora ustala kierownik organu śledczego i nie może przekroczyć jednego miesiąca od dnia otrzymania sprawy karnej przez badacz. Przy podejmowaniu zawieszonej lub umorzonej sprawy karnej termin dochodzenia dodatkowego ustala kierownik organu śledczego i nie może przekroczyć jednego miesiąca od dnia otrzymania sprawy karnej przez śledczego. W przypadku konieczności przedłużenia terminu postępowania przygotowawczego śledczy wydaje stosowną decyzję i przedkłada ją kierownikowi organu śledczego nie później niż na pięć dni przed upływem terminu dochodzenia wstępnego. Śledczy zawiadamia na piśmie oskarżonego i jego obrońcę, a także pokrzywdzonego i jego pełnomocnika o przedłużeniu terminu śledztwa wstępnego. Śledztwo w sprawie przez grupę śledczych (art. 163 kpk) może być prowadzone przy złożoności i dużej objętości sprawy karnej. Utworzenie grupy śledczej jest wskazane w decyzji o wszczęciu sprawy lub wydawane jest odrębne postanowienie. Decyzję o przeprowadzeniu dochodzenia wstępnego przez grupę śledczą, o zmianie jej składu podejmuje kierownik organu śledczego. W decyzji należy wymienić wszystkich śledczych, którym powierzono prowadzenie śledztwa wstępnego, w tym tego, który śledczy został wyznaczony na kierownika zespołu śledczego. W prace grupy śledczej mogą być zaangażowani urzędnicy organów wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze. Skład grupy śledczej jest ogłaszany podejrzanemu, oskarżonemu. Lider zespołu dochodzeniowego: - przyjmuje sprawę karną do swojego postępowania; - organizuje pracę zespołu śledczego i kieruje działaniami innych śledczych; - sporządza akt oskarżenia i kieruje sprawę do prokuratora; - podejmuje decyzje: 1) o rozdzieleniu sprawy karnej na odrębne postępowanie; 2) jego zawieszenie i odnowienie; 3) zakończenie sprawy karnej; 4) udział w charakterze oskarżonego; 5) skierowanie oskarżonego do szpitala lekarskiego lub psychiatrycznego w celu wykonania badania sądowo-lekarskiego lub sądowo-psychiatrycznego; 6) złożenie do kierownika organu śledczego wniosku o przedłużenie czasu postępowania przygotowawczego; 7) wniesienie do sądu wniosku o dokonanie czynności procesowych dokonanych postanowieniem sądu. Szef i członkowie grupy śledczej mają prawo brać udział w czynnościach śledczych prowadzonych przez innych śledczych. Temat 9 Zapytanie Dochodzenie jest pomocniczą i uproszczoną formą postępowania przygotowawczego w sprawie karnej w porównaniu z dochodzeniem.Może być prowadzone w sprawach o przestępstwa o małej i średniej wadze, których wykaz znajduje się w części 3 art. 150 Kodeksu postępowania karnego. Ponadto, na pisemne polecenie prokuratora, śledztwo w formie śledztwa może być prowadzone także w sprawie innych przestępstw o małej i średniej wadze. Zapytanie jest niezależną formą wstępnego dochodzenia. Czynności śledcze mają takie samo znaczenie proceduralne jak czynności dochodzenia wstępnego. Dochodzenie przeprowadza się w ciągu 30 dni od dnia wszczęcia sprawy karnej. W razie potrzeby termin ten może zostać przedłużony przez prokuratora do 30 dni. W przypadkach koniecznych, w tym związanych z przedstawieniem badania kryminalistycznego, okres śledztwa może zostać przedłużony przez prokuratorów okręgowych, miejskich, zrównanych z nimi prokuratorów wojskowych oraz ich zastępców do sześciu miesięcy. W wyjątkowych przypadkach związanych z realizacją wniosku o udzielenie pomocy prawnej okres śledztwa może zostać przedłużony przez prokuratora podmiotu Federacji Rosyjskiej i równorzędnego mu prokuratora wojskowego do 12 miesięcy. Jeżeli sprawa karna została wszczęta w sprawie o popełnienie przestępstwa i w toku śledztwa uzyskano wystarczające dane pozwalające na podejrzenie popełnienia przestępstwa, śledczy sporządza pisemne zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa , którego odpis doręcza się podejrzanemu i wyjaśnia mu prawa podejrzanego, z którego sporządzany jest protokół, oznaczony odpisem zawiadomienia. W ciągu trzech dni od momentu doręczenia osobie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa śledczy musi przesłuchać podejrzanego co do meritum podejrzenia. Odpis zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa doręcza się prokuratorowi. Jeżeli wobec podejrzanego zastosowano środek przymusu w postaci zatrzymania, akt oskarżenia należy sporządzić nie później niż 10 dni od dnia umieszczenia podejrzanego w areszcie. Jeżeli nie jest możliwe sporządzenie aktu oskarżenia w terminie, podejrzanemu stawia się zarzuty, po czym śledztwo jest kontynuowane lub środek przymusu zostaje odwołany. Dochodzenie może zakończyć się sporządzeniem aktu oskarżenia lub postanowienia o umorzeniu sprawy karnej. Akt oskarżenia, sporządzony przez przesłuchującego na zakończenie śledztwa, powinien wskazywać: 1) czas i miejsce jego sporządzenia; 2) nazwisko, inicjały i stanowisko osoby, która go sporządziła; 3) dane osoby podlegającej odpowiedzialności karnej; 4) miejsce i czas popełnienia czynu zawierającego znamiona przestępstwa, jego metody, motywy, skutki i inne istotne w tej sprawie okoliczności; 5) treść oskarżenia, ze wskazaniem ustępu, części, artykułu Kodeksu karnego; 6) wykaz dowodów do zbadania przez sąd; 7) informacje o pokrzywdzonym, rodzaju i wysokości wyrządzonej mu krzywdy; 8) wykaz osób, które mają być wezwane do sądu. Od chwili sporządzenia aktu oskarżenia w sprawie podejrzany uzyskuje status oskarżonego, a wszystkie materiały sprawy karnej wraz z aktem oskarżenia należy przedstawić jemu i jego obrońcy do zapoznania. Pokrzywdzony, jego przedstawiciel, na jego wniosek, może uzyskać prawo do zapoznania się z materiałami sprawy karnej w taki sam sposób, jak przewidziany dla oskarżonego i jego obrońcy. Akt oskarżenia zatwierdza kierownik organu śledczego i wraz z materiałami sprawy karnej przesyła się do prokuratora. Prokurator rozpoznaje otrzymaną sprawę karną wraz z aktem oskarżenia iw terminie nie dłuższym niż dwa dni wydaje w jej sprawie postanowienie: 1) o zatwierdzeniu aktu oskarżenia i skierowaniu sprawy do sądu; 2) o zwrocie sprawy karnej z pouczeniem o wznowieniu aktu oskarżenia w przypadku jego niezgodności z wymogami Kodeksu postępowania karnego. Jednocześnie prokurator może wyznaczyć termin na przeprowadzenie dodatkowego śledztwa, nie dłuższy jednak niż 10 dni, a na ponowne sporządzenie aktu oskarżenia - nie więcej niż trzy dni; 3) zakończenie postępowania karnego; 4) skierowanie sprawy karnej do postępowania przygotowawczego. Temat 10 Działania śledcze 10.1. Pojęcie i ogólna charakterystyka czynności śledczych, zasady ich wytwarzania i wykonywania Czynności śledcze to czynności procesowe wykonywane przez śledczego zgodnie z prawem postępowania karnego, których celem jest zebranie i zweryfikowanie dowodów. Przed przystąpieniem do prowadzenia czynności śledczych śledczy jest zobowiązany do przyjęcia sprawy karnej do swojego postępowania. Od tego momentu otrzymuje pełne uprawnienia procesowe i zaczyna ponosić odpowiedzialność za kompleksowe, kompletne i obiektywne badanie okoliczności sprawy. Szereg czynności śledczych, które w sposób najistotniejszy ograniczają konstytucyjne prawa i wolności jednostki (np. badanie, przeszukanie, zajęcie), wymaga pisemnej decyzji (zarządzenia) o ich wykonaniu. Co do zasady takie czynności dochodzeniowe mogą być prowadzone tylko za zgodą sądu. Wykonywanie czynności dochodzeniowych w nocy jest niedozwolone, z wyjątkiem przypadków, które nie znoszą zwłoki. W trakcie wykonywania czynności śledczych niedopuszczalne jest stosowanie przemocy, gróźb i innych środków niezgodnych z prawem, a także stwarzanie zagrożenia życia i zdrowia osób w nich uczestniczących. Śledczy, angażując uczestników postępowania karnego w przedstawienie czynności dochodzeniowej, musi wyjaśnić im prawa, obowiązki, a także procedurę przeprowadzenia odpowiedniej czynności dochodzeniowej. Jeżeli pokrzywdzony, świadek, specjalista, biegły lub tłumacz jest zaangażowany w przeprowadzenie czynności śledczej, ostrzega się ich o odpowiedzialności przewidzianej w art. 307 i 308 Kodeksu Karnego. Przy wykonywaniu czynności śledczych można wykorzystywać techniczne środki i metody wykrywania, utrwalania i zatrzymywania śladów przestępstwa oraz dowodów rzeczowych. Śledczy ma prawo zaangażować w czynności śledcze funkcjonariusza organu wykonującego czynności operacyjno-rozpoznawcze, o czym w protokole sporządza się odpowiednią adnotację. W trakcie przedstawiania czynności dochodzeniowej prowadzi się protokół zgodnie z art. 166 Kodeksu postępowania karnego. 10.2. Rodzaje czynności dochodzeniowych Czynności śledcze obejmują: oględziny, oględziny, eksperyment śledczy, przeszukanie, zajęcie, zajęcie przesyłek pocztowych i telegraficznych, kontrolę i nagrywanie negocjacji, przesłuchanie, konfrontację, przedstawienie do identyfikacji, weryfikację zeznań na miejscu, oględziny. Kontrola (art. 176-178 kpk). Prawo wyróżnia kilka rodzajów oględzin: oględziny miejsca zdarzenia, terenu, mieszkania, przedmiotów i dokumentów, oględziny zwłok. Wykonuje się je w celu wykrycia śladów przestępstwa, wyjaśnienia innych okoliczności istotnych dla sprawy karnej. W pilnych przypadkach oględziny miejsca zdarzenia można przeprowadzić przed wszczęciem postępowania karnego. Kontrolę przeprowadza się z udziałem świadków poświadczających, z wyjątkiem sytuacji, gdy odbywa się w miejscach trudno dostępnych, przy braku odpowiednich środków komunikacji, a także gdy jej przeprowadzenie wiąże się z zagrożeniem życia ludzi. Na miejscu czynności śledczej dokonuje się oględzin śladów zbrodni i innych odkrytych przedmiotów. Jeżeli taka kontrola wymaga długiego czasu lub kontrola na miejscu jest trudna, przedmioty muszą zostać zajęte, zapakowane, opieczętowane, poświadczone podpisami śledczego i świadków w miejscu kontroli. Zajęciu podlegają tylko te przedmioty, które mogą mieć znaczenie dla sprawy karnej. Jednocześnie, w miarę możliwości, w protokole kontroli wskazuje się poszczególne znaki i cechy zajętych przedmiotów. Wszystko, co zostało odkryte i zajęte w trakcie oględzin, należy przedstawić świadkom, innym uczestnikom oględzin. Kontrola mieszkania odbywa się wyłącznie za zgodą osób w nim mieszkających lub na podstawie orzeczenia sądu. Jeżeli osoby zamieszkałe w lokalu mieszkalnym zgłaszają się do oględzin, śledczy występuje do sądu z wnioskiem o przeprowadzenie oględzin zgodnie z art. 165 Kodeksu postępowania karnego. Inspekcja pomieszczeń organizacji odbywa się w obecności przedstawiciela administracji odpowiedniej organizacji. Jeżeli nie można zapewnić jego udziału w egzaminie, dokonuje się wpisu w protokole. Oględziny zwłok przeprowadza się w miejscu ich znalezienia przy udziale świadków, biegłego medycyny sądowej, a jeżeli jego udział jest niemożliwy, lekarza. Niezidentyfikowane zwłoki podlegają obowiązkowemu fotografowaniu i pobieraniu odcisków palców. Kremacja niezidentyfikowanych zwłok jest zabroniona. W przypadku konieczności usunięcia zwłok z miejsca pochówku, śledczy wydaje postanowienie o ekshumacji i zawiadamia o tym bliskich lub krewnych zmarłego. Decyzja jest wiążąca dla administracji danego miejsca pochówku. Jeżeli bliscy zmarłego sprzeciwiają się ekshumacji, zgodę na jej przeprowadzenie wydaje sąd. Ekshumacja i oględziny zwłok przeprowadzane są przy udziale świadków i biegłego sądowego. Badanie (art. 180 kpk) to oględziny ciała osoby w celu wykrycia szczególnych cech, śladów przestępstwa, obrażeń ciała, stanu nietrzeźwości lub innych właściwości i oznak, które mają znaczenie dla sprawa karna, jeżeli nie wymaga to badania kryminalistycznego. Przesłuchanie podejrzanego, oskarżonego, pokrzywdzonego, a także świadka za jego zgodą może być przeprowadzone, z wyjątkiem przypadków, gdy badanie jest niezbędne do oceny wiarygodności jego zeznań. Prowadzący badanie wydaje decyzję o przeprowadzeniu badania, które jest obowiązkowe dla osoby badanej. Badanie przeprowadza badacz. W razie potrzeby badacz włącza do badania lekarza lub innego specjalistę. Badając osobę płci przeciwnej, badacz nie jest obecny, jeśli badaniu towarzyszy ekspozycja tej osoby. W takim przypadku badanie przeprowadza lekarz. Fotografowanie, nagrywanie wideo i filmowanie podczas ekspozycji może odbywać się tylko za zgodą osoby badanej. Eksperyment śledczy (art. 181 kpk) to czynność śledcza polegająca na przeprowadzeniu specjalnych eksperymentów w celu pozyskania nowych lub weryfikacji istniejących dowodów, a także weryfikacji wersji śledczych o mechanizmie popełnienia przestępstwa, pochodzeniu wszelkich faktów i wersji śledczych na temat mechanizmu popełnionego przestępstwa. W celu weryfikacji i wyjaśnienia danych istotnych dla sprawy karnej śledczy ma prawo przeprowadzić eksperyment śledczy poprzez odtworzenie czynności, a także sytuacji lub innych okoliczności danego zdarzenia. Jednocześnie sprawdzana jest możliwość dostrzeżenia dowolnych faktów, wykonania określonych czynności, zajścia zdarzenia, a także identyfikowana jest kolejność zdarzenia, które miało miejsce i mechanizm powstawania śladów. Eksperyment śledczy jest dozwolony, jeśli nie ma zagrożenia dla zdrowia uczestniczących w nim osób. Przeszukanie (art. 182 kpk) to czynność dochodzeniowa, której treść stanowi przymusowe oględziny lokalu, terenu i innych przedmiotów lub poszczególnych obywateli w celu odnalezienia i zajęcia śladów, narzędzi przestępstwa, przedmiotów i kosztowności uzyskanych przez środki karne, a także wykrywanie osób poszukiwanych i dokumentów mających znaczenie dla sprawy karnej będącej przedmiotem dochodzenia. Podstawą przeszukania jest obecność wystarczających dowodów, aby sądzić, że w dowolnym miejscu lub u jakiejkolwiek osoby mogą znajdować się narzędzia przestępstwa, przedmioty, dokumenty i kosztowności, które mogą mieć znaczenie dla sprawy karnej. Przeszukanie odbywa się na podstawie decyzji śledczego. Przeszukanie mieszkania odbywa się na podstawie orzeczenia sądu wydanego zgodnie z art. 165 Kodeksu postępowania karnego. Przed rozpoczęciem przeszukania śledczy przedstawia uchwałę o jego przeprowadzeniu lub postanowienie sądu upoważniające do jego przeprowadzenia i proponuje dobrowolne przekazanie przedmiotów, dokumentów i kosztowności do przejęcia, które mogą mieć znaczenie dla sprawy karnej. Jeżeli zostały wydane dobrowolnie i nie ma powodu, aby obawiać się ich ukrycia, to śledczy ma prawo nie przeprowadzać przeszukania. Skonfiskowane przedmioty, dokumenty i kosztowności są przedstawiane świadkom i innym osobom obecnym podczas przeszukania, aw razie potrzeby są pakowane i opieczętowane w miejscu przeszukania, co jest poświadczone podpisami tych osób. Za zgodą śledczego podczas przeszukania może być obecny obrońca, a także obrońca osoby, której lokal jest przeszukiwany. Podczas przeszukania muszą być obecni świadkowie i sporządzony protokół. Zajęcie (art. 183 kpk) to czynność dochodzeniowa polegająca na zatrzymaniu od określonej osoby przedmiotów i dokumentów istotnych dla sprawy, gdy jest dokładnie ustalone, kto i gdzie się one znajdują. Zajęcie odbywa się na podstawie uzasadnionej decyzji śledczego. Zajęcie przedmiotów i dokumentów zawierających tajemnice państwowe lub inne chronione prawem federalnym, a także przedmiotów i dokumentów zawierających informacje o depozytach i rachunkach obywateli w bankach i innych organizacjach kredytowych, odbywa się na podstawie orzeczenia sądu wydanego w sposób ustanowiony na mocy art. 165 Kodeksu postępowania karnego. Przed przystąpieniem do zajęcia śledczy proponuje przekazanie przedmiotów i dokumentów do zajęcia, aw przypadku odmowy dokonuje zajęcia siłą. Zajęcie odbywa się w obecności świadków zeznających i kończy się sporządzeniem protokołu. Zajęcie przesyłek pocztowych i telegraficznych (art. 185 kpk). Zgodnie z art. 23 Konstytucji ograniczenie prawa do prywatności korespondencji, rozmów telefonicznych, korespondencji pocztowej, telegraficznej i innej jest dopuszczalne tylko na podstawie orzeczenia sądu. Zajęcie korespondencji pocztowej i telegraficznej ma na celu zatrzymanie tej korespondencji w celu uzyskania dowodów co do okoliczności istotnych dla sprawy, czasowego wstrzymania korespondencji odpowiednich osób oraz realizacji innych celów śledztwa w sprawie. Zajęcie przesyłek pocztowych i telegraficznych, ich zbadanie oraz zajęcie w placówkach komunikacyjnych odbywa się wyłącznie na podstawie postanowienia sądu (art. 165 kpk). We wniosku śledczego o zatrzymanie przesyłek pocztowych i telegraficznych należy wskazać: dane osoby i jej adres, a także podstawy zatrzymania, oględzin i zajęcia korespondencji. Po wydaniu przez sąd postanowienia o zajęciu przesyłek pocztowych i telegraficznych kopia tego postanowienia przesyłana jest do właściwego urzędu pocztowego. Oględzin, zajęcia i kopiowania przedmiotów dokonuje śledczy przy udziale świadków poświadczających spośród pracowników tej instytucji. Aresztowanie przesyłek pocztowych i telegraficznych śledczy odwołuje najpóźniej do zakończenia postępowania przygotowawczego zawiadomieniem sądu, który wydał postanowienie o przeprowadzeniu czynności śledczej. Kontrola i rejestracja negocjacji (art. 186 kpk). Jeżeli istnieją wystarczające podstawy, aby sądzić, że telefon i inne rozmowy podejrzanego, oskarżonego i innych osób mogą zawierać informacje istotne dla sprawy karnej, ich kontrola i utrwalanie jest dozwolone w postępowaniu karnym w sprawie ciężkich, a zwłaszcza ciężkich przestępstw tylko na podstawie postanowienia sądu 165 kpk). W przypadku zagrożenia przemocą, wymuszeniem lub innym przestępstwem wobec ofiary, świadka lub ich bliskich, osób bliskich, dopuszcza się kontrolę i nagrywanie rozmów telefonicznych i innych rozmów na pisemny wniosek tych osób, a w przypadku braku takiego wniosek - na podstawie postanowienia sądu. Uchwała o sporządzeniu kontroli i nagrania rozmów telefonicznych i innych jest przesyłana przez śledczego do wykonania do właściwego organu na okres do sześciu miesięcy. Kontrola kończy się nie później niż do zakończenia wstępnego dochodzenia. Śledczy w każdym czasie ma prawo zażądać od organu sprawującego kontrolę i nagrywanie negocjacji fonogramu do zbadania i wysłuchania. Jest on przekazywany badaczowi w zapieczętowanej formie. Z wyników badania i odsłuchania fonogramu śledczy przy udziale świadków zaświadczających i w razie potrzeby specjalisty, a także osób, których telefon i inne rozmowy są utrwalane, sporządza protokół określający część fonogramu właściwego dla sprawy karnej. Fonogram dołączany jest w całości do materiałów sprawy karnej jako materiał dowodowy i przechowywany w warunkach uniemożliwiających innym osobom zapoznanie się z nim. Przesłuchanie (art. 187-191 k.p.k.) to czynność śledcza, polegająca na uzyskaniu dowodów od osoby, która posiada informacje istotne dla badanej sprawy. Istnieją następujące rodzaje przesłuchań: 1) według wieku osoby przesłuchiwanej (małoletni, małoletni, pełnoletni); 2) według statusu procesowego osoby przesłuchiwanej (podejrzany, oskarżony, pokrzywdzony, świadek, biegły, specjalista); 3) zgodnie z kolejnością przesłuchania i ilością informacji (dodatkowe, początkowe, powtórzone); 4) charakter sytuacji dochodzeniowej (w sytuacji konfliktowej, w sytuacji niekonfliktowej); 5) według składu uczestników przesłuchania (bez lub z udziałem osób trzecich); 6) w miejscu przesłuchania (w biurze śledczego lub prowadzącego; w innym miejscu). Osoba wezwana jest na przesłuchanie wezwaniem, które wskazuje, kto iw jakim charakterze jest wzywany, do kogo i pod jaki adres, datę i godzinę stawienia się na przesłuchanie oraz konsekwencje niestawiennictwa bez uzasadnionego powodu. Wezwanie doręcza się osobie wezwanej na przesłuchanie za pokwitowaniem lub przekazuje za pomocą środków komunikacji. Osoba wezwana na przesłuchanie musi stawić się w wyznaczonym czasie lub wcześniej powiadomić śledczego o przyczynach niestawiennictwa. W razie niestawiennictwa bez ważnej przyczyny osoba wezwana na przesłuchanie może być doprowadzona lub mogą być zastosowane wobec niej inne środki przymusu procesowego, przewidziane w art. 111 Kodeksu postępowania karnego. Przed przesłuchaniem śledczy ma obowiązek ostrzec pokrzywdzonego i świadka o odpowiedzialności za świadome złożenie fałszywych zeznań i odmowę składania zeznań na podstawie art. 307 i 308 Kodeksu Karnego. Pytania wiodące nie są dozwolone. W przeciwnym razie badacz może wybrać taktykę przesłuchania. Przesłuchiwany ma prawo korzystać z dokumentów i zapisów. Jeżeli świadek przyszedł na przesłuchanie z adwokatem zaproszonym przez niego do udzielenia pomocy prawnej, wówczas adwokat jest obecny podczas przesłuchania, ma prawo udzielić świadkowi krótkich konsultacji w obecności śledczego, poprosić, za zgodą śledczy, pytania, które śledczy może oddalić, ale zobowiązać do wpisania do protokołu przesłuchania. Po zakończeniu przesłuchania adwokat ma prawo do złożenia oświadczeń o naruszeniu praw i uzasadnionych interesów świadka. Te oświadczenia również podlegają wpisowi do protokołu przesłuchania. Przesłuchanie odbywa się w miejscu śledztwa wstępnego. Śledczy ma prawo, jeśli uzna to za konieczne, przeprowadzić przesłuchanie w miejscu przesłuchiwanego. Przesłuchanie nie może trwać nieprzerwanie dłużej niż cztery godziny. Kontynuowanie przesłuchania jest dozwolone po co najmniej godzinnej przerwie na odpoczynek i jedzenie, a łączny czas przesłuchania w ciągu dnia nie powinien przekraczać ośmiu godzin. Jeżeli istnieją wskazania medyczne, czas trwania przesłuchania ustalany jest na podstawie opinii lekarza. Podejrzanego należy przesłuchać nie później niż 24 godziny od momentu podjęcia decyzji o wszczęciu postępowania karnego, z wyjątkiem przypadków, gdy nie ustalono miejsca pobytu podejrzanego lub od momentu jego faktycznego zatrzymania. Ma prawo do korzystania z pomocy obrońcy podczas przesłuchania oraz do spotkania z obrońcą przed pierwszym przesłuchaniem. Konfrontacja (art. 192 kpk) to czynność śledcza polegająca na jednoczesnym przesłuchaniu dwóch uprzednio przesłuchiwanych osób w sprawie istotnych dla sprawy okoliczności, o których składają sprzeczne zeznania. Śledczy dowiaduje się od osób, między którymi toczy się konfrontacja, czy się znają i jaki mają ze sobą związek. Przesłuchiwane osoby proszone są z kolei o złożenie zeznań co do okoliczności, dla wyjaśnienia których dochodzi do konfrontacji. Po złożeniu zeznań śledczy może zadawać pytania każdej z przesłuchiwanych osób. Osoby, między którymi toczy się konfrontacja, mogą za zgodą śledczego zadawać sobie nawzajem pytania. Podczas konfrontacji śledczy ma prawo przedstawić dowody rzeczowe i dokumenty. Odczytanie zeznań osób przesłuchiwanych zawartych w protokołach z poprzednich przesłuchań, a także odtwarzanie nagrań audio i (lub) wideo, filmowanie tych zeznań jest dozwolone dopiero po zeznaniach wskazanych osób lub ich odmowie złożenia zeznań podczas konfrontacji. W protokole konfrontacji zeznania przesłuchiwanych zapisywane są w kolejności ich złożenia. Każdy z przesłuchiwanych podpisuje swoje zeznania, każdą stronę protokołu i protokół jako całość. Przedstawienie do identyfikacji (193 kpk) to czynność dochodzeniowa polegająca na przedstawieniu pokrzywdzonemu, świadkowi, podejrzanemu lub oskarżonemu jakiegokolwiek przedmiotu w celu ustalenia tożsamości lub różnicy z przedmiotem, który był w przeszłości przedmiotem obserwacji osób identyfikujących osoba. Śledczy może przedstawić do identyfikacji osobę lub sprzeciw wobec świadka, ofiary, podejrzanego lub oskarżonego. Można również przedstawić zwłoki do identyfikacji. Osoby identyfikujące są wstępnie pytane o okoliczności, w jakich widziały osobę lub przedmiot przedstawiony do identyfikacji, a także o znaki i cechy, dzięki którym mogą go zidentyfikować. Nie można przeprowadzić powtórnej identyfikacji osoby lub przedmiotu przez tę samą osobę identyfikującą i na tych samych podstawach. Osoba jest przedstawiana do identyfikacji wraz z innymi osobami, jeśli to możliwe zewnętrznie do niej podobnymi. Całkowita liczba osób przedstawionych do identyfikacji musi wynosić co najmniej trzy. Zasada ta nie dotyczy identyfikacji zwłok. Przed rozpoczęciem identyfikacji osoba identyfikowana proszona jest o zajęcie dowolnego miejsca wśród przedstawionych osób, o czym dokonuje się odpowiedniego wpisu w protokole identyfikacji. Jeżeli przedstawienie osoby jest niemożliwe, identyfikacji można dokonać na podstawie jej zdjęcia, przedstawionego jednocześnie ze zdjęciami innych osób zewnętrznie podobnych do osoby identyfikowanej. Liczba fotografii musi wynosić co najmniej trzy. Obiekt przedstawiany jest do identyfikacji w grupie jednorodnych obiektów w ilości co najmniej trzech. Jeżeli osoba identyfikująca wskazała na jedną z przedstawionych mu osób lub na jeden z przedmiotów, wówczas osoba identyfikująca proszona jest o wyjaśnienie jakimi znakami lub cechami identyfikowała tę osobę lub przedmiot. Pytania wiodące nie są dozwolone. Prezentacja do identyfikacji odbywa się z udziałem świadków. Weryfikacja zeznań na miejscu (art. 194 k.p.k.) to złożone czynności śledcze, polegające na wskazaniu osobie przesłuchiwanej miejsca i przedmiotów związanych ze zdarzeniem objętym dochodzeniem, zeznaniu zdarzenia oraz wykazaniu poszczególnych czynności w aby zweryfikować istniejące i znaleźć nowe dowody. Zadania sprawdzania zeznań na miejscu to: - wykrywanie miejsca i obiektów, z którymi związane jest zaistniałe zdarzenie; - identyfikacja nieznanych wcześniej świadków, ofiar i podejrzanych; - potwierdzenie zeznań dostępnymi dowodami na miejscu zdarzenia. Weryfikacja zeznań odbywa się na miejscu w celu ustalenia nowych okoliczności istotnych dla sprawy karnej. Zeznania złożone wcześniej przez podejrzanego lub oskarżonego, a także pokrzywdzonego lub świadka mogą być zweryfikowane lub wyjaśnione na miejscu związanym ze zdarzeniem objętym dochodzeniem. Weryfikacja zeznań na miejscu polega na tym, że wcześniej przesłuchiwana osoba odtwarza na miejscu sytuację i okoliczności zdarzenia objętego dochodzeniem, wskazuje przedmioty, dokumenty, ślady istotne dla sprawy karnej oraz demonstruje określone działania. Niedopuszczalna jest jakakolwiek ingerencja z zewnątrz w przebieg kontroli i pytania prowadzące. Jednoczesna weryfikacja na miejscu zeznań kilku osób jest niedozwolona. Weryfikacja dowodów rozpoczyna się od zaproponowania osobie wskazania miejsca, w którym jej zeznania będą weryfikowane. Po bezpłatnej historii i demonstracji działań można zadać pytania osobie, której zeznania są sprawdzane. Sporządzenie badania kryminalistycznego (rozdział 27 kpk). Badanie kryminalistyczne to czynność procesowa polegająca na wykonaniu w imieniu organów śledczych, dochodzeniowych i sądowych, w formie procesowej określonej przez prawo, specjalnych opracowań przedmiotów z określonych dziedzin nauki, sztuki lub rzemiosła oraz opiniowania kwestie podniesione co do meritum sprawy. Uznawszy potrzebę wyznaczenia badania kryminalistycznego, śledczy wydaje w tej sprawie postanowienie, aw razie potrzeby wnosi do sądu wniosek, w którym wskazuje: 1) podstawy wyznaczenia badania kryminalistycznego; 2) nazwisko, imię i nazwisko biegłego albo nazwę instytucji rzeczoznawczej, w której ma być przeprowadzone badanie kryminalistyczne; 3) pytania zadawane biegłemu; 4) materiały oddane do dyspozycji biegłego. Badania kryminalistyczne są przeprowadzane przez państwowych biegłych sądowych oraz innych biegłych spośród osób posiadających specjalistyczną wiedzę. Śledczy przedstawia postanowienie o ustanowieniu przesłuchania podejrzanego, oskarżonego, jego obrońcy i wyjaśnia im przysługujące im prawa. Sporządza się z tego protokół, podpisywany przez śledczego i osoby zaznajomione z decyzją. Wyznaczenie i przedstawienie badania kryminalistycznego jest obowiązkowe w celu ustalenia: 1) przyczyn zgonu; 2) rodzaj i stopień uszczerbków na zdrowiu; 3) stan psychiczny lub fizyczny podejrzanego lub oskarżonego, gdy istnieją wątpliwości co do jego poczytalności; 4) stan psychiczny lub fizyczny pokrzywdzonego, gdy istnieje wątpliwość co do jego zdolności do prawidłowego postrzegania istotnych dla sprawy okoliczności i składania o nich zeznań; 5) wiek podejrzanego, oskarżonego, pokrzywdzonego, gdy ma to znaczenie dla sprawy karnej, ale brakuje dokumentów dotyczących wieku lub są one wątpliwe. Śledczy jest obowiązany zapoznać podejrzanego, oskarżonego i jego obrońcę z postanowieniem o wyznaczeniu przesłuchania oraz wyjaśnić uprawnienia przewidziane w art. 198 Kodeksu postępowania karnego. W razie potrzeby badacz otrzymuje próbki do badania porównawczego. Decyzję o powołaniu ekspertyzy oraz materiały niezbędne do jej wykonania śledczy przesyła kierownikowi instytucji eksperckiej, który powierza wykonanie ekspertyzy określonemu biegłemu oraz wyjaśnia mu prawa, obowiązki i odpowiedzialność za celowe podanie fałszywych wniosków. Po otrzymaniu opinii biegłego śledczy przedstawia ją podejrzanemu, oskarżonemu i obrońcy, wyjaśniając im prawo do wystąpienia o dodatkowe lub ponowne badanie biegłych. Temat 11 Zaangażowanie jako pozwany 11.1. Pojęcie i znaczenie postawienia osoby jako oskarżonego Udział w charakterze oskarżonego jest złożoną czynnością procesową przeprowadzaną przez śledczego w obecności wystarczających dowodów potwierdzających udział osoby w przestępstwie. Śledczy wydaje uzasadnioną decyzję o postawieniu go w charakterze oskarżonego, a to oznacza włączenie do czynności procesowej nowego uczestnika procesu karnego – oskarżonego, któremu przysługują szerokie uprawnienia do kwestionowania zarzutów i ma możliwość aktywnego wpłynąć na przebieg i kierunek śledztwa. W tym zakresie w momencie postawienia zarzutów oskarżonemu wyjaśnia się prawa przewidziane w części 3 i 4 art. 47 k.p.k. i należy podjąć środki w celu ich zapewnienia. Postać procesowa oskarżonego pojawia się w sprawie karnej od momentu podjęcia decyzji o powiązaniu osoby z oskarżeniem i aktu oskarżenia (część 1, art. 47 kpk). Pojęcie „zaangażowania w charakterze oskarżonego” należy traktować jako formę proceduralną, która odzwierciedla osąd śledczego, przesłuchującego funkcjonariusza o bezprawne działania osoby. Prawidłowe rozwiązanie kwestii zaangażowania w charakterze oskarżonego zapewnia legalność i ochronę interesów społeczeństwa, praw i wolności obywateli. 11.2. Podstawy i tryb postępowania w sprawie wniesienia jako oskarżonego Podstawą wniesienia jako oskarżonego jest obecność „wystarczających dowodów” wskazujących na popełnienie przestępstwa przez konkretną osobę (art. 1 kpk cz.171). Pojęcie „wystarczalności” obejmuje zarówno ilościową, jak i jakościową stronę zjawiska. Dowody stanowiące podstawę decyzji muszą być wiarygodne, a ich liczba musi być zbiorem pozwalającym podjąć właściwą decyzję. Zanim zostanie podjęta decyzja o wniesieniu oskarżenia jako pozwany, czyn będący przedmiotem dochodzenia musi zostać udowodniony: czy rzeczywiście miał miejsce; czy zostało popełnione przez osobę, której udział w charakterze oskarżonego jest rozstrzygany; czy czyn tej osoby zawiera elementy konkretnego przestępstwa; czy nie zachodzą okoliczności wyłączające postępowanie i odpowiedzialność karną tej osoby. Po podjęciu decyzji o wniesieniu oskarżenia w charakterze oskarżonego należy wnieść oskarżenie. Sporządza się go nie później niż trzy dni od dnia podjęcia decyzji o sprowadzeniu go jako oskarżonego. Jeżeli oskarżony lub jego obrońca nie stawi się w wyznaczonym przez śledczego terminie, a także w sprawach, w których nie ustalono miejsca pobytu oskarżonego, zarzut wnosi się w dniu faktycznego stawienia się oskarżonego lub w dniu jego przybycia. W takim przypadku śledczy ma obowiązek zapewnić udział obrońcy (art. 172 kpk). Przedstawienie zarzutów odbywa się w następującej kolejności (art. 172 kpk). 1. Śledczy zawiadamia oskarżonego o dniu wniesienia zarzutów i jednocześnie wyjaśnia mu prawo do samodzielnego wezwania obrońcy lub złożenia wniosku o udział obrońcy. W tym celu śledczy wysyła oskarżonemu wezwanie wskazujące czas i miejsce postawienia zarzutów oraz konsekwencje jego niestawiennictwa bez uzasadnionego powodu. Wezwanie doręcza się oskarżonemu za pokwitowaniem lub przekazuje za pomocą środków komunikacji. W przypadku czasowej nieobecności oskarżonego wezwanie doręcza się pełnoletniemu członkowi jego rodziny lub przekazuje się administracji w miejscu jego pracy lub innym osobom i organizacjom, które są zobowiązane do przekazania wezwania oskarżonemu. Oskarżony, który przebywa w areszcie, jest zawiadamiany za pośrednictwem administracji miejsca zatrzymania. W przypadku niestawiennictwa w wyznaczonym terminie bez uzasadnionego powodu, oskarżony może zostać doprowadzony do sądu (art. 113 kpk). 2. W momencie stawiennictwa oskarżonego śledczy ustala jego tożsamość i wyjaśnia, że od chwili podjęcia decyzji o wniesieniu oskarżenia w charakterze oskarżonego osoba ta nabyła status oskarżonego oraz szereg praw i obowiązków procesowych. Następnie śledczy szczegółowo wyjaśnia oskarżonemu jego prawa wynikające z art. 47 Kodeksu postępowania karnego. Fakt wyjaśnienia oskarżonemu jego praw i obowiązków dokumentuje się albo w specjalnym protokole, albo odnotowuje się o tym przy postanowieniu o posądzeniu go w zarzuty. 3. Po zapoznaniu oskarżonego z jego prawami i obowiązkami śledczy wnosi zarzuty. Odbywa się to w obecności obrońcy, jeżeli uczestniczy w sprawie. Śledczy ogłasza oskarżonemu decyzję o wniesieniu go jako oskarżonego (oskarżony albo sam ją odczytuje, albo decyzję ogłasza śledczy). Po zapoznaniu się z postanowieniem śledczy musi dowiedzieć się, czy oskarżony rozumie zarzut, a w razie potrzeby wyjaśnić jego istotę. Dokonanie tych czynności jest poświadczone podpisami oskarżonego, jego obrońcy i śledczego na postanowieniu o sprowadzeniu go w stan oskarżenia, ze wskazaniem daty i godziny przedstawienia zarzutu. Jeżeli oskarżony odmawia podpisania, śledczy dokonuje odpowiedniego wpisu w postanowieniu o skazaniu go w charakterze oskarżonego. 4. Odpis postanowienia o postawieniu w stan oskarżenia w charakterze oskarżonego doręcza się oskarżonemu i jego obrońcy, a także przesyła prokuratorowi. 11.3. Przesłuchanie oskarżonego Integralną częścią zaangażowania jako oskarżonego jest przesłuchanie oskarżonego, co ma ogromne znaczenie zarówno dla śledczego, jak i samego oskarżonego. Przesłuchanie oskarżonego jest możliwe dopiero po przedstawieniu zarzutu, sformułowanego na podstawie wystarczających dowodów. Przesłuchując oskarżonego, śledczy ustala jego stosunek do postawionych zarzutów, sprawdza prawidłowość wniosków zawartych w postanowieniu o skazaniu go w charakterze oskarżonego, otrzymuje informacje o innych okolicznościach świadczących o dodatkowych faktach przestępczej działalności oskarżonego lub osoby, które nie zostały pociągnięte do odpowiedzialności. Jednocześnie wyjaśnienia oskarżonego, który zaprzecza swojej winy lub wskazuje na okoliczności ograniczające jego odpowiedzialność, umożliwiają śledczemu dokładne sprawdzenie tych wyjaśnień, a także, wraz z zebranymi w sprawie dowodami, dokonanie ich obiektywnej oceny . Oznacza to, że przesłuchanie oskarżonego jest jednym ze sposobów realizacji jego konstytucyjnego prawa do obrony. Ponieważ jednak składanie zeznań (wyjaśnień) jest prawem oskarżonego, a nie jego obowiązkiem, jego przesłuchanie nie może się odbyć. Jednocześnie oskarżony nie ponosi odpowiedzialności karnej za odmowę składania zeznań lub składanie fałszywych zeznań. Śledczy przesłuchuje oskarżonego natychmiast po przedstawieniu mu zarzutów, dając mu możliwość spotkania się z obrońcą na osobności do czasu przesłuchania. Oskarżony może być przesłuchiwany bez obrońcy, jeżeli odmówił jego wezwaniu, z wyjątkiem przypadków obowiązkowego udziału obrońcy (w przypadku nieletnich; gdy osoba nie może samodzielnie skorzystać z prawa do obrony; z ewentualną karą pozbawienia wolności powyżej 15 lat, dożywotniego pozbawienia wolności lub kary śmierci, jeżeli sprawa ma być rozpoznana przez ławę przysięgłych, jeżeli oskarżony wnosi o wydanie wyroku bez rozprawy). Na początku przesłuchania śledczy dowiaduje się od oskarżonego, czy przyznaje się do winy, czy chce zeznawać co do meritum oskarżenia iw jakim języku. Jeżeli oskarżony odmawia składania zeznań, śledczy dokonuje odpowiedniego wpisu w protokole przesłuchania. Powtórne przesłuchanie oskarżonego pod tym samym zarzutem w przypadku odmowy złożenia zeznań przy pierwszym przesłuchaniu może być przeprowadzone tylko na wniosek samego oskarżonego. 11.4. Zmiana i dodanie opłat. Częściowe zakończenie postępowania karnego Po wniesieniu aktu oskarżenia zbieranie materiału dowodowego jest kontynuowane, biorąc pod uwagę wyjaśnienia osoby, której postawiono mu zarzut, oraz ewentualne argumenty obrony. W toku dalszego śledztwa oskarżenie nie może być poparte faktami w zakresie, w jakim zostało sformułowane w postanowieniu o ściganiu. Możliwa jest nieco inna ocena pewnych dowodów niż dotychczas, znaki prawne pewnych działań mogą się zmienić, może ujawnić się konieczność zastosowania innego prawa karnego itp. Wszystko to powoduje czasem zmianę wniosków badacza, konieczność ich zmiany. Dlatego w toku dalszego śledztwa oskarżenie może zostać zmienione i uzupełnione. Jeżeli w toku postępowania przygotowawczego zaistnieją podstawy do zmiany zarzutu, śledczy, zgodnie z art. 171 kpk wydaje nowe postanowienie o udziale osoby w charakterze oskarżonego i przedstawia je oskarżonemu. Jeżeli w toku postępowania przygotowawczego zarzut postawiony którejkolwiek części nie potwierdził się, śledczy swoim postanowieniem umarza sprawę w tej części, o czym zawiadamia oskarżonego. Normy te opierają się na założeniu, że z jednej strony dopuszczalna jest jakakolwiek zmiana postawionych zarzutów w toku postępowania przygotowawczego, z drugiej strony o każdej zmianie zarzutu należy poinformować oskarżonego, a przed zakończeniem badanie sprawy. Taki przepis wynika z potrzeby ustalenia obiektywnej prawdy i stanowczo gwarantuje prawo oskarżonego do obrony przed oskarżeniem, co jest wyjaśniane w trakcie postępowania przygotowawczego. Temat 12 Zawieszenie wstępnego dochodzenia 12.1. Pojęcie i znaczenie zawieszenia dochodzenia wstępnego W przypadku braku jakichkolwiek przeszkód w wykonaniu niezbędnych czynności dochodzeniowych, dochodzenie wstępne od momentu wszczęcia sprawy karnej do dnia jej zakończenia musi być prowadzone bez przerw. Jednak przy badaniu spraw karnych może dojść do sytuacji, gdy mimo woli śledczego, śledztwo nie może być kontynuowane. W takim przypadku wydawana jest decyzja o jej zawieszeniu. Czas od chwili wydania tej decyzji do chwili wydania postanowienia o wznowieniu postępowania przygotowawczego jest wyłączony z ogólnych warunków postępowania przygotowawczego w sprawie karnej. Zawieszenie postępowania przygotowawczego to przerwa w postępowaniu w sprawie karnej spowodowana przejściową ciężką chorobą oskarżonego lub niemożnością uczestniczenia w postępowaniu w sprawie karnej z uwagi na fakt, że osoba, która ma być postawiona w charakterze oskarżonego nie został zidentyfikowany lub oskarżony ukrywa się przed śledztwem lub istnieją inne przyczyny jego nieobecności. Znaczenie instytucji zawieszenia postępowania w sprawie karnej jest bardzo duże, gdyż konsekwencjami prawnymi decyzji o zawieszeniu postępowania przygotowawczego jest przerwa nie tylko w wytwarzaniu czynności śledczych, ale także w przestrzeganiu wskaźników czasowych wstępne śledztwo. 12.2. Podstawy, warunki i tryb proceduralny zawieszenia dochodzenia wstępnego Postępowanie przygotowawcze może zostać zawieszone tylko wtedy, gdy zachodzą przesłanki określone w ustawie i tylko przy spełnieniu warunków przewidzianych w ustawie. Podstawą zawieszenia śledztwa wstępnego są okoliczności faktyczne uniemożliwiające jego kontynuację i zakończenie. Są one wymienione w części 1 art. 208 Kodeksu postępowania karnego. Postępowanie przygotowawcze zawiesza się tylko w następujących przypadkach: 1) gdy nie zidentyfikowano osoby ściganej w charakterze oskarżonego; 2) jeżeli oskarżony zbiegł z śledztwa lub z innych przyczyn nie ustalono jego miejsca pobytu; 3) gdy miejsce pobytu oskarżonego jest znane, ale nie ma realnej możliwości jego udziału w sprawie karnej; 4) przejściowa ciężka choroba podejrzanego, poświadczona zaświadczeniem lekarskim, uniemożliwiająca jego udział w czynnościach śledczych lub innych czynnościach procesowych. Warunkiem zawieszenia dochodzenia wstępnego są: - wykonanie wszelkich niezbędnych i możliwych czynności śledczych pod nieobecność oskarżonego, udowodnienie zdarzenia przestępstwa i udziału w nim określonej osoby; - upływu terminu śledztwa wstępnego, jeżeli osoba, która ma być sprowadzona w charakterze oskarżonego, nie została zidentyfikowana lub oskarżony uciekł z śledztwa lub z innych przyczyn nie ustalono jego miejsca pobytu; - podejmowanie wszelkich czynności procesowych i operacyjno-rozpoznawczych w celu wykrycia oskarżonego lub zidentyfikowania sprawcy przestępstwa. 12.3. Wznowienie zawieszonego dochodzenia wstępnego Postępowanie w sprawie karnej zawiesza się do czasu poszukiwania oskarżonego, który uciekł lub do czasu ustalenia jego miejsca pobytu, jeżeli nie jest znane; lub do czasu identyfikacji osoby, która popełniła przestępstwo; lub do czasu wyzdrowienia oskarżonego. Jeżeli te przesłanki ustaną, dochodzenie wstępne jest wznawiane i kończy się w porządku ogólnym. Dochodzenie wstępne wznawia się również w przypadkach, w których zaistniała konieczność przeprowadzenia dodatkowych czynności dochodzeniowych w zawieszonej sprawie. Zawieszone postępowanie przygotowawcze może być również wznowione na podstawie decyzji kierownika organu śledczego w związku z uchyleniem stosownej decyzji śledczego. O wznowieniu postępowania przygotowawczego informuje się oskarżonego, jego obrońcę, pokrzywdzonego, jego przedstawiciela, powoda cywilnego, oskarżonego cywilnego lub ich przedstawicieli, a także prokuratora (art. 211 kpk). Temat 13 Koniec wstępnego dochodzenia 13.1. Pojęcie i formy zakończenia śledztwa wstępnego Istotą zakończenia śledztwa wstępnego jest to, że śledczy podsumowuje swoją pracę nad śledztwem w sprawie przestępstwa, ocenia zebrany materiał dowodowy pod kątem kompletności i kompleksowości badania wszystkich okoliczności popełnionego czynu oraz wystarczalności dowody na podjęcie ostatecznej decyzji w sprawie. Po stwierdzeniu, że śledztwo wstępne zostało przeprowadzone kompleksowo i kompletnie, wszystkie planowane wersje zostały sprawdzone i ustalone zostały wszelkie okoliczności do udowodnienia, śledczy postanawia zakończyć śledztwo. Dochodzenie wstępne może być zakończone w jednej z następujących form: 1) sporządzenie aktu oskarżenia; 2) sporządzenie postanowienia o umorzeniu sprawy karnej; 3) sporządzenie postanowienia o skierowaniu sprawy do sądu w celu zastosowania przymusowego środka o charakterze medycznym. Strukturą zakończenia dochodzenia wstępnego w dowolnej z tych form powinny być następujące czynności procesowe: 1) ocenę zebranych w sprawie dowodów pod kątem ich wystarczalności do sformułowania wiarygodnego wniosku o możliwości i formie zakończenia śledztwa; 2) usystematyzowanie materiałów sprawy karnej; 3) zawiadomienie uczestników postępowania o zakończeniu zbierania materiału dowodowego i wyjaśnienie im prawa do zapoznania się z materiałami sprawy; 4) rozpatrzenie i rozstrzygnięcie wniosków składanych przez nich po zapoznaniu się z materiałami sprawy; 5) przedstawienie uczestnikom procesu dodatkowych materiałów, jeżeli pojawiły się one w wyniku zadowolenia ze zgłoszeń; 6) sporządzenie dokumentu końcowego kończącego rozpoznanie sprawy. 13.2. Zakończenie sprawy karnej: podstawy i porządek proceduralny Zakończenie sprawy karnej jest formą zakończenia postępowania przygotowawczego, w którym śledczy swoim postanowieniem kończy postępowanie w sprawie karnej bez późniejszego skierowania sprawy do sądu. Dochodzenie w sprawie karnej umarza się, jeżeli w jego wyniku ustalono okoliczności wykluczające możliwość lub konieczność dalszego postępowania w sprawie. Uzasadnione i terminowe zakończenie sprawy karnej chroni niewinnego przed odpowiedzialnością karną lub wyklucza wymierzenie kary karnej tym osobom, które nie stwarzają dużego zagrożenia publicznego ze względu na znikomość popełnionego czynu i późniejszego pojednania z pokrzywdzonym, czynnej skruchy lub inne okoliczności przewidziane prawem. Kodeks postępowania karnego zawiera wyczerpującą listę przesłanek zakończenia sprawy karnej (art. 212 kpk). Dochodzenie wstępne zostaje zakończone: 1) jeżeli zachodzą okoliczności wyłączające postępowanie (art. 24 ust. 3-8 części 1 art. 27 kpk); 2) ustalono nieuczestniczenie podejrzanego lub oskarżonego w popełnieniu przestępstwa (klauzula 1 ust. 1 art. 27 kpk); 3) zachodzą okoliczności, które pozwalają śledczemu i przesłuchującemu, za zgodą prokuratora, zwolnić osobę od odpowiedzialności karnej (art. 25, 26, 28 kpk). Podstawy zakończenia sprawy karnej, przewidziane w ust. 1, 2 części 1 art. 24 (brak zdarzenia popełnienia przestępstwa i brak corpus delicti w akcie) i ust. 1 części 1 art. 27 kpk (nieuczestniczenie podejrzanego lub oskarżonego w popełnieniu przestępstwa) mają charakter rehabilitacyjny i oznaczają uznanie niewinności osoby w popełnieniu przestępstwa. W przypadku zakończenia sprawy z tych powodów śledczy lub prokurator podejmuje środki przewidziane w Kodeksie postępowania karnego w celu rehabilitacji osoby i naprawienia szkody wyrządzonej jej w wyniku postępowania karnego (część 2 art. 212 kpk). Tryb zakończenia sprawy karnej określa art. 213 Kodeks postępowania karnego. Sprawa zostaje zakończona decyzją śledczego, której kopię przesyła się prokuratorowi. Orzeczenie określa: 1) datę i miejsce jej sporządzenia; 2) stanowisko, nazwisko i inicjały śledczego; 3) okoliczności, które posłużyły za pretekst i podstawę do wszczęcia sprawy karnej; 4) paragraf części artykułu Kodeksu karnego, przewidujący przestępstwo, z powodu którego wszczęto postępowanie karne; 5) wyniki postępowania przygotowawczego, ze wskazaniem danych osób, przeciwko którym toczyło się postępowanie karne; 6) zastosowane środki zapobiegawcze; 7) ust. część artykułu Kodeksu postępowania karnego, na podstawie którego sprawa karna jest zakończona; 8) postanowienie o uchyleniu środka przymusu, a także o zajęciu mienia, korespondencji, zawieszeniu w czynnościach, kontroli i protokołowaniu rokowań; 9) orzeczenie w sprawie dowodów rzeczowych; 10) tryb odwołania od tej decyzji. Zakończenie sprawy karnej z powodu przedawnienia ścigania karnego; z powodu braku opinii sądu o obecności znamion przestępstwa lub z powodu braku zgody Rady Federacji, Dumy Państwowej, Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, komisji kwalifikacyjnej sędziów do wszczęcia postępowania karnego lub angażować krąg osób ustanowionych przez prawo jako oskarżonych (klauzula 3,6 części 1 art. 24 Kodeksu postępowania karnego); w związku z pojednaniem stron; w związku z czynną skruchą (art. 25, 28 kpk), a także w związku z aktem amnestii lub odmową Rady Federacji lub Dumy Państwowej wyrażenia zgody na pozbawienie immunitetu osób ustanowionych z mocy prawa (klauzule 3, 6, ust. 1 art. 27 kpk) jest dozwolone tylko za zgodą oskarżonego. Śledczy wręcza lub przesyła kopię postanowienia o zakończeniu sprawy karnej osobie, w stosunku do której umorzono postępowanie karne, ofierze, powodowi cywilnemu i oskarżonemu w postępowaniu cywilnym. Jednocześnie pokrzywdzonemu, powodowi cywilnemu, wyjaśniono prawo do wniesienia roszczenia w postępowaniu cywilnym, jeżeli sprawa zostanie zakończona z przyczyn przewidzianych w ust. 2-6 części 1 art. 24, art. 25 ust. 2-6 ust. 1, art. 27, 28 Kodeksu postępowania karnego. W sprawach, w których w sprawie karnej jest kilku oskarżonych, a postępowanie karne zostaje zakończone tylko w stosunku do jednego z nich, śledczy, zgodnie z art. 27 kpk wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania karnego przeciwko temu oskarżonemu. Po uznaniu decyzji śledczego o umorzeniu sprawy karnej lub ścigania karnego za niezgodne z prawem lub bezzasadne, prokurator przedstawia uzasadnione postanowienie o przesłaniu odpowiednich materiałów kierownikowi organu śledczego w celu rozstrzygnięcia kwestii uchylenia postanowienia o umorzeniu sprawy karnej. Po uznaniu decyzji śledczego o umorzeniu sprawy karnej lub postępowania karnego za bezprawną lub bezzasadną, prokurator uchyla ją i wznawia postępowanie karne. Jeżeli sąd uzna decyzję śledczego o umorzeniu sprawy karnej lub postępowania karnego za bezprawną lub nieuzasadnioną, wówczas podejmuje stosowne postanowienie i przesyła je kierownikowi organu śledczego do wykonania. Wznowienie postępowania w uprzednio zakończonej sprawie może nastąpić wraz z zaistnieniem nowych lub nowo odkrytych okoliczności, ale tylko wtedy, gdy nie upłynął przedawnienie pociągnięcia osoby do odpowiedzialności karnej. O postanowieniu o wznowieniu postępowania w sprawie karnej dowiaduje się oskarżonego, jego obrońcy, pokrzywdzonego, jego przedstawiciela, powoda cywilnego, oskarżonego cywilnego lub ich przedstawicieli, a także prokuratora. 13.3. Zakończenie śledztwa wstępnego poprzez sporządzenie aktu oskarżenia Główną formą zakończenia śledztwa wstępnego jest przygotowanie aktu oskarżenia i skierowanie sprawy karnej do prokuratora. Jednak przed przystąpieniem do sporządzania aktu oskarżenia śledczy jest zobowiązany do wykonania szeregu czynności procesowych mających na celu zapewnienie praw uczestników procesu karnego. Zgodnie z art. 215 kpk śledczy uznawszy śledztwo wstępne za zakończone i zebrany materiał dowodowy wystarczający do sporządzenia aktu oskarżenia, zawiadamia o tym oskarżonego i wyjaśnia mu prawo do zapoznania się ze wszystkimi materiałami sprawy, zarówno osobiście, jak i przy pomocy obrońcy i pełnomocnika prawnego. O zakończeniu czynności śledczych zawiadamia się również oskarżonego i przedstawiciela ustawowego oskarżonego, a także pokrzywdzonego, powoda cywilnego, oskarżonego cywilnego i ich przedstawicieli, z jednoczesnym wyjaśnieniem prawa do zapoznania się ze sprawą materiały. Jeżeli obrońca oskarżonego lub przedstawiciel pokrzywdzonego, powód cywilny, pozwany cywilny z ważnych powodów nie może stawić się w wyznaczonym terminie na zapoznanie się ze sprawą, śledczy odracza zapoznanie na okres nie dłuższy niż pięć dni . Na ich żądanie śledczy zapoznaje ofiarę, powoda cywilnego, oskarżonego w postępowaniu cywilnym i ich przedstawicieli z materiałami sprawy karnej w całości lub w części. Powód cywilny, oskarżony cywilny lub ich pełnomocnicy zapoznają się z materiałami sprawy karnej w części dotyczącej pozwu cywilnego (art. 216 kpk). Po zapoznaniu pokrzywdzonego, powoda cywilnego, oskarżonego cywilnego lub ich przedstawicieli z materiałami sprawy karnej, śledczy przedstawia oskarżonemu i jego obrońcy akta i ponumerowane materiały sprawy karnej. Do wglądu przedstawiane są również dowody rzeczowe oraz, na wniosek oskarżonego lub jego obrońcy, fonogramy, nagrania audio i wideo, fotografie i inne załączniki do protokołów czynności śledczych. Na wniosek oskarżonego i jego obrońcy śledczy zapewnia im możliwość odrębnego zapoznania się z materiałami sprawy karnej. Jeżeli kilku oskarżonych jest zaangażowanych w postępowanie w sprawie karnej, kolejność, w jakiej oni i ich prawnicy przedstawiają materiały sprawy karnej, ustala śledczy. W procesie zapoznawania się z materiałami sprawy karnej, która składa się z kilku tomów, oskarżony i jego obrońca mają prawo wielokrotnie powoływać się na którykolwiek z nich, a także zapisywać wszelkie informacje i w dowolnej objętości, sporządzać kopie dokumentów, w tym za pomocą środków technicznych. Kopie dokumentów i wyciągi ze sprawy karnej, które zawierają informacje stanowiące tajemnicę państwową lub inną chronioną prawem federalnym, są przechowywane w sprawie i przekazywane oskarżonemu oraz jego obrońcy na rozprawie. Oskarżonego i obrońcy nie można ograniczać w czasie potrzebnym na zapoznanie się z materiałami sprawy karnej. W przypadku braku możliwości stawienia się obrońcy wybranego przez oskarżonego w celu zapoznania się z materiałami sprawy karnej, śledczy, po upływie pięciu dni, ma prawo zaproponować oskarżonemu wybór innego obrońcy lub, jeżeli jest wniosek oskarżonego, podjąć kroki w celu stawienia się innego obrońcy. Jeżeli oskarżony odmawia propozycji obrońcy, śledczy przedstawia mu materiały sprawy karnej do zapoznania się bez obrońcy, z wyjątkiem przypadków, gdy udział obrońcy jest obowiązkowy. Jeżeli oskarżony, który nie przebywa w areszcie, nie stawia się bez uzasadnionego powodu lub w inny sposób uchyla się od zapoznania się z materiałami sprawy karnej, śledczy, po upływie pięciu dni od dnia ogłoszenia zakończenia czynności śledczych lub od dnia zakończenia zapoznawania innych uczestników sprawy karnej z materiałami sprawy karnej, postępowania sądowego sporządza akt oskarżenia i przesyła materiały sprawy do prokuratora. Zapoznawszy się z materiałami sprawy, śledczy we właściwych przypadkach wyjaśnia oskarżonemu przysługujące mu prawo do wniesienia skargi: 1) o rozpoznanie sprawy karnej przez sąd z udziałem przysięgłych; 2) rozpatrzenie sprawy w składzie trzech sędziów federalnego sądu powszechnego; 3) zastosowanie specjalnego trybu postępowania sądowego; 4) przeprowadzenie rozprawy wstępnej. Jeżeli oskarżony odmówił zapoznania się z materiałami sprawy, zaznacza się to w protokole, a przyczyny odmowy podaje, jeżeli oskarżony je zgłosił. Wnioski o uzupełnienie śledztwa mogą być składane przez oskarżonego i jego obrońcę ustnie lub pisemnie. Zgłoszone wnioski są odnotowywane w protokole, a pisemne wnioski są dołączane do sprawy. 13.4. Akt oskarżenia: pojęcie, znaczenie, struktura i treść Po wykonaniu wszystkich tych czynności badacz sporządza akt oskarżenia. Akt oskarżenia to dokument procesowy, który podsumowuje wyniki postępowania przygotowawczego, formułuje wnioski, do jakich doszedł śledczy na podstawie wszechstronnego, kompletnego i obiektywnego rozpoznania okoliczności sprawy. Akt oskarżenia zawiera treść oskarżenia oraz dowody potwierdzające zajście przestępstwa i winę osoby, która go popełniła. Ta czynność procesowa wyznacza kolejne granice procesu. Przyznaje się je oskarżonemu po wyznaczeniu rozprawy. Zgodnie z art. 220 kpk w akcie oskarżenia śledczy wskazuje: 1) nazwiska, imiona i patronimikę oskarżonego lub oskarżonego; 2) dane dotyczące tożsamości każdego z nich; 3) istotę oskarżenia, miejsce i czas popełnienia przestępstwa, jego metody, motywy, cele, skutki i inne okoliczności istotne dla danej sprawy karnej; 4) treść zarzutu ze wskazaniem ustępu części artykułu Kodeksu karnego przewidującego odpowiedzialność za to przestępstwo; 5) wykaz dowodów na poparcie oskarżenia; 6) wykaz dowodów wskazanych przez obronę; 7) okoliczności łagodzące i zaostrzające karę; 8) informacje o pokrzywdzonym, rodzaju i wysokości szkody wyrządzonej mu przestępstwem. Akt oskarżenia musi zawierać odniesienia do tomów i stron sprawy karnej. Akt oskarżenia podpisuje śledczy wskazując miejsce i datę jego sporządzenia. Do aktu oskarżenia dołącza się listę osób, które oskarżenie i obrona mają wezwać na posiedzenie, ze wskazaniem ich miejsca zamieszkania lub miejscowości. Ponadto do aktu oskarżenia dołącza się oświadczenie o czasie prowadzenia śledztwa, o zastosowanych środkach zabezpieczających, ze wskazaniem czasu zatrzymania i aresztu domowego, o dowodach rzeczowych, o powództwie cywilnym, o środkach podjętych w celu zabezpieczenia pozwie cywilnym oraz o ewentualnej konfiskacie mienia, o kosztach procesowych, a także o ewentualnych poszkodowanych osobach pozostających na utrzymaniu - o środkach podjętych w celu zapewnienia ich praw. Zaświadczenie musi zawierać odpowiednie arkusze sprawy. Po podpisaniu przez śledczego aktu oskarżenia sprawa karna jest niezwłocznie kierowana do prokuratora. 13.5. Czynności i postanowienia prokuratora w sprawie z aktu oskarżenia Prokurator rozpoznaje otrzymaną od śledczego sprawę karną wraz z aktem oskarżenia i w ciągu 10 dni podejmuje w niej jedną z następujących decyzji: 1) potwierdzić akt oskarżenia i skierować sprawę do sądu; 2) umorzenia sprawy w całości lub umorzenia postępowania karnego przeciwko osobie oskarżonej lub na poszczególnych odcinkach przestępstwa; 3) zwrócić sprawę śledczemu do dodatkowego zbadania wraz z jego pisemnymi instrukcjami; 4) skierować sprawę do prokuratora wyższego stopnia w celu zatwierdzenia aktu oskarżenia, jeżeli sprawa należy do właściwości sądu wyższej instancji. Od decyzji prokuratora o zwróceniu sprawy karnej śledczemu przysługuje odwołanie za zgodą szefa organu śledczego do wyższego prokuratora, a jeżeli nie zgadza się z jego decyzją – do Prokuratora Generalnego Federacji Rosyjskiej za zgodą Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej lub szefa organu śledczego odpowiedniego federalnego organu wykonawczego (w ramach federalnego organu władzy wykonawczej). Prokurator wyższy, w ciągu 72 godzin od momentu otrzymania odpowiednich materiałów, wydaje jedno z następujących postanowień: 1) o odmowie uwzględnienia wniosku śledczego; 2) o uchyleniu postanowienia prokuratora niższej instancji. W takim przypadku wyższy prokurator zatwierdza akt oskarżenia i kieruje sprawę do sądu. Temat 14 Przygotowanie sprawy do procesu 14.1. Istota i znaczenie etapu przygotowania sprawy na posiedzenie sądu Istotą tego etapu procesu jest stwierdzenie przez sędziego samodzielnie lub w toku wstępnego rozpoznania sprawy z udziałem stron istnienia podstaw prawnych i faktycznych do merytorycznego rozpoznania sprawy. Nie przesądza to pytań o winę oskarżonego. Etap przygotowawczy ma dwa cele: 1) ustalenie, czy istnieją przeszkody w kontynuacji postępowania karnego w sprawie; 2) stworzyć warunki niezbędne do zbliżającego się posiedzenia sądu. Oznacza to, że etap ten pełni z jednej strony funkcję weryfikacyjną w stosunku do etapów przedprocesowych, az drugiej etap przygotowawczy w stosunku do etapów procesowych. Postanowienie sędziego o wyznaczeniu rozprawy określa zakres rozprawy. Z chwilą podjęcia decyzji o wyznaczeniu rozprawy oskarżony staje się oskarżonym. Sędzia, wykonując czynności przygotowawcze do rozprawy, musi zapewnić, aby w rozprawie znalazły się tylko takie sprawy, które są badane kompleksowo i obiektywnie, bez istotnych naruszeń prawa postępowania karnego, a tym samym stworzyć warunki do zapewnienia praw uczestników procesu proces i wymierzenie zgodnej z prawem i uzasadnionej kary. 14.2. Procedura przygotowania do rozprawy. Zagadnienia rozstrzygane przez sędziego podczas przygotowania sprawy do rozprawy Zgodnie z postanowieniami ust. IX k.p.k. czynności przygotowawcze do rozprawy sądowej może przeprowadzić albo sam sędzia, albo w drodze wstępnego rozpoznania sprawy z udziałem stron. Wstępną rozprawę wyznacza sędzia w następujących przypadkach: 1) jeżeli występuje wniosek strony o wyłączenie dowodu; 2) jeżeli istnieją podstawy do zwrotu sprawy karnej prokuratorowi; 3) jeżeli istnieją podstawy do zawieszenia lub zakończenia sprawy; 4) jeżeli istnieje wniosek strony o przeprowadzenie rozprawy w sposób określony w części 5 art. 247 Kodeksu postępowania karnego. Tryb przeprowadzenia rozprawy wstępnej określa art. 234 Kodeksu postępowania karnego. Rozprawę wstępną przeprowadza jeden sędzia z udziałem stron na posiedzeniu niejawnym. Zawiadomienie o wezwaniu stron musi być wysłane co najmniej na trzy dni przed terminem rozprawy wstępnej. Rozprawa wstępna może odbyć się pod nieobecność oskarżonego na jego wniosek lub jeżeli istnieją podstawy do przeprowadzenia procesu w trybie części 5 art. 247 Kodeksu postępowania karnego. Nieobecność innych zawiadomionych w terminie uczestników sprawy karnej nie uniemożliwia przeprowadzenia rozprawy wstępnej. Z rozprawy wstępnej prowadzi się protokół. Przy wykonywaniu czynności przygotowawczych w każdym przypadku należy rozstrzygnąć dwie grupy zagadnień: pierwsza dotyczy sprawdzenia zasadności wyznaczenia rozprawy, druga – przygotowania się do rozpoznania sprawy na rozprawie, jeżeli sędzia podjął odpowiednią decyzję. Pierwsza grupa składa się z następujących pytań (art. 228 kpk): 1) czy sprawa karna należy do właściwości danego sądu; 2) czy doręczono odpisy aktu oskarżenia lub aktu oskarżenia; 3) czy wybrany środek zapobiegawczy podlega uchyleniu lub zmianie; 4) czy złożone wnioski i złożone skargi podlegają zaspokojeniu; 5) czy podjęto środki w celu zapewnienia naprawienia szkód wyrządzonych przestępstwem i ewentualnej konfiskaty mienia; 6) Czy istnieją podstawy do przesłuchania wstępnego? Po podjęciu decyzji o wyznaczeniu rozprawy sędzia rozstrzyga drugą grupę spraw związanych z zapewnieniem merytorycznego rozpoznania sprawy (art. 231 kpk): 1) miejsce i czas rozprawy; 2) rozpatrywanie sprawy karnej indywidualnie lub zbiorowo; 3) powołanie obrońcy w przypadkach jego obowiązkowego udziału; 4) wzywanie na posiedzenie sądu osób według list przedstawionych przez strony; 5) rozpoznanie sprawy karnej na posiedzeniu niejawnym; 6) środek przymusu, z wyjątkiem przypadków wyboru środka przymusu w postaci aresztu domowego lub aresztu. 14.3. Decyzje podjęte na etapie przygotowawczym Sędzia sam może rozstrzygnąć o kierunku sprawy karnej według jurysdykcji, o wyznaczeniu rozprawy wstępnej i wyznaczeniu rozprawy sądowej. Rozprawa wstępna może zakończyć się wydaniem następujących decyzji: o kierunku rozstrzygnięcia sprawy; zwrot sprawy karnej do prokuratora; zawieszenie postępowania; zakończenie sprawy; powołanie rozprawy sądowej. Decyzję o wyznaczeniu rozprawy podejmuje się, jeżeli sprawa należy do właściwości tego sądu, rozpoznana zgodnie z wymogami prawa i nie ma podstaw do jej zawieszenia lub zakończenia. Zgodnie z art. 237 kpk sprawa karna zostaje zwrócona prokuratorowi w celu usunięcia przeszkód do jej rozpoznania przez sąd w następujących przypadkach: 1) jeżeli akt oskarżenia lub akt oskarżenia został sporządzony z naruszeniem wymagań Kodeksu postępowania karnego, co wyłącza możliwość wydania przez sąd kary lub innego orzeczenia; 2) nie doręczono oskarżonemu odpisu aktu oskarżenia lub aktu oskarżenia; 3) jeżeli zachodzi konieczność sporządzenia aktu oskarżenia lub aktu oskarżenia w sprawie skierowanej do sądu z postanowieniem o zastosowaniu przymusowego środka o charakterze medycznym; 4) istnieją podstawy do przyłączenia się do spraw karnych; 5) przy zapoznawaniu oskarżonego z materiałami sprawy nie wyjaśniono mu, w stosownych przypadkach, prawa do wystąpienia z wnioskiem o przeprowadzenie rozprawy wstępnej, o zastosowanie szczególnego trybu postępowania sądowego oraz o przesłuchanie sprawa z udziałem ławników lub rozpatrzenie sprawy przez zespół trzech sędziów federalnych. Jednocześnie sędzia zobowiązuje prokuratora do zapewnienia usunięcia naruszeń w ciągu pięciu dni. Zgodnie z częścią 4 art. 237 kpk nie jest dozwolone przedstawianie prokuratorowi jakichkolwiek czynności śledczych lub procesowych w sprawie karnej zwróconej prokuratorowi. Jeżeli zostały przeprowadzone, to ich wyniki nie mają wartości dowodowej. Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej w uchwale z dnia 08.12.2003 nr 18-P uznał część 4 art. 237 kpk, który jest niezgodny z Konstytucją, i wskazał, że przepis ten nie pozwala na wprowadzenie środków niezbędnych do usunięcia stwierdzonych naruszeń. A to wyklucza przywrócenie naruszonych praw uczestników procesu karnego i nie pozwala na wymierzenie sprawiedliwości w sprawie. Jednakże czynności śledcze i inne czynności procesowe, które mogą być przeprowadzone po zwrocie sprawy do prokuratora, w rozumieniu orzeczenia Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, nie mogą być związane z uzupełnieniem niekompletności śledztwa wstępnego. Jednocześnie sędzia zobowiązuje prokuratora do zapewnienia usunięcia naruszeń w ciągu pięciu dni. Decyzję o zawieszeniu postępowania w sprawie karnej podejmuje się w następujących przypadkach: 1) jeżeli oskarżony uciekł, a jego miejsce pobytu jest nieznane; 2) ciężka choroba oskarżonego, potwierdzona zaświadczeniem lekarskim; 3) sąd kieruje wniosek do Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej lub Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej przyjmuje do rozpoznania skargę na zgodność stosowanego w tej sprawie prawa z Konstytucją; 4) gdy miejsce pobytu oskarżonego jest znane, ale nie ma realnej możliwości jego udziału w rozprawie. Zgodnie z pkt 3-6 h. 1 art. 24 ust. 3-8 ust. 1, art. 27 oraz z art. 239 kpk postanowienie o umorzeniu sprawy karnej lub ścigania karnego zapada na podstawie: - wygaśnięcie przedawnienia w postępowaniu karnym; - śmierć oskarżonego, z wyjątkiem przypadków, gdy postępowanie jest wymagane w celu jego rehabilitacji; - brak oświadczenia ofiary w sprawach z oskarżenia prywatnego i prywatno-publicznego; - braku opinii sądu o stwierdzeniu znamion przestępstwa w czynnościach członka Rady Federacji lub deputowanego Dumy Państwowej, sędziów Sądu Konstytucyjnego, Najwyższego, Najwyższego Arbitrażu i innych sądów, a także zastępca organu ustawodawczego podmiotu Federacji Rosyjskiej, śledczych i prawników; - obecność aktu amnestii; - obecność prawomocnego wyroku sądu lub postanowienia sądu o umorzeniu sprawy pod tym samym zarzutem; - dostępność nie unieważnionej decyzji organu śledczego, śledczego lub prokuratora o umorzeniu sprawy pod tym samym zarzutem; - odmową Dumy Państwowej wyrażenia zgody na pozbawienie immunitetu Prezydentowi Federacji Rosyjskiej, który przestał wykonywać swoje uprawnienia, lub odmową Rady Federacji na pozbawienie immunitetu tej osoby, brak opinia sądu o stwierdzeniu znamion przestępstwa w czynnościach członka Rady Federacji lub deputowanego Dumy Państwowej, sędziów Sądu Konstytucyjnego, Najwyższego, Naczelnego Arbitrażu i innych sądów, a także zastępcy sądu ustawodawczego organ podmiotu Federacji Rosyjskiej, śledczy i prawnicy; - gdy prokurator odmawia oskarżenia. Ponadto sędzia może zakończyć sprawę karną, jeżeli zachodzą przesłanki przewidziane w art. 25 (pojednanie stron), 26 (ze względu na zmianę sytuacji), 28 (ze względu na czynną skruchę) kpk. Każdą z tych decyzji sędzia musi podjąć nie później niż 30 dni od dnia wpłynięcia sprawy do sądu, a jeżeli oskarżony przebywa w areszcie, nie później niż 14 dni. Temat 15 Ogólne warunki prowadzenia sporów 15.1. Pojęcie i znaczenie ogólnych warunków procesu W całym procesie, we wszystkich jego częściach, obowiązują pewne reguły, które zostały wyodrębnione w osobnym rozdziale (rozdział 35 kpk) i które zwykle nazywane są ogólnymi warunkami procesu. Ogólne warunki procesu to ustalone prawem reguły, które odzwierciedlają najbardziej charakterystyczne cechy tego etapu procesu i zapewniają realizację w nim zasad postępowania karnego. Ogólne warunki kładą podwaliny pod procedurę postępowania w całości i w jego poszczególnych częściach. 15.2. System Ogólnych Warunków Próbnych Ogólne warunki procesu obejmują: natychmiastowość i ustność; niezmienność składu sądu; rola i uprawnienia przewodniczącego; uprawnienia uczestników procesu; granice sporów; tryb wydawania orzeczenia i uchwały; regulamin posiedzenia sądu; środki wpływu za naruszenie porządku na posiedzeniu sądu; protokół z posiedzenia sądu. natychmiastowość i oralność. W postępowaniu sądowym wszystkie dowody w sprawie karnej podlegają bezpośredniemu badaniu. Sąd wysłuchuje zeznań pozwanego, pokrzywdzonego, świadków, opinii biegłego, bada dowody rzeczowe, odczytuje protokoły i inne dokumenty oraz wykonuje inne czynności sądowe w celu zbadania dowodów. Ujawnienie zeznań złożonych w toku śledztwa wstępnego jest możliwe tylko w przypadkach określonych prawem. Orzeczenie sądu może opierać się tylko na dowodach, które zostały zbadane na posiedzeniu sądu. Niezmienność składu sądu. Sprawę karną rozpoznaje ten sam sędzia lub w tym samym składzie sądu. Jeżeli któryś z sędziów zostanie pozbawiony możliwości dalszego udziału w posiedzeniu, zastępuje go inny sędzia, a postępowanie w sprawie karnej rozpoczyna się od nowa. Rola i uprawnienia przewodniczącego. Przewodniczący prowadzi posiedzenie sądu, podejmuje wszelkie środki przewidziane w Kodeksie postępowania karnego w celu zapewnienia konkurencyjności i równości stron. Przewodniczący czuwa nad przestrzeganiem nakazu posiedzenia sądu, wyjaśnia wszystkim uczestnikom rozprawy ich prawa i obowiązki, tryb ich wykonania oraz regulamin posiedzenia. Sprzeciw którejkolwiek z osób biorących udział w postępowaniu sądowym przeciwko czynnościom przewodniczącego odnotowuje się w protokole z posiedzenia. Uprawnienia uczestników procesu. Na posiedzeniu sądu strony prokuratury i obrony mają równe prawa do wnoszenia skarg i wniosków, przedstawiania dowodów, uczestniczenia w ich opracowaniu, zabierania głosu w naradach sądowych, przedkładania sądowi pisemnych sformułowań w sprawach, rozpatrywania innych kwestii pojawiających się w przebieg procesu w sprawie karnej. Zaangażowanie prokuratora. Udział oskarżyciela publicznego jest obowiązkowy w procesie karnym z oskarżenia publicznego i prywatno-publicznego, a także w sprawie karnej z oskarżenia prywatnego, jeżeli został zainicjowany przez śledczego lub funkcjonariusza prowadzącego przesłuchanie zgoda prokuratora. W sprawach karnych z oskarżenia prywatnego oskarżyciel w postępowaniu wspiera pokrzywdzony. Prokuratura może być wspierana przez kilku prokuratorów. Jeżeli na rozprawie zostanie stwierdzona niemożność dalszego udziału prokuratora, może on zostać zastąpiony. Sąd daje nowo wchodzącemu prokuratorowi czas na zapoznanie się z materiałami sprawy karnej i przygotowanie się do udziału w rozprawie. Zmiana prokuratora nie pociąga za sobą powtórzenia czynności, które zostały wówczas popełnione w sądzie. Na wniosek prokuratora sąd może powtórzyć przesłuchanie świadków, pokrzywdzonych, biegłych lub inne czynności sądowe. Prokurator przedstawia dowody i uczestniczy w ich badaniu, wypowiada się przed sądem co do meritum oskarżenia, a także w innych kwestiach powstałych na rozprawie, występuje do sądu z wnioskami o zastosowanie prawa karnego i wymierzenie kara na oskarżonego. Prokurator wnosi lub popiera zgłoszone w sprawie powództwo cywilne, jeżeli wymaga tego ochrona praw obywateli, interesu publicznego lub państwa. Jeżeli w toku procesu prokurator dojdzie do wniosku, że przedstawione dowody nie potwierdzają postawionego oskarżonemu zarzutu, odrzuca zarzut i przedstawia sądowi przyczyny odmowy. Odmowa oskarżenia przez prokuratora w całości lub w części na rozprawie pociąga za sobą umorzenie sprawy karnej w całości lub w odpowiedniej części. Prokurator może również zmienić zarzut w kierunku łagodzenia, zanim sąd uda się na salę obrad w celu wydania wyroku. udział pozwanego. Rozprawa w sprawie karnej prowadzona jest z obowiązkowym udziałem oskarżonego, z wyjątkiem przypadków, gdy w sprawie o przestępstwo małej lub średniej wagi oskarżony wnosi o rozpatrzenie sprawy pod jego nieobecność. W wyjątkowych przypadkach proces w sprawach karnych o ciężkie, a zwłaszcza ciężkie przestępstwa może być prowadzony pod nieobecność oskarżonego, który znajduje się poza terytorium Federacji Rosyjskiej i (lub) unika stawienia się w sądzie, jeżeli osoba ta nie została pociągnięta do odpowiedzialności na terytorium obcego państwa w ramach tej sprawy karnej. Jeżeli oskarżony nie stawi się, rozprawa w sprawie karnej musi zostać odroczona. Sąd ma prawo sprowadzić pozwanego, który nie stawił się bez uzasadnionego powodu, jak również zastosować lub zmienić wobec niego środek przymusu. Zaangażowanie obrońcy. Obrońca oskarżonego uczestniczy w badaniu dowodów, występuje z wnioskami, przedstawia sądowi swoje zdanie co do meritum oskarżenia i jego dowodu, o okolicznościach łagodzących ukaranie oskarżonego lub go uzasadniających, o ukaraniu, jako jak również w innych kwestiach pojawiających się w procesie. Jeżeli obrońca nie stawi się i nie można go zastąpić, rozprawa w sprawie karnej zostaje odroczona. W przypadku zastąpienia obrońcy sąd wyznacza obrońcy, który przyłączył się do sprawy karnej, czas na zapoznanie się z materiałami sprawy i przygotowanie się do udziału w rozprawie. Zmiana obrońcy nie pociąga za sobą powtórzenia czynności popełnionych w sądzie do tego czasu. Na wniosek obrońcy sąd może powtórzyć przesłuchanie świadków, pokrzywdzonych, biegłych lub inne czynności sądowe. udział ofiary. Rozprawa w sprawie karnej odbywa się z udziałem pokrzywdzonego i (lub) jego pełnomocnika. Jeżeli pokrzywdzony nie stawi się, sąd rozpoznaje sprawę pod jego nieobecność, z wyjątkiem przypadków, gdy sąd uzna jego obecność za obowiązkową. W sprawie karnej z oskarżenia prywatnego niestawiennictwo pokrzywdzonego bez uzasadnionego powodu pociąga za sobą zakończenie sprawy. Udział powoda cywilnego lub pozwanego cywilnym. W postępowaniu bierze udział powód cywilny, pozwany cywilny lub ich przedstawiciele. Sąd ma prawo rozpoznać powództwo cywilne pod nieobecność powoda cywilnego: 1) jeżeli dochodzi do wniosku powoda cywilnego lub jego przedstawiciela; 2) roszczenie popiera prokurator; 3) pozwany w pełni zgadza się z roszczeniem. W innych przypadkach sąd, w przypadku niestawiennictwa powoda cywilnego lub jego pełnomocnika, ma prawo pozostawić powództwo cywilne bez rozpoznania. W takim przypadku powód cywilny zachowuje prawo do wniesienia roszczenia w postępowaniu cywilnym. Limity sądowe. Rozprawa w sprawie karnej w sądzie prowadzona jest tylko w stosunku do oskarżonego i tylko na podstawie wniesionego przeciwko niemu zarzutu. Zmiana zarzutu na rozprawie jest dozwolona, jeżeli nie pogarsza to sytuacji oskarżonego i nie narusza jego prawa do obrony. Tryb wydania orzeczenia, orzeczenie. W sprawach rozstrzyganych przez sąd na posiedzeniu sąd wydaje postanowienia i postanowienia, które podlegają ogłoszeniu na posiedzeniu sądu. Postanowienie lub postanowienie o zwrocie sprawy karnej do prokuratora, o umorzeniu sprawy karnej, o wyborze, zmianie lub uchyleniu środka zapobiegawczego, o przedłużeniu tymczasowego aresztowania, o sprzeciwie, o powołaniu ekspertyzy wydawane jest w sali obrad i wypowiadane w formie odrębnego pisma procesowego podpisanego przez sędziego lub sędziów, jeżeli sprawę rozpoznaje sąd w składzie kolegialnym. Wszystkie inne orzeczenia lub uchwały, według uznania sądu, są wynoszone na salę rozpraw i odnotowywane w protokole. Regulamin posiedzenia sądu. Kiedy sędziowie wchodzą, wszyscy obecni na sali wstają. Wszyscy uczestnicy rozprawy zwracają się do sądu, zeznają i składają oświadczenia stojąc. Odstępstwa od tej zasady mogą być dozwolone za zgodą przewodniczącego. Uczestnicy rozprawy, a także inne osoby obecne na sali zwracają się do sądu słowami „Szanowny Sądzie”, a do sędziego – „Wysoki Sądzie”. Komornik zapewnia porządek obrad sądu, wykonuje polecenia przewodniczącego na posiedzeniu sądu. Wymogi komornika dotyczące zapewnienia porządku posiedzenia sądu są obowiązkowe dla osób obecnych na sali sądowej. Środki wpływu za naruszenie porządku na posiedzeniu sądu. W przypadku naruszenia porządku na posiedzeniu sądu, nieposłuszeństwa poleceniom przewodniczącego lub komornika, osobę obecną na sali sądowej należy uprzedzić o niedopuszczalności takiego zachowania lub usunąć z sali albo ukarać karą pieniężną na sali sądowej. nakładana jest na niego kwota do 25-krotności płacy minimalnej. Jeżeli oskarżyciel lub obrońca nie zastosuje się do poleceń przewodniczącego, rozpoznanie sprawy karnej może zostać odroczone postanowieniem lub postanowieniem sądu, jeżeli nie jest możliwe zastąpienie tej osoby inną osobą bez uszczerbku dla sprawa kryminalna. Jednocześnie sąd zawiadamia o tym odpowiednio prokuratora wyższego lub izbę adwokacką. Pozwany może zostać usunięty z sali sądowej. W takim przypadku werdykt w każdym przypadku jest ogłaszany w jego obecności lub ogłaszany mu za pokwitowaniem natychmiast po ogłoszeniu. Protokół z posiedzenia sądu. Z rozprawy sądowej sporządza się protokół. Protokół może być napisany odręcznie, wpisany na maszynie lub wygenerowany komputerowo. Aby zapewnić kompletność protokołu, można stosować skróty, a także środki techniczne. Protokół z posiedzenia sądu musi zawierać: 1) miejsce i datę posiedzenia, godzinę jego rozpoczęcia i zakończenia; 2) jaka sprawa karna jest rozpatrywana; 3) nazwę i skład sądu, dane sekretarza, tłumacza, prokuratora, obrońcy, pozwanego, a także pokrzywdzonego, powoda cywilnego, pozwanego i ich przedstawicieli, innych osób wezwanych przez sąd; 4) dane dotyczące tożsamości oskarżonego i środka przymusu; 5) czynności sądu w kolejności, w jakiej miały miejsce; 6) oświadczenia, zastrzeżenia i wnioski osób uczestniczących w sprawie; 7) orzeczenia lub orzeczenia sądu, wydane bez przeniesienia na salę obrad; 8) orzeczenia lub postanowienia wydane przez sąd z przeniesieniem na salę obrad; 9) wyjaśnienie osobom uczestniczącym w sprawie ich praw i obowiązków; 10) szczegółową treść zeznań; 11) pytania zadawane przez przesłuchiwanych i ich odpowiedzi; 12) wyniki oględzin i innych czynności podjętych na posiedzeniu sądu w celu zbadania materiału dowodowego; 13) okoliczności, o których zapisanie w protokole wnioskują osoby uczestniczące w sprawie; 14) główną treść wystąpień stron na rozprawie sądowej i ostatnie słowo pozwanego; 15) informację o ogłoszeniu wyroku oraz wyjaśnienie trybu zapoznania się z protokołem posiedzenia sądu i zgłaszania do niego uwag; 16) wyjaśnienie uniewinnionym i skazanym trybu i terminu do wniesienia apelacji od wyroku, jak również wyjaśnienie wskazanego w skardze kasacyjnej prawa do złożenia wniosku o udział w rozpoznaniu sprawy karnej przez sąd kasacyjny. Ponadto w protokole wskazano również środki wpływu podjęte wobec osoby, która na rozprawie naruszyła nakaz. W trakcie rozprawy można wykorzystywać nagrania dźwiękowe i wideo przesłuchań, o czym odnotowuje się w protokole rozprawy. W takim przypadku do materiałów sprawy karnej dołącza się fonogram, nagranie wideo. Protokół musi być sporządzony i podpisany przez przewodniczącego i sekretarza nie później niż w ciągu trzech dni od zakończenia posiedzenia sądu. Protokół na posiedzeniu sądu może być sporządzony w częściach, które, podobnie jak protokół w całości, podpisują przewodniczący i sekretarz posiedzenia sądu. Na wniosek stron mogą mieć możliwość zapoznania się z częściami protokołu w miarę ich sporządzania. W przypadku pisemnego wniosku strony o zapoznanie się z protokołem posiedzenia, przewodniczący zapewnia możliwość zapoznania się z protokołem w ciągu pięciu dni od jego podpisania. Przewodniczący ma prawo umożliwić innym uczestnikom rozprawy zapoznanie się z protokołem rozprawy na ich wniosek oraz w części dotyczącej ich zeznań. W wyjątkowych przypadkach przewodniczący, na wniosek uczestnika rozprawy, może przedłużyć termin do zapoznania się z protokołem rozprawy. Jeżeli uczestnik rozprawy ewidentnie opóźnia zapoznanie się z protokołem posiedzenia sądu, przewodniczący ma prawo swoją decyzją wyznaczyć termin na zapoznanie się z protokołem. Kopia protokołu sporządzana jest na pisemny wniosek uczestnika rozprawy i na jego koszt. W ciągu trzech dni od zapoznania się z protokołem posiedzenia sądu strony mogą zgłosić uwagi do protokołu. Uwagi do protokołu posiedzenia sądu przewodniczący rozpatruje niezwłocznie. W koniecznych przypadkach przewodniczący ma prawo wezwać osoby zgłaszające uwagi w celu wyjaśnienia ich treści. Na podstawie wyników rozpatrzenia uwag przewodniczący wydaje postanowienie o poświadczeniu ich poprawności lub o ich odrzuceniu. Uwagi do protokołu i postanowienia przewodniczącego dołącza się do protokołu posiedzenia. Temat 16 Treść i kolejność rozprawy 16.1. Część przygotowawcza rozprawy sądowej Proces składa się z pięciu części: przygotowawczej, procesowej, narady stron, ostatniego słowa oskarżonego oraz wyroku. Część przygotowawcza procesu ma na celu sprawdzenie istnienia niezbędnych warunków do jego przeprowadzenia oraz zapewnienie możliwości zbadania wszystkich niezbędnych dowodów. Obejmuje szereg czynności procesowych przeprowadzanych kolejno przez sąd (rozdział 36 kpk): - przewodniczący otwiera posiedzenie sądu i ogłasza, która sprawa ma być rozpoznana; - sekretarz posiedzenia sądu składa sprawozdania ze stawiennictwa osób wezwanych przez sąd i przyczynach niestawiennictwa; - Stawiający się świadkowie są usuwani z sali sądowej; - przewodniczący ustala tożsamość oskarżonego oraz datę doręczenia mu odpisu aktu oskarżenia lub aktu oskarżenia. Postępowanie sądowe nie może być wszczęte wcześniej niż siedem dni od dnia doręczenia oskarżonemu tych dokumentów lub odpisu postanowienia o zmianie zarzutu; - przewodniczący ogłasza skład sądu, informuje, kto jest oskarżycielem, obrońcą, pokrzywdzonym, powodem cywilnym, oskarżonym w sprawach cywilnych lub ich przedstawicielami, a także sekretarzem posiedzenia sądu, biegłym, specjalistą i tłumaczem oraz wyjaśnia strony prawo do zakwestionowania składu sądu; - przewodniczący wyjaśnia pozwanemu, pokrzywdzonemu, pozwanemu cywilnemu, powodowi cywilnemu, biegłemu i specjaliście ich prawa; - przewodniczący pyta strony, czy mają wnioski o dodatkowe dowody, a sąd rozstrzyga zgłoszone wnioski; - w przypadku niestawiennictwa któregokolwiek z uczestników rozprawy sąd, uwzględniając opinię stron, rozstrzyga kwestię możliwości rozpoznania sprawy pod nieobecność niestawienników lub odroczenia rozprawy walizka. 16.2. dochodzenie sądowe Dochodzenie sądowe (rozdział 37 kpk) jest centralną częścią procesu, ponieważ to tutaj badane są dowody, które sąd następnie przedstawi na poparcie wyroku. Rozpoczyna się od przedstawienia przez prokuratora zarzutu postawionego oskarżonemu, po czym przewodniczący pyta oskarżonego, czy rozumie zarzut i czy przyznaje się do winy. Tryb postępowania dowodowego w postępowaniu przygotowawczym określa art. 274 k.p.k.: najpierw strona oskarżenia przedstawia sądowi dowód, a następnie strona obrony. Tryb badania określonego dowodu określa strona, która złożyła ten dowód. Przesłuchanie oskarżonego, jeżeli wyrazi zgodę na składanie zeznań, rozpoczyna obrońca i inni uczestnicy procesu ze strony obrony, następnie prokurator i inni uczestnicy procesu ze strony oskarżyciela. Sąd zadaje pytania oskarżonemu po przesłuchaniu przez strony. Za zgodą przewodniczącego składu sędziowskiego oskarżony ma prawo do składania zeznań w każdym czasie rozprawy (art. 274, 275 k.p.k.). Przesłuchanie ofiary przeprowadza najpierw prokuratura, a następnie obrona. Pokrzywdzony, za zgodą przewodniczącego składu, może składać zeznania w dowolnym momencie dochodzenia sądowego (art. 277 kpk). Świadkowie są przesłuchiwani oddzielnie, pod nieobecność świadków niezbadanych. Świadek najpierw przesłuchuje strona, na której wniosek został wezwany na posiedzenie sądu. Sąd przesłuchuje świadka po przesłuchaniu go przez strony (art. 278 kpk). Jeżeli konieczne jest zapewnienie bezpieczeństwa świadka, jego bliskich i innych osób bliskich, sąd, nie ujawniając prawdziwych danych dotyczących tożsamości świadka, ma prawo przesłuchać go poza obserwacją wzrokową innych uczestników procesu , o którym sąd wydaje orzeczenie lub decyzję. Jeżeli strony złożą umotywowany wniosek o ujawnienie informacji o osobie składającej zeznania, w związku z koniecznością ochrony oskarżonego lub ustalenia okoliczności istotnych dla rozpoznania sprawy karnej, sąd ma prawo udzielić im możliwość zapoznania się z określonymi materiałami. Przesłuchanie biegłego, który wydał opinię w toku postępowania przygotowawczego, w celu wyjaśnienia lub uzupełnienia wydanej przez niego opinii, przeprowadza sąd na wniosek stron lub z własnej inicjatywy. Po ogłoszeniu opinii biegłego strony mogą mu zadawać pytania. W tym przypadku pierwsze pytania zadaje strona, z której inicjatywy został powołany egzamin. Z własnej inicjatywy lub na wniosek stron sąd może wyznaczyć badanie kryminalistyczne, w tym dodatkowe lub powtórzone. Pytania o zezwolenie biegłego formułuje sąd, uwzględniając opinie stron (art. 283 kpk). Badanie dowodów rzeczowych przeprowadza się w dowolnym momencie dochodzenia sądowego na wniosek stron. Osoby, którym przedstawiono dowody rzeczowe, mają prawo zwrócić uwagę sądu na okoliczności istotne dla sprawy (art. 284 kpk). Ogłoszenia protokołów czynności śledczych i innych dokumentów dokonuje się postanowieniem sądu w całości lub w części, jeżeli określiły lub poświadczyły okoliczności istotne dla sprawy. Protokoły i dokumenty ogłasza strona, która wystąpiła o ich ujawnienie lub sąd (art. 285 kpk). Dokumenty wniesione na posiedzenie sądu przez strony lub na żądanie sądu mogą zostać zbadane i załączone do sprawy postanowieniem sądu. Sąd przy udziale stron, aw razie potrzeby z udziałem świadków, biegłego i specjalisty, może przeprowadzić oględziny terenu i pomieszczeń. W toku śledztwa sądowego można dokonać przedstawienia w celu identyfikacji, przeprowadzić eksperyment śledczy i oględziny (art. 288-290 kpk). Po zakończeniu badania dowodów przedstawionych przez strony przewodniczący zwraca się do stron z pytaniem, czy chcą uzupełnić śledztwo sądowe. Jeżeli zostanie złożony wniosek o uzupełnienie dochodzenia sądowego, sąd go omawia i rozstrzyga. Po rozstrzygnięciu wniosków i przeprowadzeniu niezbędnych czynności sądowych z tym związanych, przewodniczący ogłasza zakończenie dochodzenia sądowego. Dochodzenie sądowe można wznowić, jeżeli uczestnicy pism procesowych stron lub pozwany w ostatniej chwili zgłoszą nowe okoliczności istotne dla sprawy lub zgłoszą potrzebę przedstawienia sądowi nowych dowodów do rozpoznania. Po zakończeniu wznowionego śledztwa sąd wznawia debatę stron i daje pozwanemu ostatnie słowo (art. 294 kpk). 16.3. Argumenty stron i ostatnie słowo pozwanego Debata sądowa (art. 292 kpk) podsumowuje dochodzenie sądowe i zawiera uzasadnienie wniosków, do których doszli uczestnicy procesu. W ten sposób osoby te mogą bronić swoich prawnie uzasadnionych interesów, a jednocześnie przyczyniają się do kształtowania wewnętrznego przekonania sędziów. Debaty sądowe składają się z wystąpień oskarżyciela i obrońcy. W przypadku nieobecności obrońcy oskarżony bierze udział w naradzie. Pokrzywdzony i jego przedstawiciel mogą również brać udział w debacie. Powód cywilny, pozwany cywilny, ich przedstawiciele, pozwany mogą ubiegać się o udział w debacie. Kolejność wystąpień uczestników debaty stron ustala sąd. Pierwszym we wszystkich przypadkach jest oskarżyciel, a ostatnim oskarżony i jego obrońca. Pozwany cywilny i jego przedstawiciel występują w debacie stron po powodzie cywilnym i jego przedstawicielu. Uczestnikom debaty nie przysługuje prawo powoływania się na dowody, które nie zostały rozpatrzone na posiedzeniu sądu lub uznane przez sąd za niedopuszczalne. Sąd nie ma prawa ograniczać czasu trwania obrad stron. W takim przypadku przewodniczący ma prawo zatrzymać osoby biorące udział w debacie. Uczestnikowi obrad stron nie przysługuje prawo powoływania się na dowód, jeżeli dotyczy on okoliczności niezwiązanych z rozpatrywaną sprawą karną, a także dowodu uznanego za niedopuszczalny. Po wygłoszeniu wystąpień wszystkich uczestników debaty stron, każdy z nich może ponownie wypowiedzieć się z uwagą. Prawo do ostatniej uwagi należy do oskarżonego lub jego obrońcy. Po zakończeniu obrad, przed udaniem się sądu do sali obrad, uczestnicy mają prawo zgłosić sądowi na piśmie treść proponowanego przez siebie postanowienia w sprawach rozstrzygniętych wyrokiem sądu. Proponowane brzmienie nie wiąże sądu. Po zakończeniu narady stron przewodniczący składu daje oskarżonemu ostatnie słowo. Nie wolno zadawać pytań oskarżonemu podczas jego ostatniego przemówienia. Sąd nie może ograniczyć do pewnego czasu ostatniego słowa pozwanego. Jednocześnie przewodniczący ma prawo zatrzymać oskarżonego w sprawach, w których dotyczy on okoliczności niezwiązanych z rozpatrywaną sprawą. Po wysłuchaniu ostatniego słowa oskarżonego sąd udaje się na salę obrad, aby wydać wyrok, który przewodniczący ogłasza obecnym na sali. Temat 17 Wyrok sądu 17.1. Pojęcie i właściwości zdania Wyrok sądu to orzeczenie o niewinności lub winie oskarżonego i wymierzeniu mu kary lub zwolnieniu od kary, wydane przez sąd pierwszej instancji lub apelację (klauzula 28, art. 5 kpk) . Wyrok kończy działalność sądu pierwszej instancji. To jedyny dokument procesowy wydany w imieniu Federacji Rosyjskiej. Werdykt podlega wymogom legalności, ważności i sprawiedliwości. Zgodnie z art. 297 kpk wyrok uważa się za zgodny z prawem, uzasadniony i sprawiedliwy, jeżeli został wydany w trybie określonym w kpk i jest oparty na prawidłowym stosowaniu prawa karnego. Z zasadności wyroku wynika, że wszystkie zawarte w nim wnioski sądu oparte są na dowodach zbadanych na rozprawie i odpowiadają faktycznym okolicznościom sprawy. Wyrok należy uznać za sprawiedliwy, jeżeli kwestia winy lub niewinności oskarżonego zostanie prawidłowo rozstrzygnięta, a kara zostanie ustalona z uwzględnieniem wagi czynu i osobowości oskarżonego. 17.2. Rodzaje zdań Wyrok sądu może być uniewinniający lub winny. Wydawane jest uniewinnienie: 1) jeżeli nie ustalono przypadku przestępstwa; 2) oskarżony nie uczestniczy w popełnieniu przestępstwa; 3) w czynie oskarżonego nie ma corpus delicti; 4) wyrok uniewinniający wydał ława przysięgłych w stosunku do pozwanego. Uniewinnienie z którejkolwiek z wymienionych podstaw oznacza uznanie oskarżonego za niewinnego i pociąga za sobą jego rehabilitację. Wyrok skazujący nie może opierać się na przypuszczeniach i jest orzekany tylko pod warunkiem, że na rozprawie wina oskarżonego w popełnieniu przestępstwa zostanie potwierdzona wystarczającym zestawem wiarygodnych dowodów zbadanych przez sąd. Orzeczeniem skazującym może być: 1) z wymierzeniem skazanemu kary karnej; 2) z wymierzeniem kary karnej i zwolnieniem z jej odbycia, jeżeli upłynął przedawnienie ścigania lub orzeczono akt amnestii zwalniający od wymierzenia skazanemu kary wymierzonej tym wyrokiem, albo jeżeli czas przebywania oskarżonego w areszcie, z uwzględnieniem zasad odliczania tymczasowego aresztowania, pochłania karę wyznaczoną mu przez sąd; 3) bez wymierzenia kary karnej. 17.3. Procedura skazania Werdykt orzeka sąd w sali obrad. Podczas orzekania w tej sali mogą przebywać wyłącznie sędziowie, którzy są członkami sądu w tej sprawie karnej. Sędziowie nie mają prawa ujawniać wyroków, które miały miejsce w trakcie dyskusji i orzekania werdyktu. Sąd omawia w sali narad zagadnienia, które mają być rozstrzygnięte w wyroku, w kolejności, w jakiej zostały podane w art. 299 Kodeksu postępowania karnego: 1) czy udowodniono, że czyn zarzucany oskarżonemu miał miejsce; 2) czy udowodniono, że czyn został popełniony przez oskarżonego; 3) czy czyn ten stanowi przestępstwo i jaki ustęp, część ustępu artykułu Kodeksu karnego to przewiduje; 4) czy oskarżony jest winny popełnienia tego przestępstwa; 5) czy oskarżony podlega karze za popełnione przez niego przestępstwo; 6) czy zachodzą okoliczności łagodzące lub zaostrzające jego karę; 7) jaką karę należy wymierzyć oskarżonemu; 8) czy istnieją podstawy do wydania kary bez wymierzenia kary lub zwolnienia od kary; 9) jaki rodzaj zakładu i reżimu poprawczego należy ustalić dla oskarżonego skazanego na karę pozbawienia wolności; 10) czy roszczenie cywilne podlega zaspokojeniu, na czyją korzyść iw jakiej wysokości; 11) sposób postępowania z mieniem zajętym w celu zabezpieczenia roszczenia cywilnego lub ewentualnej konfiskaty; 12) sposób postępowania z dowodami fizycznymi; 13) na kogo iw jakiej wysokości należy obciążyć koszty procesowe; 14) czy sąd, w wypadkach przewidzianych ustawą, musi pozbawić oskarżonego stopnia specjalnego, wojskowego lub honorowego, stopnia klasowego, a także odznaczeń państwowych; 15) czy wobec nieletniego oskarżonego można zastosować środki przymusu o charakterze wychowawczym; 16) czy wobec oskarżonych cierpiących na przewlekły alkoholizm, narkomania lub chorobę psychiczną niewykluczającą poczytalności można zastosować środki przymusu o charakterze medycznym; 17) czy środek zapobiegawczy wobec pozwanego należy uchylić lub zmienić? Jeżeli oskarżonemu zarzucono popełnienie kilku przestępstw, sąd rozstrzyga kwestie określone w ust. 1-7 dla każdego przestępstwa odrębnie. W przypadku oskarżenia kilku oskarżonych o popełnienie przestępstwa, sąd rozstrzyga te kwestie w stosunku do każdego oskarżonego z osobna, określając rolę i stopień jego udziału w popełnionym czynie. Jeżeli sprawa była rozpatrywana przez skład kolegialny sądu, przewodniczący kieruje powyższe pytania do rozstrzygnięcia. Przy rozstrzyganiu każdej sprawy sędzia nie ma prawa wstrzymać się od głosu. Wszystkie kwestie rozstrzygane są większością głosów. Przewodniczący odda głos jako ostatni. Sędzia, który głosował za uniewinnieniem oskarżonego i pozostawał w mniejszości, ma prawo wstrzymać się od głosowania w kwestiach stosowania prawa karnego. Jeżeli opinie sędziów w kwestii kwalifikacji czynu lub wymiaru kary różnią się, to głos oddany za uniewinnieniem łączy się z głosem oddanym na kwalifikację czynu według prawa karnego, który przewiduje lżejsze przestępstwo, i za nałożenie mniej surowej kary. Wyjątkowy środek kary - kara śmierci może zostać wymierzona winnym tylko jednomyślną decyzją wszystkich sędziów. Sędzia, który ma zdanie odrębne do wyroku, ma prawo zgłosić to na piśmie w sali obrad. Zdanie odrębne dołącza się do wyroku i nie podlega ogłoszeniu na sali sądowej (art. 301 kpk). 17.4. Treść i forma zdania Wyrok jest sformułowany w języku, w którym toczył się proces, i składa się z części wprowadzającej, opisowo-motywacyjnej i rozstrzygającej. Werdykt musi być napisany odręcznie lub sporządzony przy pomocy środków technicznych przez jednego z sędziów uczestniczących w jego orzeczeniu. Wyrok podpisują wszyscy sędziowie, w tym sędzia, który ma zdanie odrębne. Poprawki w wyroku muszą być określone i poświadczone podpisami wszystkich sędziów na sali obrad przed ogłoszeniem wyroku (art. 303 kpk). Wstępna część wyroku brzmi: 1) o wydaniu orzeczenia w imieniu Federacji Rosyjskiej; 2) czas i miejsce wyroku; 3) nazwę sądu, który wydał orzeczenie, skład sądu, dane sekretarza posiedzenia sądu, prokuratora, obrońcy, pokrzywdzonego, powoda cywilnego, oskarżonego cywilnego i ich przedstawicieli; 4) imię, nazwisko i nazwisko pozwanego, datę i miejsce jego urodzenia, miejsce zamieszkania, miejsce pracy, zawód, wykształcenie, stan cywilny oraz inne istotne dla sprawy informacje o osobowości pozwanego; 5) ust. część art. kk, przewidujący odpowiedzialność za przestępstwo zarzucane oskarżonemu (art. 304 kpk). Opisowa i motywująca część uniewinnienia stanowi: 1) treść wniesionego zarzutu; 2) okoliczności sprawy ustalone przez sąd; 3) podstawy uniewinnienia oskarżonego oraz dowody je potwierdzające; 4) powody odrzucenia przez sąd dowodów przedstawionych przez prokuraturę; 5) uzasadnienie orzeczenia w związku z powództwem cywilnym. Niedopuszczalne jest zamieszczanie w wyroku uniewinniającym sformułowań podważających niewinność uniewinnionego (art. 305 kpk). Sentencja wyroku uniewinniającego powinna zawierać: 1) nazwisko, imię i nazwisko pozwanego; 2) postanowienie o uniewinnieniu oskarżonego i uzasadnienie jego uniewinnienia; 3) decyzję o uchyleniu środka zapobiegawczego, jeżeli został wybrany; 4) postanowienie o uchyleniu środków zapewniających konfiskatę mienia, a także środków zapewniających zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, jeżeli takie środki zostały podjęte; 5) wyjaśnienie trybu postępowania o naprawienie szkody związanej z postępowaniem karnym (art. 306 kpk). Opisowa i motywująca część wyroku skazującego musi zawierać: 1) opis przestępstwa uznanego przez sąd za udowodnione, ze wskazaniem miejsca, czasu, sposobu jego popełnienia, formy winy, motywów, celów i skutków przestępstwa; 2) dowody, na których oparte są wnioski sądu w stosunku do pozwanego, oraz motywy, na których sąd odrzucił inne dowody; 3) wskazanie okoliczności łagodzących i zaostrzających karę, aw razie uznania oskarżenia za bezpodstawne w jakiejkolwiek części lub stwierdzenia błędnej kwalifikacji przestępstwa, podstawy i motywy zmiany oskarżenia; 4) motywy rozstrzygnięcia wszelkich spraw związanych z wymierzeniem kary karnej, zwolnieniem z niej lub z jej odbyciem, zastosowanie innych środków wpływu; 4.1) dowody, na których opierają się wnioski sądu, że mienie podlegające konfiskacie zostało uzyskane w wyniku popełnienia przestępstwa lub jest dochodem z tego mienia lub służyło lub miało służyć jako narzędzie przestępstwa lub finansowanie terroryzmu, zorganizowanej grupy, nielegalnej formacji zbrojnej, społeczności przestępczej (organizacji przestępczej); 5) uzasadnienie orzeczeń wydanych w innych sprawach rozstrzygniętych przez sąd (art. 307 kpk). Sentencja wyroku skazującego musi zawierać: 1) nazwisko, imię i nazwisko pozwanego; 2) orzeczenia o uznaniu oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa; 3) wskazanie ustępu ustępu artykułu Kodeksu karnego przewidującego odpowiedzialność za przestępstwo, za które oskarżony został uznany winnym; 4) rodzaj i wysokość kary wymierzonej oskarżonemu za każde przestępstwo, za które został uznany winnym; 5) ostateczny wymiar kary do odbycia; 6) rodzaj i tryb zakładu karnego, w którym skazany na karę pozbawienia wolności odbywa karę; 7) czas trwania okresu próbnego w przypadku skazania warunkowego oraz obowiązki, jakie w tym przypadku ciąży na skazanym; 8) orzeczenie o dodatkowych rodzajach kary; 9) postanowienie o zaliczeniu tymczasowego aresztowania, jeżeli oskarżony został zatrzymany przed wydaniem kary lub zastosowano wobec niego środki przymusu w postaci aresztu domowego, aresztu domowego lub umieszczono go w zakładzie lekarskim lub psychiatrycznym szpital; 10) orzeczenie o zastosowaniu wobec oskarżonego środka przymusu do czasu wejścia w życie kary. Jeżeli oskarżonemu postawiono zarzuty na podstawie kilku artykułów prawa karnego, wówczas sentencja wyroku musi dokładnie określać, z których z nich oskarżony został uniewinniony, a za który został skazany (art. 308 k.p.k.). Ponadto sentencja wyroku musi zawierać: 1) orzeczenie w sprawie wniesionego powództwa cywilnego; 2) rozstrzygnięcie kwestii dowodów rzeczowych; 3) postanowienie o podziale kosztów procesowych; 4) wskazanie trybu i warunków zaskarżenia wyroku, prawa skazanych i uniewinnionych do wystąpienia o udział w rozpoznaniu sprawy przez sąd kasacyjny (art. 309 kpk). 17.5. Ogłoszenie wyroku Po podpisaniu wyroku sąd wraca na salę rozpraw, a przewodniczący ogłasza wyrok. Wszyscy obecni na sali sądowej, w tym skład sądu, wysłuchują werdyktu na stojąco. Jeżeli wyrok wydany jest w języku, którym oskarżony nie posługuje się, to po ogłoszeniu wyroku lub jednocześnie jest on tłumaczony na głos przez tłumacza na język, który oskarżony zna. Jeżeli oskarżony zostanie skazany na wyjątkowy środek kary – karę śmierci, przewodniczący wyjaśnia mu prawo do wystąpienia o ułaskawienie. Jeżeli ogłoszona zostanie tylko sentencja wyroku, sąd wyjaśnia uczestnikom rozprawy procedurę zapoznania się z jej pełnym tekstem. Nie później niż pięć dni po ogłoszeniu wyroku jego odpis doręcza się skazanemu lub uniewinnionemu, jego obrońcy i prokuratorowi. W tym samym terminie odpis wyroku może zostać doręczony pokrzywdzonemu, powodowi cywilnemu, pozwanemu w postępowaniu cywilnym i ich pełnomocnikom, jeżeli te osoby tego zażądają. Temat 18 Specjalna procedura postępowania sądowego Rozdział 40 kpk przewiduje możliwość przeprowadzenia uproszczonej procedury procesowej w przypadkach, gdy oskarżony zgadza się z zarzutem. Istotą takiego szczególnego trybu rozprawy jest to, że na wniosek oskarżonego sędzia ma prawo orzekać wyrok i wymierzać karę bez uwzględniania meritum sprawy.Skorzystanie z takiego uproszczonego trybu daje istotne Oszczędności proceduralne, a co za tym idzie oskarżony otrzymuje prawo do „korzyści” przy wymierzaniu kary nieprzekraczającej dwóch trzecich maksymalnego wymiaru kary lub wymiaru najcięższego rodzaju kary przewidzianego za popełnione przestępstwo. Zastosowanie takiego trybu postępowania sądowego jest możliwe w przypadku zbiegu następujących podstaw: 1) oskarżony o popełnienie przestępstwa, za które kara nie przekracza 10 lat pozbawienia wolności; 2) oskarżony dobrowolnie, po zasięgnięciu opinii obrońcy, składa wniosek o zastosowanie uproszczonej procedury sądowej; 3) oskarżyciel publiczny lub prywatny oraz pokrzywdzony nie sprzeciwiają się zastosowaniu tego trybu na rozprawie. Warunkiem wydania wyroku bez merytorycznego rozpatrzenia sprawy jest przekonanie sędziego, że oskarżony jest świadomy charakteru i konsekwencji złożonego przez siebie pozwu oraz że wina oskarżonego jest udowodniona przez materiały w sprawie . Porządek procesu i orzeczenie wyroku. Rozprawa prowadzona jest z obowiązkowym udziałem oskarżonego i jego obrońcy. Sędzia pyta oskarżonego, czy zgadza się z oskarżeniem i czy potwierdza wniosek o wydanie wyroku bez rozprawy. Jeżeli sędzia uzna, że oskarżenie, z którym oskarżony się zgodził, jest zasadne, orzeka wyrokiem skazującym i wymierza oskarżonemu karę nieprzekraczającą dwóch trzecich maksymalnego terminu lub wysokości najcięższego rodzaj kary przewidzianej za popełnione przestępstwo. Koszty procesowe związane z zastosowaniem tej procedury nie podlegają zwrotowi od pozwanego. Wyrok wydany w powyższy sposób nie może być zaskarżony do instancji apelacyjnej i kasacyjnej ze względu na niezgodność rozstrzygnięć sądu z faktycznymi okolicznościami sprawy. Temat 19 Postępowanie przed sędzią pokoju 19.1. Ogólna charakterystyka postępowania przed sędzią pokoju Zgodnie z federalną ustawą konstytucyjną nr 31.12.1996-FKZ z 1 grudnia 07.08.2000 r. „O sądownictwie Federacji Rosyjskiej” sędziowie pokoju otrzymali status pierwszego ogniwa w systemie sądów powszechnych. Procedura postępowania w sprawach karnych przed sędzią pokoju została określona w ustawie federalnej z dnia 119 sierpnia XNUMX r. Nr XNUMX-FZ „O wprowadzeniu zmian i uzupełnień do kodeksu postępowania karnego RSFSR”. Właściwość sędziego pokoju obejmuje przede wszystkim sprawy z oskarżenia prywatnego. Stanowią one około połowy wszystkich spraw karnych rozpatrywanych przez sędziego pokoju. Kolejność postępowania w sprawach z oskarżenia prywatnego jest dość specyficzna. Ponadto sędzia pokoju rozpatruje sprawy karne z publicznym oskarżeniem, za które maksymalna kara nie przekracza trzech lat więzienia, z kilkoma wyjątkami, których listę podano w art. 31 Kodeksu postępowania karnego. Postępowanie w sprawach tej kategorii prowadzi sędzia pokoju w trybie ogólnym dla postępowania sądowego i nie ma cech szczególnych, z tym że rozpoznanie sprawy należy rozpocząć nie wcześniej niż 3 i nie później niż 14 dni od datę jej otrzymania przez sędziego pokoju. 19.2. Cechy rozpatrywania przez sędziego pokoju spraw z oskarżenia prywatnego Sprawy karne z oskarżenia prywatnego wszczyna się przeciwko konkretnej osobie poprzez złożenie wniosku do sądu przez pokrzywdzonego lub jego przedstawiciela ustawowego, z wyjątkiem przypadków, gdy informacje o sprawcy są nieznane pokrzywdzonemu. Wniosek musi zawierać następujące dane: nazwę sądu, do którego się kieruje, opis zdarzenia przestępstwa i jego okoliczności, wniosek o przyjęcie sprawy do postępowania, informacje o pokrzywdzonym, informacje o osobie odpowiedzialnej, listę świadków, których należy wezwać do sądu, podpis wnioskodawcy. Wnioskodawcę ostrzega się o odpowiedzialności karnej za świadome fałszywe doniesienie zgodnie z art. 306 Kodeksu karnego, o czym wzmiankuje się we wniosku. Jednocześnie sędzia pokoju wyjaśnia wnioskodawcy jego prawo do pojednania z osobą, w stosunku do której złożono wniosek. Od momentu przyjęcia przez sąd wniosku o wszczęcie postępowania, co do którego wydane zostanie postanowienie, osobą, która go złożyła, jest oskarżyciel prywatny. Należy mu wyjaśnić prawa pokrzywdzonego i oskarżyciela prywatnego, z którego sporządzany jest protokół, podpisany przez sędziego i osobę, która złożyła wniosek. Jeżeli po przyjęciu wniosku o wszczęcie postępowania zostanie ustalone, że pokrzywdzony ze względu na państwo zależne lub bezradne lub z innych powodów nie może bronić swoich praw i słusznych interesów, wówczas sędzia pokoju ma prawo uznać udział w przypadku przedstawiciela ustawowego pokrzywdzonego i prokuratora jako obowiązkowe. Jeżeli złożony wniosek nie spełnia ustalonych wymagań, sędzia pokoju wydaje postanowienie o zwrocie wniosku osobie, która go złożyła w celu usunięcia braków i wyznacza na to termin. Jeśli nie zostaną wyeliminowani, sędzia pokoju odmawia przyjęcia wniosku o jego postępowanie. Jeżeli złożony wniosek nie zawiera danych dotyczących osoby pociągniętej do odpowiedzialności karnej, wówczas sędzia pokoju odmawia przyjęcia wniosku do jego postępowania i przesyła ten wniosek do kierownika organu śledczego lub kierownika organu śledczego rozstrzygnięcie kwestii wszczęcia sprawy karnej, o czym zawiadamia wnioskodawcę. Jeżeli wniosek zostanie złożony w stosunku do osoby, w stosunku do której stosuje się szczególny tryb postępowania karnego, wówczas sędzia pokoju odmawia przyjęcia wniosku do jego postępowania i przesyła wniosek do kierownika organu ścigania w celu rozstrzygnięcia czy wszcząć sprawę zgodnie z art. 448 kpk, o czym zawiadamia składający wniosek. Na żądanie stron sędzia pokoju ma prawo pomóc im w zebraniu dowodów, których strony nie mogą uzyskać samodzielnie. W przypadku wpływu wniosków stron o pojednanie postępowanie karne umarza się postanowieniem sędziego pokoju, z wyjątkiem postępowania karnego wszczętego przez śledczego, jak również za zgodą prokuratora przez oficera śledczego, które może zostać wypowiedziane w trybie przewidzianym w art. 25 Kodeksu postępowania karnego. W terminie siedmiu dni od momentu przyjęcia wniosku do postępowania sędzia pokoju wzywa osobę, przeciwko której wniesiono wniosek i zapoznaje ją z materiałami sprawy, wręcza odpis wniosku, wyjaśnia prawa pozwanego , a także prawo do złożenia pozwu wzajemnego i ustalenia, kogo należy wezwać na rozprawie w charakterze świadków obrony. W przypadku złożenia wniosku wzajemnego można go połączyć i rozpatrzyć w jednym postępowaniu z pierwotnym wnioskiem. Połączenie jest dozwolone do początku dochodzenia sądowego. Jednocześnie osoby, które je złożyły, biorą udział w rozpoznawaniu sprawy jednocześnie jako oskarżyciele prywatni i oskarżeni. Ściganie w postępowaniu z oskarżenia prywatnego wspiera oskarżyciel prywatny. Dochodzenie sądowe rozpoczyna się od przedstawienia przez niego lub jego pełnomocnika oświadczenia oskarżyciela prywatnego. Oskarżyciel ma prawo do przedstawienia dowodów, uczestniczenia w ich badaniu, wyrażenia przed sądem opinii co do meritum oskarżenia, w sprawie stosowania prawa karnego, wymierzenia oskarżonemu kary oraz w innych kwestiach powstałych w trakcie rozpatrzenie sprawy. Oskarżyciel może zmienić oskarżenie, jeśli nie pogorszy to sytuacji oskarżonego, a także może wycofać oskarżenie. To ostatnie pociąga za sobą zakończenie sprawy. Temat 20 Postępowanie sądowe z udziałem ławników 20.1. Ogólna charakterystyka działalności ławy przysięgłych jako szczególnej formy wymiaru sprawiedliwości Zgodnie z częścią 4 art. 123 Konstytucji i art. 30 kpk rozpoznawanie spraw karnych o przestępstwa należące do właściwości sądów okręgowych i równorzędnych może prowadzić ława przysięgłych. Osobliwością tego sądu jest odrębne istnienie w nim dwóch niezależnych składów i zróżnicowanie kompetencji między nimi: dwunastoosobowy skład ławniczy rozstrzyga w swoim wyroku kwestie faktyczne, a sędzia zawodowy na podstawie orzeczenia ławy przysięgłych wydaje wyrok, w którym rozstrzyga kwestie prawne. Wybór tego składu sądu jest dobrowolny i zależy od woli oskarżonego. Sprawę karną kilku oskarżonych rozpoznaje sąd z udziałem ławników w stosunku do wszystkich oskarżonych, jeżeli przynajmniej jeden z nich wniesie wniosek o rozpatrzenie sprawy przez sąd w tym składzie. Jeżeli jeden lub kilku oskarżonych odmówi rozprawy z udziałem przysięgłych, wówczas rozstrzyga się kwestia rozdzielenia sprawy karnej przeciwko tym oskarżonym na odrębne postępowanie. Jeżeli nie ma możliwości wyodrębnienia sprawy karnej w odrębne postępowanie, sprawa jako całość jest rozpatrywana przez sąd z udziałem ławników. 20.2. Osobliwości Próby Jury Jeżeli pozwany złożył wniosek o rozprawę z udziałem ławy przysięgłych, przeprowadzana jest rozprawa wstępna. W decyzji sędziego o powołaniu posiedzenia sądu należy określić liczbę kandydatów na ławników (co najmniej 20). Tryb tworzenia składu jurorów przewidziany jest w art. 328 Kodeksu postępowania karnego. Przewodniczący wygłasza krótkie przemówienie wprowadzające do kandydatów na ławników, w którym informuje o tym, jaka sprawa ma być rozpatrywana, jakie są zadania ławników. Ustala od przysięgłych ich świadomość okoliczności sprawy, aw przypadku uzyskania informacji o wiedzy któregokolwiek z kandydatów na ławników o tej sprawie, postanawia o zwolnieniu go z udziału w sprawie. Oświadczając samowystąpienie, przewodniczący orzeka również o zwolnieniu tej osoby od udziału w sprawie. Po zaspokojeniu samo-wycofywania się kandydatów na jurorów, strony mają prawo do zgłoszenia im uzasadnionych wyzwań. Jeżeli w wyniku zadowolenia z deklarowanych samorezygnacji i zmotywowanych wyzwań kandydatów na jurorów jest mniej niż 18, to lista jest uzupełniana. Jeżeli liczba pozostałych kandydatów na ławników wynosi 18 lub więcej, przewodniczący zaprasza strony do składania nieumotywowanych wyzwań. Jeżeli liczba nieusuniętych kandydatów na ławników przekroczy 14, do protokołu posiedzenia wpisuje się pierwszych czternastu kandydatów na polecenie przewodniczącego. Ława przysięgłych jest utworzona w taki sposób, że pierwszych 12 tworzy ławę przysięgłych w sprawie karnej, a dwóch ostatnich uczestniczy w rozpatrywaniu sprawy karnej jako ławnicy rezerwowi. Sędziowie zrzeszeni w kolegium, w sali obrad, w głosowaniu jawnym, wybierają brygadzistę, do którego obowiązków należy prowadzenie narady ławy przysięgłych, zwrócenie się w ich imieniu do przewodniczącego sędziego, wypełnienie karty pytań odpowiedziami ława przysięgłych i ogłaszanie jej na posiedzeniu sądu (art. 331 kpk). Po wyborze brygadzisty ławnicy składają przysięgę, a przewodniczący wyjaśnia ich prawa i obowiązki. Ławnik ma prawo brać udział w badaniu wszelkich dowodów, zwracać się do przewodniczącego o wyjaśnienie przepisów prawa dotyczących sprawy, a także innych niejasnych dla niego pojęć, sporządzania notatek pisemnych na posiedzeniu sądu . Nie wolno mu opuszczać sali rozpraw w trakcie rozprawy, porozumiewać się w sprawie z osobami niebędącymi członkami sądu, bez zgody przewodniczącego, zbierać informacje w sprawie poza posiedzeniem sądu (art. 333 kp). postępowania karnego). Śledztwo sądowe rozpoczyna się od wstępnych wypowiedzi prokuratora i obrońcy. Prokurator przedstawia istotę wniesionego przeciwko niemu zarzutu i proponuje tryb badania przedstawionych przez niego dowodów. Obrońca wyraża uzgodnione z pozwanym stanowisko w sprawie postawionych zarzutów oraz opinię na temat trybu badania przedstawionych przez niego dowodów. W toku śledztwa sądowego z udziałem przysięgłych nie są badane okoliczności związane z uprzednim skazaniem oskarżonego. Po zakończeniu śledztwa sąd przystępuje do wysłuchania argumentów stron, które toczą się tylko w zakresie spraw, które mają być rozstrzygnięte przez przysięgłych. Strony nie mają prawa dotykać okoliczności, które zostaną uwzględnione po ogłoszeniu wyroku bez udziału ławników. Pozwany zgodnie z art. 337 kpk podaje się ostatnie słowo. Po zakończeniu obrad stron przewodniczący formułuje pytania do rozstrzygnięcia przez ławę przysięgłych: A. Czy udowodniono, że miało miejsce odpowiednie działanie? B. Czy zostało udowodnione, że ten czyn został popełniony przez oskarżonego? B. Czy oskarżony jest winny tego czynu? Poszczególne pytania mogą być także postawione o okoliczności, które wpływają na stopień winy lub zmieniają jej charakter, pociągają za sobą zwolnienie pozwanego z odpowiedzialności. Jeśli oskarżony zostanie uznany za winnego, pytanie brzmi, czy zasługuje na złagodzenie kary. Przed przeniesieniem ławy przysięgłych do sali obrad przewodniczący zwraca się do nich słowem pożegnalnym, w którym podaje treść oskarżenia, przywołuje dowody zbadane w sądzie, przedstawia stanowiska prokuratury i obrony oraz wyjaśnia podstawowe zasady oceny dowodów (art. 340 kpk). W sali obrad jurorzy muszą dążyć do osiągnięcia jednomyślności, ale jeśli nie osiągną jednomyślności w ciągu trzech godzin, decyzja jest podejmowana w drodze głosowania. Wyrok skazujący uważa się za wydany, jeżeli większość przysięgłych głosowała twierdząco na każde z trzech pytań. Wyrok uniewinniający uznaje się za przyjęty, jeśli co najmniej sześciu jurorów zagłosowało za negatywną odpowiedzią na którekolwiek z głównych pytań postawionych w ankiecie. Odpowiedzi na pytania zadawane jurorom muszą być afirmacją lub zaprzeczeniem z obowiązkowym słowem lub zwrotem wyjaśniającym, które ujawniają lub wyjaśniają znaczenie odpowiedzi („Tak, winny”, „Nie, niewinny” itp.). Arkusz pytań podpisany przez przysięgłych odczytywany jest przez brygadzistę na sali sądowej. Skutki wyroku omawiane są bez udziału jurorów. Gdy ławnicy wydają wyrok uniewinniający, badane i omawiane są jedynie kwestie związane z rozstrzygnięciem pozwu cywilnego, podziałem kosztów sądowych oraz dowodami rzeczowymi. W przypadku wydania wyroku skazującego przeprowadza się dochodzenie w sprawie okoliczności związanych z kwalifikacją czynu popełnionego przez oskarżonego, wymierzeniem mu kary, rozstrzygnięciem powództwa cywilnego i innymi kwestiami rozstrzygniętymi przez sąd przy wydawaniu wyrok skazujący. Na zakończenie dochodzenia w sprawie wskazanych okoliczności odbywają się debaty stron, w których omawiane są kwestie prawne, które mają zostać rozstrzygnięte przy wydaniu przez sąd wyroku skazującego, ale słuszność wyroku wydanego przez przysięgłych nie może zakwestionować. Pod koniec narady stron, w przypadku wydania wyroku skazującego, oskarżonemu udziela się ostatniego słowa, po czym sędzia przechodzi w stan spoczynku, aby wydać orzeczenie (art. 347 kpk). Rozprawa kończy się jedną z decyzji podjętych przez samego sędziego (art. 350 kpk): 1) postanowienie o umorzeniu sprawy karnej; 2) przez uniewinnienie - w przypadku, gdy ławnicy udzielili negatywnej odpowiedzi na co najmniej jedno z trzech głównych pytań przez nich rozstrzygniętych lub przewodniczący uznał brak znamion przestępstwa w czynie; 3) wyrok skazujący z wymierzeniem kary, bez wymierzenia kary, z wymierzeniem kary i zwolnieniem z niej; 4) postanowieniem o rozwiązaniu ławy przysięgłych i skierowaniu sprawy karnej do ponownego rozpatrzenia przez inny skład sądu, jeżeli wyrok skazujący zapadł przeciwko osobie niewinnej, nie ustalono przypadku przestępstwa lub nie udowodniono udziału oskarżonego w popełnieniu przestępstwa; Od tej decyzji nie przysługuje skarga kasacyjna. Temat 21 Postępowanie przed sądem drugiej instancji (odwołanie i kontrola orzeczeń sądowych, które nie weszły w życie) 21.1. Pojęcie i formy postępowania przed sądem drugiej instancji Wyroki i inne orzeczenia sądów pierwszej instancji, które nie weszły w życie, mogą być przedmiotem apelacji przez zainteresowane strony oraz kontroli sądów wyższej instancji w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym. Procedura odwoławcza jest ustanowiona dla orzeczeń sędziego pokoju, które nie weszły w życie. Od orzeczeń sędziów federalnych Sądu Okręgowego, Okręgowego i Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej oraz od orzeczeń instancji odwoławczej rozpatruje się skargę kasacyjną. Główna różnica między procedurami odwoławczymi i kasacyjnymi w przypadku rewizji orzeczeń sądowych polega na tym, że sąd apelacyjny ma prawo do ponownego rozpatrzenia sprawy co do meritum. Jednocześnie może ponownie zbadać dowody (przesłuchać świadków, ofiary, oskarżonych itp.) i wydać nowy wyrok w sprawie. W postępowaniu kasacyjnym sprawa karna nie jest rozpatrywana co do meritum. Sąd kasacyjny co do zasady nie bada bezpośrednio materiału dowodowego, lecz bierze pod uwagę jedynie materiały dostępne w sprawie i na ich podstawie wyciąga wnioski co do legalności i ważności zaskarżonego orzeczenia, które mogą być utrzymane w mocy, zmienione lub anulowany. Sąd kasacyjny nie jest uprawniony do wydania nowego wyroku w sprawie. Istota postępowania odwoławczego i kasacyjnego polega zatem na sprawdzeniu przez sąd wyższej instancji legalności, prawomocności i rzetelności wyroków oraz innych orzeczeń sądów, które nie weszły w życie, na podstawie skargi uczestnika postępowania proces lub na wniosek prokuratora. Odwoławczo-kasacyjna weryfikacja legalności i prawomocności orzeczeń sądowych służy identyfikacji i eliminacji błędów orzeczniczych jeszcze przed wejściem w życie orzeczenia sądu, najważniejsza gwarancja prawidłowego sprawowania wymiaru sprawiedliwości, praw i słusznych interesów uczestników proces. Ponadto, poprzez weryfikację odwoławczą i kasacyjną orzeczeń sądów niższych instancji, kierownictwo procesowe ich działalności sprawują wyższe instancje sądowe. 21. 2. Przedmioty i tryb postępowania odwoławczego i kasacyjnego. Porządek postępowania w sądzie drugiej instancji Od wyroków i innych orzeczeń, które nie weszły w życie, apelację przysługuje skazanemu, uniewinnionemu, jego obrońcy i pełnomocnikowi, oskarżycielowi publicznemu i prywatnemu, prokuratorowi wyższemu, pokrzywdzonemu i jego przedstawicielowi. Powodowi cywilnemu i pozwanemu lub ich pełnomocnikom przysługuje apelacja od orzeczenia sądu w części dotyczącej powództwa cywilnego. Zażalenie uczestników procesu lub przedstawienia prokuratora wnosi się w terminie 10 dni od momentu ich ogłoszenia. Dla osoby skazanej w areszcie śledczym okres ten liczony jest od momentu doręczenia mu odpisu wyroku. Zażalenie lub oświadczenie prokuratora wnosi się za pośrednictwem sądu, który wydał wyrok, i przesyła wraz z materiałami sprawy przez właściwego sędziego do instancji kasacyjnej lub odwoławczej. Jednocześnie sędzia, od którego orzeczenia jest wnoszone apelacja, musi zawiadomić prokuratora o zażaleniach lub ich przedstawieniu i przesłać ich kopie skazanemu (uniewinnionemu), jego obrońcy, prokuratorowi, pokrzywdzonemu i jego pełnomocnikowi oraz wyjaśnić im możliwość wniesienia sprzeciwu do reklamacji lub przedstawienia. Reklamację lub prezentację złożoną z przekroczonym terminem pozostawia się bez rozpatrzenia. W przypadku uchybienia terminu na wniesienie skargi lub przedstawienia z ważnego powodu, osoby uprawnione do wniesienia skargi lub przedstawienia mogą wystąpić do sądu, który wydał wyrok, o przywrócenie uchybionego terminu. Wniosek o przywrócenie terminu rozpatruje na posiedzeniu sądu sędzia prowadzący rozpoznanie sprawy karnej (art. 357 kpk). Kodeks postępowania karnego nakłada określone wymagania dotyczące apelacji i skargi kasacyjnej oraz wniesienia skargi. Zgodnie z art. 363 i 375 kpk muszą zawierać: 1) nazwę sądu, do którego są skierowane; 2) dane osoby, która złożyła skargę lub przedstawienie, wskazujące na jej stan procesowy, miejsce zamieszkania lub lokalizację; 3) wskazanie wyroku lub innego orzeczenia sądu oraz nazwę sądu, który je wydał; 4) argumenty osoby składającej skargę lub przedstawienie oraz dowody, którymi wnioskodawca uzasadnia swoje roszczenia (odwołanie) lub odpowiednią podstawę kasacyjną (kasację); 5) wykaz materiałów dołączonych do reklamacji lub prezentacji; 6) podpis osoby składającej skargę lub przedstawienie. W przypadku nieprzestrzegania tych wymagań reklamacja lub prezentacja jest zwracana stronom i wyznaczany jest termin ich ponownego sporządzenia. Złożenie skargi lub przedstawienia wstrzymuje wykonanie kary i innego zaskarżonego orzeczenia sądu. Osoba, która złożyła skargę lub przedstawienie, ma prawo je wycofać przed rozpoczęciem posiedzenia sądu apelacyjnego lub kasacyjnego, a także zmienić je lub uzupełnić o nowe argumenty. Jednocześnie w dodatkowym wniosku prokuratora lub jego wniosku o zmianę wniosku, a także w dodatkowym zażaleniu pokrzywdzonego, oskarżyciela prywatnego lub ich przedstawicieli wniesionym po upływie okresu odwoławczego, kwestia pogorszenia sytuacji skazanego nie można podnieść, jeżeli taki wymóg nie był zawarty we wstępnym zgłoszeniu lub skardze. Podstawą uchylenia lub zmiany wyroku sądu pierwszej instancji apelacyjnego i kasacyjnego są: 1) rozbieżności między wnioskami sądu zawartymi w wyroku a stanem faktycznym sprawy; 2) naruszenie prawa karnego procesowego; 3) nieprawidłowe stosowanie prawa karnego; 4) niesprawiedliwość wymierzonej kary. Porządek rozpoznania sprawy przez sąd apelacyjny (rozdział 44 kpk). W postępowaniu odwoławczym orzeczenie sędziego pokoju rozpatruje wyłącznie sędzia federalny sądu okręgowego. Rozpatrzenie odwołania musi nastąpić w terminie 14 dni od dnia otrzymania reklamacji lub przedstawienia. Udział w posiedzeniu sądu jest obowiązkowy: 1) prokuratora; 2) oskarżyciela prywatnego, który wniósł zażalenie; 3) pozwanego, który wniósł zażalenie lub w którego interesie wniesiono zażalenie, z wyjątkiem przypadków, w których sprawa może być rozpoznana pod nieobecność pozwanego; 4) obrońcy, w przypadkach jego obowiązkowego udziału. Postępowanie przed sądem apelacyjnym toczy się według ogólnych zasad postępowania w sądzie pierwszej instancji, z pewnymi wyjątkami: dochodzenie sądowe rozpoczyna się od podsumowania przez przewodniczącego treści wyroku, a także istoty odwołania lub prezentacji i sprzeciwów do nich. Następnie sędzia wysłuchuje wystąpień strony, która złożyła skargę lub przedstawienie, oraz zarzutów strony przeciwnej i przystępuje do weryfikacji dowodów. Świadkowie przesłuchani w sądzie pierwszej instancji przesłuchiwani są w sądzie apelacyjnym, jeżeli ich wezwanie zostanie uznane za konieczne. Strony mają prawo złożyć wniosek o powołanie nowych świadków, przeprowadzenie przesłuchania, żądanie dowodów rzeczowych i dokumentów, których zbadania sąd pierwszej instancji odmówił. Po zakończeniu postępowania dowodowego sędzia dowiaduje się od stron, czy mają wnioski o uzupełnienie dochodzenia sądowego, rozstrzyga te wnioski i przystępuje do debaty sądowej, a następnie daje oskarżonemu ostatnie słowo. Przy wydawaniu orzeczenia sąd apelacyjny ma prawo w uzasadnieniu powołać się na odczytane przed sądem zeznania osób, które nie zostały wezwane do sądu apelacyjnego, ale przesłuchiwane przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli zeznania te są kwestionowane przez strony, osoby, które je złożyły, podlegają przesłuchaniu. W orzeczeniu wskazuje się podstawy uznania orzeczenia sądu pierwszej instancji za zgodne z prawem, zasadne i rzetelne, a argumenty skargi lub przedstawienia są bezzasadne, albo podstawy całkowitego lub częściowego uchylenia lub zmiany zaskarżonego werdykt. Tryb rozpoznania sprawy przez sąd kasacyjny (rozdział 45 kpk). W kasacji sprawę rozpatruje skład trzech sędziów zawodowych. Po otrzymaniu sprawy karnej ze skargą kasacyjną lub wniesieniem kasacji ustala się datę i godzinę rozprawy. Rozpatrzenie sprawy należy rozpocząć nie później niż miesiąc od dnia jej wpływu do sądu kasacyjnego (art. 374 kpk). O miejscu i terminie rozpatrzenia sprawy karnej sąd kasacyjny musi zawiadomić strony nie później niż na 14 dni przed dniem rozprawy. Kwestię wezwania skazanego do aresztu rozstrzyga sąd. W przypadku wniesienia pozwu skazany przebywający w areszcie ma prawo bezpośrednio uczestniczyć w rozprawie sądowej lub wypowiadać się za pomocą systemów komunikacji wideo i konferencyjnej. Kwestię formy udziału skazanego w rozprawie rozstrzyga sąd. Osoba skazana lub uniewinniona, która zjawia się na posiedzeniu sądu, może brać w nim udział we wszystkich sprawach. W wyznaczonym terminie przewodniczący otwiera posiedzenie sądu i ogłasza, która sprawa karna jest rozpatrywana i na czyją skargę kasacyjną lub skargę kasacyjną. Następnie dowiaduje się od uczestników procesu, czy mają wyzwania i wnioski. Po rozstrzygnięciu skarg i wniosków jeden z sędziów zwięźle nakreśla treść wyroku lub innego zaskarżonego orzeczenia sądu, a także skargi lub wniesienia kasacji, a sąd wysłuchuje wypowiedzi strony na poparcie argumentów przedstawionych w skarga lub przedstawienie oraz zastrzeżenia strony przeciwnej. Rozpatrując sprawę karną w kasacji, sąd ma prawo, na wniosek strony, bezpośrednio zbadać materiał dowodowy (część 4 art. 377 kpk). Na potwierdzenie lub odrzucenie argumentów przedstawionych w skardze lub wystąpieniu kasacyjnym, stronom przysługuje prawo do złożenia do instancji kasacyjnej dodatkowych materiałów. Nie można ich jednak uzyskać w wyniku czynności śledczych. Osoba składająca do sądu materiały dodatkowe jest zobowiązana wskazać, w jaki sposób zostały one uzyskane i w związku z czym zaistniała konieczność ich złożenia. Nie dopuszcza się zmiany wyroku lub jego umorzenia z zakończeniem sprawy karnej na podstawie dodatkowych materiałów, z wyjątkiem przypadków, gdy dane lub informacje zawarte w tych materiałach nie wymagają dodatkowej weryfikacji i oceny przez sąd pierwszej instancji (część 7 art. 377 kpk). 21.3. Granice rozpoznania sprawy karnej przez sąd apelacyjny i kasacyjny W postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym legalność, ważność i rzetelność orzeczenia sędziego pokoju sprawdzana jest tylko w części, w której jest zaskarżone. Jeżeli w toku rozpatrywania sprawy karnej zostaną ustalone okoliczności, które dotyczą interesów innych osób skazanych lub uniewinnionych w tej samej sprawie, w stosunku do których nie wniesiono skargi lub przedstawienia, sprawa karna musi być również zbadana w związku tym osobom. Jednocześnie nie można dopuścić do pogorszenia ich sytuacji (część 2 art. 360 kpk). Na podstawie wyników rozpoznania sprawy karnej sąd apelacyjny orzeka jedno z następujących orzeczeń: 1) o pozostawieniu bez zmian wyroku sądu pierwszej instancji, a apelacji lub doręczeniu - bez zaspokojenia; 2) o uchylenie wyroku skazującego sędziego pokoju i uniewinnieniu oskarżonego albo o zakończeniu sprawy karnej; 3) o uchyleniu uniewinnienia sędziego pokoju i wydaniu wyroku skazującego; 4) o zmianie orzeczenia sądu pierwszej instancji. Sąd apelacyjny ma prawo uchylić uniewinnienie i wydać wyrok skazujący, nie inaczej jednak niż na wniosek prokuratora lub zażalenie pokrzywdzonego, oskarżyciela prywatnego lub ich pełnomocników o bezzasadności uniewinnienia oskarżonego. Wyrok uniewinniający może być zmieniony pod względem motywów uniewinniania na skargę uniewinnionego. Od wyroków i orzeczeń sądu apelacyjnego przysługuje odwołanie do sądu wyższej instancji w postępowaniu kasacyjnym. Rozpatrując sprawę karną w kasacji, sąd ma prawo złagodzić karę skazanego lub zastosować prawo do przestępstwa lżejszego, ale nie jest uprawniony do zaostrzenia kary ani zastosować ustawy do przestępstwa cięższego. Sąd kasacyjny ma prawo uchylić wyrok uniewinniający, a także wyrok skazujący w związku z koniecznością zastosowania prawa do cięższego przestępstwa lub wymierzenia surowszej kary w przypadku, gdy z tych względów wystąpi prokurator , wniesiono skargę oskarżyciela prywatnego, pokrzywdzonego lub jego pełnomocnika. W wyniku rozpoznania sprawy karnej w postępowaniu kasacyjnym sąd na sali obrad podejmuje jedno z następujących orzeczeń: 1) pozostawić orzeczenie bez zmian i pozostawić skargę lub przedstawienie bez zaspokojenia; 2) uchylić wyrok i umorzyć sprawę; 3) uchylenia wyroku i skierowania sprawy do ponownego rozpatrzenia sądowi pierwszej instancji lub instancji odwoławczej od etapu wstępnej rozprawy, procesu lub czynności sądowych po ogłoszeniu wyroku przysięgłych; 4) zmienić zdanie. Sąd kasacyjny może zmienić wyrok, stosując wobec skazanego ustawę o lżejszym przestępstwie i obniżając karę zgodnie ze zmienioną kwalifikacją czynu. Nie ma jednak prawa stosować prawa do poważniejszych przestępstw ani podwyższać nałożonej kary. W przypadku wymierzenia kary surowszej niż przewiduje artykuł części szczególnej kk, sąd kasacyjny ma prawo do obniżenia kary bez zmiany kwalifikacji. Sąd kasacyjny ma prawo unieważnić przypisanie skazanemu zakładu poprawczego łagodniejszego niż przewidziane w prawie karnym i wyznaczyć typ zakładu poprawczego zgodnie z wymogami Kodeksu karnego (art. 387 kk). kodeksu postępowania karnego). Temat 22 Wykonanie wyroku 22.1. Pojęcie i znaczenie etapu wykonania wyroku Wykonanie wyroku jest ostatnim etapem rosyjskiego procesu karnego. Jej istotą jest zajęcie się wykonaniem prawomocnych wyroków i innych orzeczeń sądowych oraz rozstrzygnięcie kwestii proceduralnych, które pojawiają się przy składaniu wniosku o wykonanie i wykonanie kary. Wykonanie kary odnosi się do sądowych etapów procesu. Oznacza to, że podmiotem wykonującym czynności na tym etapie jest sąd. Treść tego etapu postępowania karnego nie obejmuje działalności tych funkcjonariuszy i organów, które bezpośrednio wykonują orzeczenia sądowe. Faktyczne wykonanie kary w większości przypadków ma charakter pozaprocesowy i jest regulowane przez prawo penitencjarne. Treść etapu wykonania kary obejmuje następujące czynności sądu: 1) środek odwoławczy od wyroku, który uprawomocnił się do wykonania; 2) bezpośrednie wykonanie kary w wypadkach przewidzianych ustawą; 3) rozstrzygnięcie kwestii proceduralnych powstałych w trakcie faktycznego wykonywania kary; 4) sprawowanie kontroli nad prawidłowym wykonaniem kary. Zgodnie z art. 390 kpk orzeczenie sądu pierwszej instancji staje się prawomocne po upływie terminu do jego wniesienia w postępowaniu apelacyjnym lub kasacyjnym, jeżeli strony nie wniosły na niego apelacji. W razie wniesienia lub wniesienia kasacji wyrok, jeżeli nie został uchylony, wchodzi w życie z dniem wydania orzeczenia kasacyjnego. Wyrok sądu apelacyjnego wchodzi w życie po upływie terminu do wniesienia kasacji, jeżeli strony nie wniosły na niego apelacji. 22.2. Tryb orzekania o wykonaniu kary oraz kwestie rozstrzygane przez sąd na etapie wykonania kary Orzeczenie, które uprawomocniło się, wnosi o wykonanie sąd, który orzeczenie wydał, nie później niż w ciągu trzech dni od dnia jego uprawomocnienia lub zwrotu sprawy z instancji kasacyjnej lub odwoławczej. Wyrok skazujący zostaje wykonany z chwilą jego wejścia w życie. Wyrok uniewinniający i wyrok zwalniający oskarżonego od kary wykonuje się niezwłocznie po ogłoszeniu wyroku. Jeżeli oskarżony przebywa w areszcie, sąd zwalnia go z aresztu na sali sądowej. Wyrok, orzeczenie i orzeczenie sądu, które weszły w życie, są wiążące dla wszystkich organów władzy państwowej, samorządu terytorialnego, stowarzyszeń publicznych, urzędników i obywateli i podlegają egzekucji w całej Rosji. Odpis wyroku skazującego sędzia lub przewodniczący sądu przesyła do instytucji lub organu odpowiedzialnego za wykonanie kary. Przed wykonaniem kary sędzia lub prezes sądu zapewnia, na wniosek osób bliskich skazanemu, możliwość widzeń (art. 395 kpk). Po uprawomocnieniu się kary, na mocy której skazany zostaje skazany na areszt lub pozbawienie wolności, administracja miejsca pozbawienia wolności jest obowiązana powiadomić rodzinę skazanego o tym, gdzie ma odbyć karę. W trakcie faktycznego wykonywania kary mogą pojawić się kwestie proceduralne, które rozstrzygane są na rozprawie. W zależności od charakteru tych spraw, może je rozstrzygać albo sąd, który wydał wyrok, albo sąd miejsca odbywania kary, albo sąd miejsca zamieszkania skazanego (art. 396 kodeksu postępowania karnego). Sąd skazujący rozstrzyga następujące pytania: 1) o zadośćuczynieniu za krzywdę osoby rehabilitowanej i przywróceniu jej praw pracowniczych, mieszkaniowych i innych; 2) zastąpienie kary w przypadku złośliwego uchylania się od jej wykonania; 3) zwolnienie z odbywania kary z powodu upływu przedawnienia wyroku skazującego; 4) odliczanie czasu pozbawienia wolności w łącznym okresie odbywania kary; 5) wyjaśnienie wątpliwości i niejasności powstałych podczas wykonywania kary; 6) zwolnienie od kary małoletnich z zastosowaniem środków przymusu o oddziaływaniu wychowawczym; 7) odroczenie wykonania kary itp. (część 1 art. 396 kpk). Sąd w miejscu odbywania kary dla skazanego rozstrzyga następujące kwestie: 1) o zmianie rodzaju zakładu poprawczego powołanego wyrokiem na osobę skazaną na karę pozbawienia wolności; 2) warunkowe przedterminowe zwolnienie od odbywania kary oraz zniesienie warunkowego przedterminowego zwolnienia; 3) zastąpienie niewykorzystanej części kary łagodniejszym rodzajem kary; 4) zwolnienie od odbywania kary w związku z chorobą skazanego, przedłużenie, zmianę i zakończenie stosowania przymusowych środków medycznych; 5) zwolnienie od kary lub złagodzenie kary w wyniku wydania ustawy karnej z mocą wsteczną itp. (art. 3 § 396 k.p.k.). Sąd w miejscu zamieszkania skazanego rozstrzyga następujące kwestie: 1) o zniesieniu zwolnienia warunkowego; 2) anulowania okresu próbnego lub przedłużenia okresu próbnego w przypadku próby; 3) anulowanie lub dodanie niektórych obowiązków powierzonych skazanemu zgodnie z art. 73 Kodeksu Karnego; 4) zniesienie odroczenia odbywania kary dla kobiet w ciąży i kobiet z małymi dziećmi (art. 4 art. 396 kpk). Kwestie te są rozpatrywane przez sąd na wniosek instytucji lub organu wykonującego karę, aw niektórych przypadkach na wniosek skazanego. Na posiedzenie sądu wzywa się przedstawiciela instytucji lub organu wykonującego karę, na którego polecenie rozstrzyga się sprawę związaną z wykonaniem kary. W przypadku, gdy skazany uczestniczy w rozprawie sądowej, ma on prawo zapoznać się z przekazanymi sądowi materiałami, brać udział w ich rozpatrzeniu, składać wnioski i sprzeciwy, udzielać wyjaśnień, składać dokumenty. Decyzję o udziale skazanego w posiedzeniu sądu podejmuje sąd. Skazany może wykonywać swoje prawa przy pomocy adwokata. Prokurator ma prawo uczestniczyć w posiedzeniu sądu. Posiedzenie sądu rozpoczyna się sprawozdaniem przedstawiciela instytucji lub organu, który złożył wniosek, lub wyjaśnieniem wnioskodawcy. Następnie badane są przedstawione materiały, wyjaśnienia osób, które stawiły się na posiedzeniu sądu, wysłuchana jest opinia prokuratora, po czym sędzia podejmuje decyzję. Temat 23 Produkcja w organie nadzorczym 23.1. Pojęcie i znaczenie postępowania w instancji nadzorczej Postępowanie w instancji nadzorczej – jest to etap procesu karnego, na którym sąd wyższej instancji na wniosek skazanego, uniewinnionego, jego obrońcy lub przedstawiciela ustawowego, pokrzywdzonego, a także prokuratora, sprawdza legalność i ważność wyroków, orzeczeń i orzeczeń sędziego pokoju, sądów pierwszej instancji, które weszły w życie, a także definicji i orzeczeń organów sądowych wydanych w postępowaniu kasacyjnym lub nadzorczym. W ramach nadzoru przysługuje odwołanie od: 1) wyrok i postanowienie sędziego pokoju, wyrok, postanowienie i postanowienie sądu rejonowego, orzeczenie kasacyjne sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych – prezydium sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych; 2) orzeczenia sądów, jeżeli zostały zaskarżone w drodze nadzoru do prezydium sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych, wyrok, orzeczenie i orzeczenie sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych, jeżeli te orzeczenia sądowe nie były przedmiotem rozpoznania przez Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej w kasacji, decyzja prezydium sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych - do Kolegium Sądowego ds. Karnych Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej; 3) wyrok, orzeczenie i uchwała wojskowego sądu garnizonowego, orzeczenie kasacyjne wojskowego sądu rejonowego (marynarki wojennej) – prezydium wojskowego sądu rejonowego (marynarki wojennej); 4) wyrok, orzeczenie i orzeczenie wojskowego sądu garnizonowego, orzeczenie kasacyjne wojskowego sądu rejonowego (marynarki) – do prezydium wojskowego sądu rejonowego (marynarki), jeżeli zostały zaskarżone w drodze nadzoru do prezydium okręgowy (morski) sąd wojskowy; wyrok, orzeczenie i orzeczenie wojskowego sądu okręgowego (marynarki wojennej), jeżeli orzeczenia tych sądów nie były przedmiotem rozpoznania przez Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej w postępowaniu kasacyjnym; decyzja prezydium okręgowego (marynarki wojennej) sądu wojskowego - do Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej; 5) orzeczenie Kolegium Kasacyjnego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, wyrok i orzeczenie Kolegium Sądowego do Spraw Karnych Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej lub Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, decyzja sędziego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej w sprawie wyznaczenia sesji sądu - do Prezydium Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej. Postępowanie nadzorcze ma na celu skorygowanie błędów orzeczniczych oraz zapewnienie praw i uzasadnionych interesów uczestników procesu. W przeciwieństwie do postępowania kasacyjnego przedmiotem postępowania nadzorczego może być wyłącznie orzeczenie sądu (wyrok, orzeczenie lub postanowienie), które weszło w życie. Skargę nadzorczą lub prezentację nadzorczą należy przesłać bezpośrednio do sądu nadzorczego. Muszą im towarzyszyć: 1) odpis orzeczenia lub innej decyzji będącej przedmiotem odwołania; 2) odpis orzeczenia lub orzeczenia instancji odwoławczej, orzeczenia instancji kasacyjnej, orzeczenia instancji nadzorczej, jeżeli zostały wydane w tej sprawie; 3) w razie potrzeby kopie innych pism procesowych potwierdzających, zdaniem wnioskodawcy, argumenty przedstawione w skardze lub przedstawieniu. 23.2. Postępowanie przed sądem nadzorczym Postępowanie w instancji nadzorczej można warunkowo podzielić na dwa etapy. W pierwszym etapie sędzia właściwego organu nadzorczego, w terminie 30 dni od dnia otrzymania, rozpatruje skargę lub przedstawienie nadzorcze i decyduje o wszczęciu wobec nich postępowania nadzorczego. W koniecznych przypadkach ma on prawo wnieść sprawę karną w ramach jego kompetencji (art. 1,2 Kodeksu postępowania karnego części 406). Po rozpatrzeniu skargi lub przedstawienia nadzorczego sędzia postanawia albo wszcząć postępowanie nadzorcze i przekazać skargę nadzorczą lub przedstawienie do sądu instancji nadzorczej wraz ze sprawą, jeżeli zostało o to poproszone, albo odmówić zaspokojenia skargi lub przedstawienia nadzorczego . Od tej ostatniej decyzji przysługuje odwołanie do Przewodniczącego sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych, Przewodniczącego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej lub jego zastępców, którzy mają prawo nie zgodzić się z decyzją sędziego o odmowie wykonania czynności nadzorczych skarg lub wystąpień, odwołania i podjęcia decyzji o wszczęciu postępowania nadzorczego oraz przekazaniu skarg lub wniosków nadzorczych do rozpatrzenia sądowi nadzorczemu. Drugim etapem postępowania nadzorczego jest rozpatrzenie skargi (reprezentacji) przez sąd nadzorczy, które musi nastąpić nie później niż 15 dni, a przez Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej – nie później niż 30 dni od dnia wstępna decyzja. W rozprawie biorą udział prokurator, a także skazani, uniewinnieni, ich obrońcy i pełnomocnicy, inne osoby, których interesów bezpośrednio dotyczy skarga lub przedstawienie, o ile złożą w tej sprawie wniosek. Osoby te mają możliwość zapoznania się ze skargą nadzorczą lub prezentacją. Sprawę zgłasza członek prezydium sądu okręgowego, okręgowego lub równorzędnego albo inny sędzia, który wcześniej nie brał udziału w rozpoznawaniu sprawy. Następnie głos oddawany jest prokuratorowi w celu poparcia złożonego przez niego wniosku nadzorczego. Jeżeli w posiedzeniu sądu uczestniczy skazany, uniewinniony, ich adwokaci lub pełnomocnicy, pokrzywdzony i jego pełnomocnik, mają oni prawo do ustnych wyjaśnień po wystąpieniu prokuratora. Następnie strony są usuwane z sali rozpraw. Po usunięciu stron z sali rozpraw prezydium sądu wydaje postanowienie, a Kolegium Sądowe do Spraw Karnych Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej – orzeczenie. Decyzja o uchyleniu lub zmianie wyroku, orzeczenia, orzeczenia sądu zapada większością głosów sędziów. Jeżeli głosy sędziów są równe, apelację lub przedstawienie nadzorcze uważa się za oddalone, z wyjątkiem przypadków, gdy kara śmierci została nałożona jako środek karny. Odwołanie nadzorcze lub wniosek o zniesienie kary śmierci i zastąpienie jej łagodniejszą karą uważa się za spełnione, jeżeli mniej niż dwie trzecie obecnych na posiedzeniu członków Prezydium Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej głosuje w za utrzymaniem kary śmierci. 23.3. Granice uprawnień organu nadzorczego Początkowo Kodeks postępowania karnego ustalił, że kontrola skazania wyroku skazującego, orzeczenia i postanowienia sądu ze względu na konieczność zastosowania prawa karnego do cięższego przestępstwa, złagodzenia kary lub z innych przyczyn, które pociągają za sobą pogorszenie niedopuszczalne jest stanowisko skazanego, a także kontrola orzeczenia uniewinniającego, postanowienia lub postanowienia sądu o umorzeniu sprawy karnej (art. 405 kpk). Jednakże Dekret Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej z dnia 11.05.2005 nr 5-Pdeluo w sprawie weryfikacji konstytucyjności art. 405 kpk artykuł ten, o ile nie pozwala na zwrot na gorszy w kontroli orzeczeń sądowych w ramach kontroli nadzorczej ze skargi pokrzywdzonego lub na wniosek prokuratora, a tym samym nie pozwalają na wyeliminowanie istotnych (fundamentalnych) naruszeń popełnionych w poprzednim postępowaniu, które wpłynęły na rozstrzygnięcie sprawy, uznanych za niezgodne z Konstytucją Federacji Rosyjskiej. Zdaniem Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej norma ta narusza równowagę chronionych konstytucyjnie praw uczestników procesu po stronie prokuratury i obrony oraz jest niezgodna z zasadami niezawisłości i niezawisłości sądu. Sądowi instancji nadzorczej na podstawie wyników rozpatrzenia skargi nadzorczej (reprezentacji) przysługuje prawo do wydania następujących decyzji (art. 408 kpk): 1) pozostawić skargę lub przedstawienie nadzorcze niezaspokojone, a zaskarżone orzeczenia sądu pozostają bez zmian; 2) uchyla wyrok, postanowienie lub postanowienie sądu i wszystkie późniejsze orzeczenia sądowe oraz kończy postępowanie w tej sprawie karnej; 3) uchylić wyrok, postanowienie lub orzeczenie sądu oraz wszystkie późniejsze orzeczenia sądu i skierować sprawę do ponownego rozpoznania; 4) uchylić wyrok sądu apelacyjnego i skierować sprawę do ponownego rozpatrzenia apelacyjnego; 5) uchylić orzeczenie sądu kasacyjnego i wszystkie późniejsze orzeczenia sądu i skierować sprawę na nową rozprawę kasacyjną; 6) zmienić wyrok, postanowienie lub postanowienie sądu. Rozpatrując sprawę w trybie kontroli nadzorczej, sąd nie jest związany argumentacją skargi lub prezentacji nadzorczej i ma prawo zbadać w całości całe postępowanie w sprawie karnej. Jeżeli w sprawie zostało skazanych kilka osób, a skargę lub przedstawienie nadzorcze złożyła tylko jedna z nich lub tylko część z nich, sądowi instancji nadzorczej przysługuje prawo rozpoznania sprawy karnej w stosunku do wszystkich skazanych. . Sąd, rozpatrując sprawę w drodze dozoru, może złagodzić karę wymierzoną skazanemu lub zastosować prawo do przestępstwa lżejszego, ale nie jest uprawniony do zaostrzenia kary ani zastosować ustawy do przestępstwa cięższego. Sądowi instancji nadzorczej, rozpatrując sprawę karną, nie przysługuje prawo do ustalenia lub rozważenia faktów udowodnionych, które nie zostały ustalone w wyroku lub zostały przez niego odrzucone; przesądzać pytania dotyczące dowodu lub braku dowodów oskarżenia, wiarygodności lub niewiarygodności tego lub innego dowodu oraz przewagi niektórych dowodów nad innymi; orzeka o zastosowaniu przez sąd pierwszej instancji lub instancji odwoławczej określonego prawa karnego oraz o wymiarze kary. Sąd instancji nadzorczej, uchylając orzeczenie sądu kasacyjnego, nie może uchylić wniosków, jakie może wyciągnąć sąd kasacyjny przy ponownym rozpoznaniu tej sprawy karnej. Temat 24 Wznowienie postępowania w sprawie karnej ze względu na nowe lub nowo odkryte okoliczności 24.1. Pojęcie i podstawy wznowienia spraw ze względu na nowe lub nowo odkryte okoliczności Wznowienie spraw ze względu na nowo odkryte okoliczności jest jednym z wyjątkowych etapów rosyjskiego postępowania karnego ze szczególną procedurą procesową identyfikacji i eliminacji błędów sądowych popełnionych podczas rozpatrywania sprawy karnej, ponieważ rozstrzygając sprawę, sąd nie znał okoliczności, które mogłyby wpłynąć na jego wnioski lub pojawiły się one po rozstrzygnięciu sprawy. Podstawą wznowienia postępowania w sprawie karnej są: 1) nowo odkryte okoliczności, czyli takie, które istniały w chwili wejścia w życie wyroku lub innego orzeczenia sądu, ale nie były sądowi znane; 2) nowe okoliczności, czyli takie, które nie były znane sądowi w chwili wydania wyroku, które eliminują przestępczość i karalność czynu. Nowo odkryte fakty to: 1) umyślne fałszowanie zeznań pokrzywdzonego lub świadka, opinii biegłego, a także fałszowanie dowodów rzeczowych, protokołów czynności śledczych i sądowych oraz innych dokumentów lub umyślną błędność tłumaczenia, stwierdzoną wyrokiem sądu, który weszły w życie, co wiązało się z wydaniem niezgodnego z prawem lub nieuzasadnionego wyroku, orzeczenia lub decyzji; 2) stwierdzone uprawomocnionym wyrokiem sądu czyny funkcjonariusza prowadzącego przesłuchanie, śledczy lub prokuratora, które doprowadziły do wydania niezgodnego z prawem i nieuzasadnionego wyroku, orzeczenia lub postanowienia; 3) czyny karne sędziego, stwierdzone uprawomocnionym wyrokiem sądu, popełnione przez niego w trakcie rozpatrywania tej sprawy. Nowe okoliczności to: 1) uznanie przez Sąd Konstytucyjny Federacji Rosyjskiej normy prawa zastosowanej przez sąd w tej sprawie jako niezgodnej z Konstytucją; 2) naruszenie przepisów Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności ustanowionej przez Europejski Trybunał Praw Człowieka przy rozpoznawaniu przez sąd sprawy karnej związanej z: a) posługiwania się prawem federalnym, które nie jest zgodne z postanowieniami Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności; b) inne naruszenia postanowień Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (4 listopada 1950 r.); 3) inne nowe okoliczności. 24.2. Warunki i tryb ponownego otwierania spraw ze względu na nowe lub nowo odkryte okoliczności Rewizja wyroku skazującego w związku z nowo odkrytymi okolicznościami na korzyść skazanego nie jest ograniczona żadnymi terminami. Śmierć skazanego nie stanowi przeszkody do wznowienia postępowania ze względu na nowo wykryte okoliczności w celu jego rehabilitacji. Kontrola wyroku uniewinniającego, orzeczenia, postanowienia o umorzeniu sprawy, a także kontrola wyroku skazującego ze względu na złagodzenie kary lub konieczność zastosowania do skazanego prawa o cięższym przestępstwie w okresie przedawnienia pociągnięcia do odpowiedzialności karnej i nie później niż rok od dnia ujawnienia nowych okoliczności. Za dzień odkrycia nowych okoliczności uważa się: 1) datę wejścia w życie wyroku, orzeczenia, orzeczenia wobec osoby winnej składania fałszywych zeznań, składania fałszywych zeznań, błędnego tłumaczenia lub czynów karalnych popełnionych w toku śledztwa lub rozpoznania sprawy karnej; 2) datę wejścia w życie orzeczenia Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej o niezgodności zastosowanej w tej sprawie normy prawa z Konstytucją; 3) datę wejścia w życie orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka o zaistnieniu naruszenia postanowień Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności przy rozpoznawaniu sprawy karnej; 4) datę podpisania przez prokuratora wniosku o konieczności wznowienia postępowania ze względu na nowo wykryte okoliczności. Przyczyną wszczęcia postępowania ze względu na nowe i nowo odkryte okoliczności mogą być relacje obywateli, urzędników, a także dane uzyskane w trakcie śledztwa i rozpatrywania innych spraw karnych. Jeżeli otrzymana wiadomość zawiera wzmiankę o zaistnieniu wskazanych nowych lub nowo wykrytych okoliczności, prokurator swoim postanowieniem wszczyna postępowanie w związku z nowo wykrytymi okolicznościami, dokonuje stosownego sprawdzenia, żąda odpisu wyroku i zaświadczenia z sądu o jego wejściu w życie, a także orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Jeżeli z zawiadomienia wynikają inne nowo wykryte okoliczności, prokurator wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania w związku z nowymi lub nowo wykrytymi okolicznościami i przesyła kierownikowi organu śledczego odpowiednie materiały w celu zbadania tych okoliczności i rozstrzygnięcia kwestii ścigania karnego o faktach naruszeń prawa karnego. Przy badaniu nowych i nowo odkrytych okoliczności czynności śledcze i inne czynności procesowe mogą być prowadzone w sposób przewidziany w Kodeksie postępowania karnego. Po zakończeniu kontroli lub śledztwa i jeżeli istnieją podstawy do wznowienia postępowania w sprawie karnej, prokurator przesyła sprawę ze swoją opinią, a także odpis wyroku lub postanowienia Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej lub Europejski Trybunał Praw Człowieka oraz materiały z kontroli lub dochodzenia do właściwego sądu. Jeżeli nie ma podstaw do wznowienia postępowania w sprawie karnej, prokurator postanowieniem umarza wszczęte przez niego postępowanie. Sądy wznawiające sprawy z powodu nowych lub nowo odkrytych okoliczności: 1) w stosunku do wyroku i orzeczenia sędziego pokoju - sąd rejonowy; 2) w odniesieniu do wyroku, orzeczenia, orzeczenia sądu rejonowego - sąd najwyższy Rzeczypospolitej, sądy okręgowe, okręgowe i równorzędne; 3) w odniesieniu do orzeczenia i orzeczenia sądu najwyższego republiki, sądów okręgowych, okręgowych i równorzędnych - Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej; 4) z tytułu orzeczenia, orzeczenia, postanowienia wydanego w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji przez Kolegium Sądowe do Spraw Karnych lub Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej - Kolegium Kasacyjne Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej; 5) w odniesieniu do orzeczenia Kolegium Kasacyjnego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, a także orzeczenia wydanego w postępowaniu przed sądem drugiej instancji lub w drodze nadzoru, - Kolegium Sądowe do Spraw Karnych lub Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej; 6) w stosunku do orzeczenia, orzeczenia, postanowienia wojskowego sądu garnizonowego - wojskowy sąd okręgowy (morski); 7) w związku z wyrokiem, postanowieniem, postanowieniem okręgowego (morskiego) sądu wojskowego - Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej. Wcześniejsze rozpoznanie sprawy karnej w postępowaniu kasacyjnym lub w postępowaniu nadzorczym nie stoi na przeszkodzie jej rozpoznaniu w tym samym sądzie w kolejności wznowienia postępowania ze względu na nowo wykryte okoliczności. Po rozpatrzeniu wniosku prokuratora o wznowieniu postępowania w sprawie karnej ze względu na nowe lub nowo wykryte okoliczności, sąd wydaje jedno z następujących orzeczeń: 1) o uchylenie wyroku, orzeczenia sądu lub orzeczenia sędziego oraz o przekazaniu sprawy karnej do ponownego rozpatrzenia; 2) uchylenie kary, orzeczenia lub orzeczenia sądu i umorzenie sprawy karnej, gdy do ostatecznego rozstrzygnięcia w sprawie karnej nie jest wymagana rozprawa; 3) odrzucenie opinii prokuratora. Postępowanie sądowe w sprawie karnej po uchyleniu orzeczeń sądowych w tej sprawie z powodu nowych lub nowo odkrytych okoliczności, a także odwołania od nowych orzeczeń sądowych toczy się w trybie ogólnym. Temat 25 Postępowanie w sprawach karnych przeciwko nieletnim Postępowanie w sprawach karnych o przestępstwo popełnione przez małoletniego toczy się w sposób ogólny, z wyjątkiem wyjątków określonych w rozdziale. 50 Kodeksu postępowania karnego. Te szczególne zasady mają zastosowanie do przypadków osób, które w chwili popełnienia przestępstwa nie ukończyły 18 roku życia. W szczególności sprawa karna o przestępstwo popełnione przez nieletniego we współudziale z osobami dorosłymi powinna zostać, w miarę możliwości, wyodrębniona w ramach odrębnego postępowania (art. 422 kpk). W przypadku przestępstw nieletnich w przedmiocie dowodu podaje się pewne cechy. Zgodnie z art. 421 kpk w toku postępowania przygotowawczego i procesu wraz z udowodnieniem okoliczności wchodzących w zakres ogólnego przedmiotu dowodu ustala się: 1) wiek małoletniego, dzień, miesiąc i rok urodzenia; 2) warunki życia i wychowania, poziom rozwoju umysłowego i inne cechy jego osobowości; 3) wpływ osób starszych na małoletniego. W przypadku stwierdzenia upośledzenia umysłowego niezwiązanego z zaburzeniem psychicznym ustala się również, czy małoletni mógł w pełni zdawać sobie sprawę z rzeczywistego charakteru i społecznego zagrożenia swoich działań lub je kontrolować. Kodeks postępowania karnego przewiduje szczególny tryb stosowania środków przymusu procesowego wobec małoletnich podejrzanych i oskarżonych. Decydując o zastosowaniu środka przymusu w stosunku do małoletniego podejrzanego lub oskarżonego, w każdym przypadku należy omówić możliwość zastosowania wobec niego takiego środka przymusu, jak umieszczenie pod dozorem. Zatrzymanie małoletniego podejrzanego lub oskarżonego oraz zastosowanie wobec niego środka przymusu w postaci zatrzymania odbywa się w przypadku popełnienia przez niego ciężkiego lub szczególnie ciężkiego przestępstwa. O zatrzymaniu, zatrzymaniu lub przedłużeniu tymczasowego aresztowania małoletniego podejrzanego lub oskarżonego należy niezwłocznie powiadomić rodziców lub innych przedstawicieli prawnych małoletniego podejrzanego lub oskarżonego. Małoletniego podejrzanego lub oskarżonego, który nie przebywa w areszcie, wzywa się do śledczego, funkcjonariusza przesłuchującego lub do sądu za pośrednictwem jego przedstawicieli ustawowych, a jeżeli małoletni przebywa w specjalistycznym zakładzie dla nieletnich – za pośrednictwem administracji tego zakładu. Kodeks postępowania karnego przewiduje szczególne zasady przesłuchiwania małoletniego oskarżonego i podejrzanego. Przesłuchanie nie może trwać bez przerwy dłużej niż dwie godziny, aw sumie więcej niż cztery godziny dziennie. W przesłuchaniu małoletniego podejrzanego uczestniczy oskarżony, obrońca, który ma prawo zadawać mu pytania, a na zakończenie przesłuchania zapoznać się z protokołem i zgłosić uwagi co do poprawności i kompletności sporządzonych zapisów w tym. W przesłuchaniu małoletniego podejrzanego, oskarżonego, który nie ukończył szesnastu lat lub osiągnął ten wiek, ale cierpi na zaburzenia psychiczne lub jest upośledzony umysłowo, udział nauczyciela lub psychologa jest obowiązkowy. Śledczy, przesłuchujący zapewnia udział nauczyciela lub psychologa w przesłuchaniu małoletniego podejrzanego lub oskarżonego na wniosek obrońcy lub z własnej inicjatywy. Nauczyciel lub psycholog ma prawo, za zgodą śledczego, funkcjonariusza przesłuchującego, zadawać pytania małoletniemu podejrzanemu, oskarżonemu, a po zakończeniu przesłuchania zapoznać się z protokołem przesłuchania i złożyć pisemne uwagi o poprawności i kompletności dokonanych w nim zapisów. Prawa te wyjaśnia śledczy, funkcjonariusz przesłuchujący nauczycielowi lub psychologowi przed przesłuchaniem małoletniego podejrzanego lub oskarżonego, co odnotowuje się w protokole. W sprawach nieletnich w postępowaniu przygotowawczym oraz w rozprawie uczestniczą ich pełnomocnicy, którzy na polecenie śledczego, funkcjonariusza śledczego, od momentu pierwszego przesłuchania nieletniego w charakterze podejrzanego lub oskarżonego, mogą uczestniczyć w sprawie. Przedstawiciel prawny ma prawo: 1) wiedzieć, o co małoletni jest podejrzany lub oskarżany; 2) być obecnym przy przedstawieniu zarzutów; 3) brać udział w przesłuchaniu małoletniego podejrzanego, oskarżonego, a także, za zgodą śledczego, w innych czynnościach śledczych prowadzonych z jego udziałem iz udziałem obrońcy; 4) zapoznać się z protokołami czynności śledczych, w których brał udział, oraz sporządzić pisemne uwagi dotyczące poprawności i kompletności dokonanych w nich wpisów; 5) składać wnioski i skargi, składać zażalenia na działania i decyzje wnioskodawcy, śledczego, prokuratora; 6) przedstawić dowody; 7) po zakończeniu dochodzenia zapoznać się ze wszystkimi materiałami sprawy, wypisać z niej wszelkie informacje i w dowolnej objętości. Śledczy, funkcjonariusz przesłuchujący ma prawo, po zakończeniu wstępnego dochodzenia, wydać postanowienie o nieprzedstawieniu małoletniemu podejrzanemu lub oskarżonemu do zapoznania się z materiałami sprawy, które mogą mieć na niego negatywny wpływ. Zapoznanie się z tymi materiałami przedstawiciela ustawowego małoletniego podejrzanego, oskarżonego, jest obowiązkowe. Pełnomocnik może zostać zwolniony z udziału w sprawie, jeżeli istnieją podstawy, by sądzić, że jego działania godzą w interesy małoletniego podejrzanego lub oskarżonego. Prowadzący śledztwo, funkcjonariusz przesłuchujący wydaje decyzję w tej sprawie. W takim przypadku w sprawie może uczestniczyć inny przedstawiciel ustawowy małoletniego podejrzanego lub oskarżonego. W postępowaniu sądowym przedstawiciel ustawowy małoletniego ma prawo do: 1) składać petycje i wyzwania; 2) zeznawać; 3) przedstawić dowody; 4) brać udział w naradzie stron; 5) składa zażalenia na czynności i postanowienia sądu; 6) uczestniczyć w posiedzeniu sądowym instancji odwoławczych, kasacyjnych i nadzorczych. Kodeks postępowania karnego przewiduje szczególną podstawę zakończenia sprawy karnej przeciwko nieletnim z zastosowaniem wobec nich przymusowych środków o charakterze wychowawczym. Jeżeli w toku postępowania przygotowawczego w sprawie karnej o przestępstwo małej lub średniej wagi zostanie ustalone, że sprostowanie małoletniego oskarżonego może nastąpić bez wymierzenia kary, wówczas śledczy za zgodą kierownika organu śledczego , jak również pytający, za zgodą prokuratora, ma prawo wydać postanowienie o umorzeniu postępowania karnego i wnieść do sądu wniosek o zastosowanie wobec nieletniego oskarżonego środka przymusu wychowawczego, który wraz ze sprawą karną kierownik organu śledczego lub prokurator kieruje do sądu. Sąd, otrzymany po zakończeniu wstępnego dochodzenia w sprawie karnej aktem oskarżenia lub aktem oskarżenia, ma prawo ją umorzyć i zastosować wobec małoletniego oskarżonego przymusowe środki oddziaływania wychowawczego. Wydając wyrok na małoletniego sąd wraz z pytaniami ogólnymi jest obowiązany rozstrzygnąć o możliwości zwolnienia małoletniego od kary, próby lub wymierzenia kary niezwiązanej z pozbawieniem wolności. W przypadku systematycznego nieprzestrzegania przez małoletniego przymusowego środka oddziaływania wychowawczego sąd, na wniosek wyspecjalizowanej placówki dla nieletnich, uchyla postanowienie o umorzeniu postępowania karnego i stosuje przymusowy środek oddziaływania wychowawczego oraz przesyła materiały sprawy karnej kierownikowi organu dochodzeniowego lub kierownikowi organu śledczego. Temat 26 Postępowanie o zastosowanie przymusowych środków medycznych 26.1. Podstawy zastosowania obowiązkowych środków medycznych Osoba może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej tylko wtedy, gdy osiągnęła określony przez prawo wiek, a także jest zdrowa psychicznie. Jeżeli w chwili popełnienia czynu społecznie niebezpiecznego osoba cierpiała na chorobę psychiczną i w rezultacie nie rozumiała charakteru wykonywanych czynności i nie potrafiła nimi kierować, lub jeśli osoba zachorowała na chorobę psychiczną po popełnił przestępstwo iw związku z tym utracił zdolność zrozumienia rzeczywistego charakteru czynu, wówczas nie może być ścigany i podlegać sankcjom karnym. Jeżeli jednak osoby takie, ze względu na charakter swojej choroby i powagę popełnionych czynów, stanowią zagrożenie dla społeczeństwa, należy wobec nich zastosować obowiązkowe środki medyczne. Środki przymusu o charakterze medycznym nie są środkami kary kryminalnej. Jednak ze względu na to, że istotnie ograniczają konstytucyjne prawa i wolności jednostki, ich zastosowanie jest możliwe tylko na mocy orzeczenia sądu. Środki przymusu o charakterze medycznym mogą być zastosowane wyłącznie w przypadku połączenia następujących przesłanek (art. 433 kpk): 1) popełnienia przez osobę czynu zabronionego przez prawo karne; 2) popełnienia czynu w stanie niepoczytalności lub obecności u osoby w czasie postępowania w sprawie zaburzenia psychicznego, które uniemożliwia zrozumienie rzeczywistego charakteru czynu; 3) niebezpieczeństwo, jakie dana osoba stwarza dla siebie i innych osób ze względu na charakter swojej choroby i wagę popełnionego czynu. Obowiązkowe środki medyczne mogą być również zastosowane wobec osób, które popełniły przestępstwo i mają zaburzenia psychiczne, które nie wykluczają poczytalności. W przypadku tych kategorii osób przy wymierzaniu kary stosuje się leczenie przymusowe i odbywa się ono w sposób przewidziany przez prawo karne wykonawcze. 26.2. Cechy śledztwa wstępnego i procesu w postępowaniu w sprawie zastosowania przymusowych środków medycznych” Cechy postępowania przygotowawczego w sprawach tej kategorii są następujące: - Dochodzenie może być prowadzone wyłącznie w formie dochodzenia wstępnego (art. 434 kpk); - ustalając okoliczności przedmiotu dowodu, należy zwrócić szczególną uwagę na obecność, charakter i stopień niebezpieczeństwa zaburzenia psychicznego u osoby przed, w czasie i po popełnieniu czynu społecznie niebezpiecznego (art. 434 kodeks postępowania karnego); - przy ustalaniu faktu choroby psychicznej u osoby, wobec której stosuje się środek zapobiegawczy, na wniosek śledczego za zgodą kierownika organu śledczego, a także funkcjonariusza prowadzącego postępowanie za zgodą śledczego prokurator, sąd postanowi o przeniesieniu tej osoby do szpitala psychiatrycznego (art. 435 kpk); - jeżeli osoby te popełniły przestępstwo przy współudziale, to sprawę przeciwko nim, w miarę możliwości, należy rozdzielić na odrębne postępowanie (art. 436 kpk); - na podstawie orzeczenia śledczego lub sądu w sprawie jest zaangażowany przedstawiciel ustawowy osoby, w stosunku do której toczy się postępowanie w sprawie zastosowania przymusowego środka o charakterze medycznym. W przypadku braku osoby bliskiej organ kurateli i kurateli może być uznany za przedstawiciela ustawowego (art. 437 kpk); - w takich przypadkach badanie sądowo-psychiatryczne jest obowiązkowe (art. 196 kpk); - obowiązkowy udział obrońcy, który przystępuje do sprawy od momentu wyznaczenia sądowo-psychiatrycznego badania, jeżeli wcześniej w sprawie nie brał udziału (art. 438 kpk); - dochodzenie wstępne w sprawach tej kategorii kończy się albo wydaniem postanowienia o umorzeniu sprawy karnej, jeżeli w opinii śledczego osoba nie stwarza zagrożenia dla siebie i innych osób, albo postanowieniem o umorzeniu skierować sprawę do sądu w celu zastosowania środków przymusu medycznego. Postępowanie sądowe w sprawach o zastosowanie przymusowych środków medycznych toczy się w sposób ogólny, z pewnymi wyjątkami (art. 441-443 kpk): - dochodzenie sądowe rozpoczyna się przedstawieniem przez prokuratora argumentów o konieczności zastosowania wobec osoby środków przymusu medycznego; - na rozprawie należy rozstrzygnąć następujące pytania: czy czyn miał miejsce; czy osoba to popełniła; czy czyn został popełniony w stanie niepoczytalności lub czy dana osoba ma obecnie zaburzenie psychiczne uniemożliwiające wymierzenie mu kary; czy zaburzenie psychiczne osoby stanowi zagrożenie dla niego i innych; czy i jaki ma zastosowanie przymusowy środek o charakterze medycznym; - rozprawa kończy się wydaniem jednej z następujących decyzji: a) w sprawie zastosowania wobec osoby środków przymusu o charakterze medycznym i zwolnienia osoby od odpowiedzialności karnej; b) o odmowie zastosowania środków przymusu medycznego i zakończeniu postępowania karnego, jeżeli sąd uzna, że dana osoba nie stwarza zagrożenia dla siebie i innych lub uzna, że istnieją podstawy do umorzenia postępowania (art. 24-28 kodeks postępowania karnego); c) o zwrocie sprawy do prokuratora, jeżeli choroba psychiczna osoby nie została stwierdzona lub nie uniemożliwia to nałożenia na nią kary karnej. W przypadku zakończenia sprawy karnej odpis orzeczenia sądu jest przesyłany do organu ds. zdrowia w ciągu pięciu dni w celu rozstrzygnięcia kwestii leczenia osoby wymagającej opieki psychiatrycznej. Zmiany, zakończenia i przedłużenia stosowania przymusowych środków medycznych dokonuje sąd, który zarządził przymusowe leczenie, lub sąd miejsca zastosowania przymusowego leczenia na wniosek administracji szpitala psychiatrycznego, przedstawiciel prawny osoby lub jej obrońca. Jeżeli osoba, u której po popełnieniu przestępstwa rozwinęła się choroba psychiczna i wobec której zastosowano przymusowy środek o charakterze medycznym, zostanie uznana za odzyskaną, sąd na podstawie orzeczenia lekarskiego wydaje postanowienie o umorzeniu zastosowanie wobec tej osoby przymusowego środka o charakterze medycznym i decyduje o wskazaniu kierownika organu śledczego lub kierownika organu śledczego w sprawie karnej w sprawie przeprowadzenia wstępnego dochodzenia zgodnie z ogólną procedurą ( art. 446 kpk). Temat 27 Cechy postępowania karnego w odniesieniu do niektórych kategorii osób Kodeks postępowania karnego (art. 17, rozdział 52) po raz pierwszy przewidział pewne cechy realizacji czynności procesowych karnych przy wszczynaniu sprawy karnej i wykonywaniu określonych czynności procesowych w stosunku do następujących kategorii osób: 1) członek Rady Federacji, zastępca Dumy Państwowej oraz zastępca organu ustawodawczego podmiotu Federacji Rosyjskiej i organu samorządu terytorialnego; 2) sędziowie Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, sędziowie federalnego sądu powszechnego oraz sędziowie federalnych sądów arbitrażowych, sędziowie pokoju oraz ławnicy i asesorzy rozjemcy w okresie sprawowania przez nich wymiaru sprawiedliwości; 3) Przewodniczący Izby Obrachunkowej Federacji Rosyjskiej, jego zastępcy i audytorzy Izby Obrachunkowej Federacji Rosyjskiej, 4) Rzecznik Praw Człowieka Federacji Rosyjskiej; 5) Prezydent Federacji Rosyjskiej, który zakończył wykonywanie swoich uprawnień oraz kandydat na Prezydenta Federacji Rosyjskiej; 6) prokurator; 6.1) Przewodniczący Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; 6.2) kierownika organu dochodzeniowego, 7) badacz, 8) prawnik; 9) członek komisji wyborczej, komisji referendalnej z głosem decydującym; 10) zarejestrowany kandydat na deputowanego do Dumy Państwowej, zarejestrowany kandydat na deputowanego ustawodawczego (przedstawicielskiego) organu władzy państwowej podmiotu Federacji Rosyjskiej. Decyzję o wszczęciu postępowania karnego przeciwko określonym kategoriom osób lub o zaangażowaniu ich w charakterze oskarżonych (jeżeli sprawa została wszczęta na podstawie popełnienia przestępstwa) jest podejmowana: - w stosunku do członka Rady Federacji i zastępcy Dumy Państwowej - przez Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie rozstrzygnięcia składu składającego się z trzech sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej o stwierdzeniu znamion przestępstwa w działaniach członka Rady Federacji lub deputowanego Dumy Państwowej i za zgodą odpowiednio Rady Federacji i Dumy Państwowej; - w stosunku do Prokuratora Generalnego Federacji Rosyjskiej - przez Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie orzeczenia zespołu złożonego z trzech sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, przyjętego na wniosek Prezydenta Federacji Rosyjskiej o występowaniu znamion przestępstwa w działaniach Prokuratora Generalnego Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do sędziego Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej - Prokurator Generalny Federacji Rosyjskiej na podstawie orzeczenia trzyosobowego zespołu sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej za zgodą Trybunału Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej - pełniąc funkcję Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie rozstrzygnięcia składu trzech sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, przyjęty na wniosek Prezydenta Federacji Rosyjskiej, o obecności znamion przestępstwa w czynnościach Przewodniczącego Komitetu Śledczego; - w stosunku do sędziego Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej - przez Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie rozstrzygnięcia składu orzekającego składającego się z trzech sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej Federacji o obecności znamion przestępstwa w czynnościach sędziego i za zgodą Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do sędziego Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej, Najwyższego Sądu Arbitrażowego Federacji Rosyjskiej, sądu najwyższego republiki, sądu okręgowego lub okręgowego, sądu miasta federalnego, sądu obwodu autonomicznego oraz autonomiczny okręg, federalny sąd arbitrażowy, okręgowy (morski) sąd wojskowy - przez Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie orzeczenia zespołu składającego się z trzech sędziów Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej o występowaniu znamion przestępstwa w działaniach sędziego i za zgodą Najwyższej Rady Kwalifikacyjnej Sędziów Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do innych sędziów - przez Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie rozstrzygnięcia składu składającego się z trzech sędziów Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej, sądu okręgowego lub okręgowego, federalny sąd miejski, autonomiczny sąd okręgowy i autonomiczny sąd rejonowy, sąd wojskowy odpowiedniego stopnia, o obecności w czynnościach sędziego znamion przestępstwa i za zgodą właściwej komisji kwalifikacyjnej sędziów; - w stosunku do Przewodniczącego Izby Obrachunkowej Federacji Rosyjskiej, jego zastępcy i rewidentów Izby Obrachunkowej Federacji Rosyjskiej - przez Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do Rzecznika Praw Obywatelskich Federacji Rosyjskiej - przez Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do Prezydenta Federacji Rosyjskiej, który zakończył wykonywanie swoich uprawnień, a także kandydata na Prezydenta Federacji Rosyjskiej - przez Przewodniczącego Komisji Śledczej przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do zastępcy organu ustawodawczego (przedstawicielskiego) władzy państwowej podmiotu wchodzącego w skład Federacji Rosyjskiej - przez szefa organu śledczego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej dla podmiotu wchodzącego w skład Federacji Rosyjskiej Federacja Rosyjska na podstawie orzeczenia zespołu składającego się z trzech sędziów Sądu Najwyższego republiki, sądu okręgowego lub okręgowego, sądu miasta federalnego, sądów autonomicznych okręgów i sądów Okręgu Autonomicznego; - w stosunku do prokuratora, szefa organu śledczego, śledczego - przez wyższego kierownika organu śledczego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej na podstawie opinii sędziego sądu rejonowego lub garnizonowy sąd wojskowy w miejscu popełnienia czynu zawierającego znamiona przestępstwa, a w stosunku do adwokata - przez szefa organu śledczego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej dla rejonu m. podstawie stwierdzenia przez sędziego sądu rejonowego albo wojskowego sądu garnizonowego miejsca popełnienia czynu noszącego znamiona przestępstwa; - w stosunku do zastępcy, członka wybranego organu samorządu terytorialnego, wybranego funkcjonariusza organu samorządu terytorialnego - przez kierownika wydziału śledczego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej ds. jednostka wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do członka komisji wyborczej, komisji referendalnej z głosem decydującym - przez prokuratora podmiotu wchodzącego w skład Federacji Rosyjskiej oraz członka Centralnej Komisji Wyborczej Federacji Rosyjskiej z głosem decydującym, przewodniczącego komisji wyborczej podmiotu wchodzącego w skład Federacji Rosyjskiej - przez Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do zarejestrowanego kandydata na deputowanych do Dumy Państwowej - za zgodą Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej; - w stosunku do zarejestrowanego kandydata na posła do ustawodawczego (przedstawicielskiego) organu władzy państwowej podmiotu wchodzącego w skład Federacji Rosyjskiej - zgodnie z art. 146 i 171 niniejszego Kodeksu za zgodą szefa organu śledczego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej dla przedmiotu Federacji Rosyjskiej. Rozpatrzenie prezentacji kierownika organu śledczego odbywa się z jego udziałem, a także z udziałem osoby, w stosunku do której dokonuje się prezentacji, oraz jej obrońcy na posiedzeniu niejawnym sądu nie później niż 10 dni od dnia otrzymania przez sąd przedstawienia kierownika organu dochodzeniowego. Orzeczenie Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, a także odpowiedniej komisji kwalifikacyjnej sędziów o wyrażeniu lub odmowie wyrażenia zgody na wszczęcie postępowania karnego przeciwko sędziemu lub wciągnięcie go jako oskarżonego, musi być uzasadnione. Decyzja ta zostaje podjęta nie później niż 10 dni od daty otrzymania przez sąd przedstawienia przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej i zakończenia panelu sądowego o obecności oznak przestępstwa w działaniach sędziego. Dopuszcza się zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci zatrzymania: w stosunku do sędziego - za zgodą komisji kwalifikacyjnej sędziów; w stosunku do członka Rady Federacji, deputowanego do Dumy Państwowej, Rzecznika Praw Obywatelskich - za zgodą odpowiednio Rady Federacji lub Dumy Państwowej. Uzasadnione orzeczenie Sądu Konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej, kolegium kwalifikacyjnego sędziów o wyrażeniu zgody na wybór sędziego jako środka tymczasowego aresztowania lub przeszukania zostaje wydane nie później niż pięć dni od dnia otrzymania przedstawienie Przewodniczącego Komitetu Śledczego przy Prokuraturze Federacji Rosyjskiej i odpowiednie orzeczenie sądu. Temat 28 Współpraca międzynarodowa w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych Co do zasady postępowania karne prowadzą krajowe organy ścigania. Ale sytuacje są możliwe, gdy osoba, która popełniła przestępstwo na terytorium jednego państwa, wyjeżdża do innego. W takich przypadkach stosuje się taką instytucję prawa międzynarodowego jak ekstradycja (ekstradycja). Ponadto umowy międzynarodowe przewidują obowiązek umawiających się państw do udzielania sobie wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych poprzez wykonywanie różnych czynności procesowych (kontrole, przeszukania, badania, przesłuchania, sporządzanie i przesyłanie dokumentów itp.). Obecnie Rosja posiada umowy dwustronne o pomocy prawnej w sprawach karnych z wieloma byłymi republikami radzieckimi (Azerbejdżan, Gruzja, Kirgistan, Łotwa itp.) oraz innymi państwami (Albania, Grecja, Chiny, Finlandia itp.). Ponadto Federacja Rosyjska ratyfikowała szereg traktatów międzynarodowych dotyczących świadczenia pomocy prawnej (Europejska konwencja o ekstradycji (z dnia 13 grudnia 1957 r.), Europejska konwencja o wzajemnej pomocy prawnej w sprawach karnych (z dnia 20 kwietnia 1959 r.)). Zgodnie z tymi traktatami do kodeksu postępowania karnego wprowadzono specjalny rozdział 5, który ustala zasady regulujące różne aspekty współpracy międzynarodowej w zakresie postępowania karnego: udzielanie pomocy prawnej, ekstradycję osoby do ścigania karnego lub wykonania kary, przekazanie osoby skazanej na karę pozbawienia wolności za odbycie kary w państwie, którego jest obywatelem (art. 453-473 kpk). Jeżeli zachodzi konieczność przeprowadzenia na terytorium obcego państwa czynności procesowych przewidzianych w Kodeksie postępowania karnego, wówczas sąd, prokurator lub śledczy występuje z wnioskiem o ich przedstawienie do odpowiednich właściwych organów tego państwa. Zapytanie wysyłane jest za pośrednictwem: 1) Sąd Najwyższy Federacji Rosyjskiej w sprawie działalności sądowej Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej; 2) Ministerstwo Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej - o działalności sądowej wszystkich innych sądów; 3) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Federacji Rosyjskiej, Federalna Służba Bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej, Federalna Służba Federacji Rosyjskiej ds. Kontroli Obrotu Środkami Odurzającymi i Substancjami Psychotropowymi – w zakresie czynności dochodzeniowych niewymagających postanowienie sądu lub zgoda prokuratora; 4) Prokuratury Generalnej Federacji Rosyjskiej - w pozostałych przypadkach (art. 453 kpk). Dowody uzyskane na terytorium obcego państwa na taki wniosek mają taką samą moc prawną jak dowody uzyskane przez właściwe organy na terytorium Federacji Rosyjskiej (art. 455 kpk). Sąd, prokurator, śledczy na zasadzie wzajemności wykonują wnioski o przedstawienie czynności procesowych przez właściwe organy i funkcjonariuszy obcych państw. W tym przypadku stosuje się normy kodeksu postępowania karnego, ale zgodnie z umowami międzynarodowymi można również stosować normy proceduralne obcego państwa. Przy wykonywaniu wniosku mogą być obecni przedstawiciele obcego państwa. Ekstradycja osoby w celu wszczęcia postępowania karnego lub wykonania kary. Rosja, zgodnie z umową międzynarodową Federacji Rosyjskiej lub na zasadzie wzajemności, może wydać obcemu państwu cudzoziemca lub bezpaństwowca znajdującego się na terytorium Federacji Rosyjskiej w celu ścigania karnego lub wykonania kary za czyny karalne zgodnie z prawem karnym Federacji Rosyjskiej i prawem obcego państwa – osoba, która złożyła wniosek o ekstradycję. Ekstradycja osoby na zasadzie wzajemności oznacza, że zgodnie z zapewnieniami państwa obcego, które wysłało wniosek o ekstradycję, można się spodziewać, że w podobnej sytuacji ekstradycja zostanie przeprowadzona również na wniosek Federacji Rosyjskiej. Ekstradycji osoby można dokonać w następujących przypadkach: 1) jeżeli prawo karne przewiduje popełnienie tych czynów jako karę pozbawienia wolności przekraczającą rok lub karę surowszą w przypadku wydania osoby w celu ścigania karnego; 2) jeżeli osoba, przeciwko której skierowano wniosek o ekstradycję, została skazana na karę pozbawienia wolności co najmniej XNUMX miesięcy albo karę surowszą; 3) gdy państwo obce, które wysłało wniosek, może zagwarantować, że osoba będzie ścigana tylko za przestępstwo określone we wniosku, a po zakończeniu procesu i odbyciu kary będzie mogła swobodnie opuścić terytorium tego państwa i nie będą wydalane, przekazywane ani wydawane do państwa trzeciego bez zgody Federacji Rosyjskiej. Decyzję o ekstradycji cudzoziemca lub bezpaństwowca przebywającego na terytorium Federacji Rosyjskiej oskarżonego o popełnienie przestępstwa lub skazanego przez sąd obcego państwa podejmuje Prokurator Generalny Federacji Rosyjskiej lub jego zastępca. W ciągu 24 godzin urzędnicy ci powiadamiają na piśmie osobę, w stosunku do której podjęto decyzję, o podjętej decyzji. Weryfikacji legalności i ważności postanowienia o wydaniu osoby dokonuje się w terminie miesiąca od dnia otrzymania skargi przez sąd w składzie trzech sędziów, na posiedzeniu jawnym z udziałem prokuratora, osoba w stosunku do którego decyzja o ekstradycji oraz jego obrońca. Ekstradycja osoby jest niedopuszczalna, jeżeli: 1) osoba, w stosunku do której otrzymano wniosek obcego państwa o ekstradycję, jest obywatelem Federacji Rosyjskiej; 2) osobie, co do której wniosek o ekstradycję wpłynęło do obcego państwa, udzielono azylu w Federacji Rosyjskiej w związku z możliwością prześladowania w tym państwie ze względu na rasę, religię, obywatelstwo, narodowość, przynależność określona grupa społeczna lub poglądy polityczne; 3) w stosunku do osoby wskazanej we wniosku na terytorium Federacji Rosyjskiej wydano prawomocny wyrok za ten sam czyn lub postępowanie karne zostało zakończone; 4) zgodnie z ustawodawstwem Federacji Rosyjskiej nie można wszcząć postępowania karnego lub wykonać kary z powodu upływu terminu przedawnienia lub z innych przyczyn prawnych; 5) weszło w życie orzeczenie sądu Federacji Rosyjskiej o istnieniu przeszkód w ekstradycji tej osoby zgodnie z ustawodawstwem i umowami międzynarodowymi Federacji Rosyjskiej. Ekstradycji można odmówić, jeżeli: 1) czyn będący podstawą wniosku o ekstradycję nie jest przestępstwem; 2) czyn będący podstawą wniosku o ekstradycję został popełniony na terytorium Federacji Rosyjskiej lub wbrew jej interesom; 3) osoba jest już ścigana w Federacji Rosyjskiej za ten sam czyn; 4) postępowanie karne za ten czyn wszczyna się z oskarżenia prywatnego. Przekazanie osoby skazanej na karę pozbawienia wolności do odbycia kary w państwie, którego jest obywatelem. Podstawa przekazania osoby skazanej przez sąd Federacji Rosyjskiej na karę pozbawienia wolności w celu odbycia kary w państwie, którego jest obywatelem, jak również do przekazania obywatela Federacji Rosyjskiej skazanego na karę pozbawienia wolności przez sąd obcego państwa do odbycia kary w Federacji Rosyjskiej – orzeczenie sądu wydane na podstawie wyników rozpatrzenia wniosku federalnego organu wykonawczego uprawnionego w zakresie wykonywania kar lub apelacji skazanego lub jego przedstawiciela, jako a także właściwe organy obcego państwa zgodnie z umową międzynarodową Federacji Rosyjskiej lub pisemną umową między właściwymi organami Federacji Rosyjskiej a właściwymi organami obcego państwa na zasadzie wzajemności. Przekazania skazanego na karę pozbawienia wolności przez sąd Federacji Rosyjskiej w celu odbycia kary w państwie, którego jest obywatelem, można odmówić w następujących przypadkach: 1) jeżeli żaden z czynów, za które skazany jest skazany, nie został uznany za przestępstwo w świetle przepisów państwa, którego obywatelem jest skazany; 2) kara nie może być wykonana w obcym państwie z powodu upływu terminu przedawnienia lub z innych przyczyn przewidzianych przez ustawodawstwo tego państwa; 3) w części powództwa cywilnego nie otrzymano od skazanego lub obcego państwa gwarancji wykonania kary; 4) nie osiągnięto porozumienia w sprawie przekazania skazanego na zasadach określonych w umowach międzynarodowych Federacji Rosyjskiej; 5) skazany ma stałe miejsce zamieszkania w Federacji Rosyjskiej. Tryb rozstrzygania przez sąd spraw związanych z wykonaniem wyroku sądu państwa obcego. Jeżeli rozpatrując wniosek (odwołanie) o przekazanie obywatela Federacji Rosyjskiej skazanego na pozbawienie wolności przez sąd obcego państwa, sąd dojdzie do wniosku, że czyn, za który obywatel Federacji Rosyjskiej został skazany nie jest przestępstwem zgodnie z ustawodawstwem Federacji Rosyjskiej lub wyrok sądu obcego państwa nie może zostać wykonany z powodu upływu terminu przedawnienia, a także z innych powodów przewidzianych przez ustawodawstwo Federacji Rosyjskiej lub umowy międzynarodowej Federacji Rosyjskiej wydaje decyzję o odmowie uznania orzeczenia sądu obcego państwa. W pozostałych przypadkach sąd wydaje orzeczenie o uznaniu i wykonaniu wyroku sądu państwa obcego, w którym wskazuje: 1) nazwę sądu państwa obcego, datę i miejsce wydania orzeczenia; 2) informację o ostatnim miejscu zamieszkania skazanego w Federacji Rosyjskiej, jego miejscu pracy i zawodzie przed wydaniem wyroku skazującego; 3) opis przestępstwa, za które skazany został uznany winnym, oraz prawa karnego państwa obcego, na podstawie którego został skazany; 4) artykuł Kodeksu karnego przewidujący odpowiedzialność za przestępstwo popełnione przez skazanego; 5) rodzaj i okres orzeczonej kary (pierwotnej i dodatkowej), okres odbywany i okres kary, jaką skazany musi odbyć w Federacji Rosyjskiej, jej początek i koniec, rodzaj zakładu poprawczego, tryb odszkodowawczy za krzywdę w procesie cywilnym. Jeżeli zgodnie z Kodeksem karnym maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo jest krótszy niż orzeczony wyrokiem sądu obcego państwa, sąd określa maksymalny wymiar kary pozbawienia wolności za popełnienie tego przestępstwa, przewidziany przez kodeks karny. Jeżeli zgodnie z Kodeksem karnym nie przewidziano kary pozbawienia wolności za przestępstwo popełnione przez osobę, sąd ustala inną karę, która jest najbardziej zgodna z karą orzeczoną wyrokiem sądu obcego państwa , w granicach określonych przez Kodeks karny dla tego przestępstwa. Jeżeli wyrok sądu obcego państwa dotyczy dwóch lub więcej czynów, z których nie wszystkie są przestępstwami w Federacji Rosyjskiej, sąd określa, jaka część kary nałożonej wyrokiem sądu obcego państwa zostanie zastosowana do czynu, który jest przestępstwem. Postanowienie sądu dotyczy egzekucji w sposób przewidziany w art. 393 Kodeks postępowania karnego. W przypadku uchylenia lub zmiany wyroku sądu obcego państwa lub zastosowania w obcym państwie aktów amnestii lub ułaskawienia wobec osoby odbywającej karę w Federacji Rosyjskiej, kwestie wykonania zmienionego wyroku sąd państwa obcego, a także zastosowanie aktów amnestii lub ułaskawienia rozstrzygane są zgodnie z wymogami art. 472 Kodeksu postępowania karnego. literatura 1. Strogovich, MS Przebieg sowieckiego procesu karnego. T.1.M., 1968; T. 2. M., 1970. 2. Prawo karne Federacji Rosyjskiej: podręcznik / otv. wyd. P. A. Łupińska. M., 2005. 3. Proces karny: podręcznik / wyd. V. P. Bozheva. M., 2000. 4. Proces karny: podręcznik / wyd. WM Lebiediew. M., 2000. 5. Gromov, N. A., Ponomarenkov, V. A., Frantsiforov, Yu V. Proces karny w Rosji: podręcznik. M., 2001. Autorzy: Manova N.S., Frantsiforov Yu.V.
▪ Prawo międzynarodowe. Kołyska ▪ Wycena i zarządzanie nieruchomościami. Notatki do wykładów
Maszyna do przerzedzania kwiatów w ogrodach
02.05.2024 Zaawansowany mikroskop na podczerwień
02.05.2024 Pułapka powietrzna na owady
01.05.2024
▪ sekcja serwisu Śmieszne łamigłówki. Wybór artykułu ▪ artykuł A ja urodziłem się w Arkadii. Popularne wyrażenie ▪ artykuł o balsamie. Legendy, uprawa, metody aplikacji ▪ artykuł Czarna zaprawa do aluminium. Proste przepisy i porady ▪ artykuł System akustyczny VERNA 100А-10. Encyklopedia elektroniki radiowej i elektrotechniki
Strona główna | biblioteka | Artykuły | Mapa stony | Recenzje witryn
www.diagram.com.ua |
Polecamy ciekawe artykuły Sekcja 
Zobacz inne artykuły Sekcja 
Najnowsze wiadomości o nauce i technologii, nowa elektronika:
Wszystkie języki tej strony